________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www. kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मलमारधर्मामृतवर्षिणी टी० अ०१२ खातोदकविषयेसुबुद्धिद्रष्टान्तः ६८५ धारिणीदेवी, अदीनशत्रुर्नाम कुमारः जितशत्रुराजपुत्रः 'जुवराया' युवराजः= युवराजत्वेऽभिषिक्तश्चाप्यासीत् । सुबुद्धिर्नामाऽमात्यः औत्पातिक्यादिबुद्धि चतुष्टययुक्तः यावद् ‘रज्जधुराचिंतए' राज्यधुराचिन्तकाराज्यभारचिन्तकः 'समणोवासए ' श्रमणोपासकः श्रावकोऽभिगतजीवाजोवासोत् । तस्याश्चम्पाया नगर्या बहिरुत्तरपौरस्त्ये एक परिहोदए ' परिखोदकं परिखा-दुर्गस्य चतुर्दिक्षु रिपुप्र. भृतीनां प्रवेष्टुमशक्या गर्तरूपावेष्टनाकारभूमिः, तन्न सम्भृतमुदकं परिखोदकं ' खाईजल ' इतिभाषापसिद्धं चाप्यासीत् । तत्कीदृशम् ? इत्याह-' मेयवसा' प्ररूपित किया है ? । हे जंबू ! सुनो-जो उन्होने १२वें अध्ययनका अर्थ निरूपित किया है वह इस प्रकार है- ( तेणं कालेणं तेणं संमएणं चंपा नाम नयरी पुण्णभद्दे चेहए जियसत्तू राया धारिणी देवी, अदीणसत्तू नाम कुमारे जुवराया यावि होत्था ) उस काल और उस समय में चंपा नाम की नगरी थी। उसमें पूर्णभद्र नाम का उद्यान था। उस नगरी के राजा का नाम जितशत्रु था। इस की धारिणी देवी नाम की रानी थी। अदीन शत्रु नाम का इस का पुत्र था। यह युवराज था। (सुबुद्धी अमच्चे जाव रज्जधुराचितए समणोवासए ) सुबुद्धि नाम का इस का अमात्य था। यह औत्पत्तिकी आदि चारों प्रकार की बुद्धि से संपन्न था । यावत् यही राज्य भार का चिन्तक था । जीव अजीव आदि तत्वों का यह ज्ञाता था और श्रमणोपासक था। (तीसे गं चपाए णयरीए बहिया उत्तरपुरच्छिमेणं एगे परिहोदए यावि होत्था) उस चंपा नगरी के बाहर उत्तरपौरस्त्यदिग्भाग में-ईशानकोण में-परि. खोदक-खाईमें जल भरा था । दुर्ग (किल्ला)के चारों और बाहरकी तरफ
(तेणं कालेणं तेणं समएणं चंपा नाम नयरी पुण्णभद्दे चेहए जियसत्तू राया धारिणी देवी अदीणसत्तू नाम कुमारे जुवराया यावि होत्था )
તે કાળે અને તે સમયે ચંપા નામે નગરી હતી તેમાં પૂર્ણભદ્ર નામે - ઉદ્યાન હતું. તે નગરીના રાજાનું નામ જીતશત્રુ હતું. ધારિણીદેવી નામે તેની
पत्नी ती. तेना पुत्रनुं नाम महीनशत्रु तु. मने ते युवरा तो. (सुबुद्धि अमच्चे जाव रज्जधुग चिंतए समणोवासए ) सुमुद्धि नाभे तेनी अमात्य (મંત્રી) હતું તે ઔપિત્તિકી વગેરે ચારે પ્રકારની બુદ્ધિ સંપન્ન હતું અને રાજ્યનું શાસન તેના હાથમાં જ હતું. જીવ અજીવ વગેરે તનું તેને જ્ઞાન હતું અને તે શ્રમણોપાસક હતો (तीसेणं चंगाए णयरीए बहिया उत्तरपुरछिमेणं एगे परिहोदए यावि होत्या)
ચંપા ગરીની બહાર ઉત્તર પરિત્ય દિશામાં-ઇશાન કોણમાં-પરિખેદક ખાઈમાં પાણી ભર્યું હતું. દુર્ગની ચોમેર બહારની બાજુએ કેટની પાસે
For Private And Personal Use Only