________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www. kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अथ एकादशमध्ययनं प्रारभ्यतेगतं दशममध्ययनं, साम्पतमेकादशमारभ्यते । पूर्वस्मिन्नध्ययने कृष्णशुक्लपक्षचन्द्रदृष्टान्तेन प्रमादाममादवतोः क्षान्त्यादिगुणहानिवृद्धिभ्यामनर्थानौँ पतिपादितौ, इह तु मार्गाराधनविराधनाभ्यामर्थायी प्रदश्यते, अथ जम्बूस्वामी पृच्छति-' जइणं भंते ' इत्यादि ।
मूलम्-जइणं भंते ! समणेणं जाव संपत्तेणं दसमस्स नाय. ज्झणस्स अयमढे पण्णत्ते एकारसमस णं भंते णायज्झयणस्स के अटे पण्णत्ते ?, एवं खलु जंबू ! तणं कालेणंर रायगिहे गोयमे एवं वयासी-कहणं भंते ! जीवा आराहगावा विराहगा वा भवंति ?, गो० ! से जहा णामए एगंसि समुद्दकुलंसि दावइवा नामं रुक्खा पण्णत्ता किण्हा जाव निउरुंबभूया पत्तिया
दाय द्रव (घृक्ष ) नामक ग्यारहवां अध्ययन प्रारंभ दशवां अध्ययन समाप्त हो चुका-अब ग्यारहवां अध्ययन प्रारंभ होता है । इस अध्ययनका पूर्व अध्ययन के साथ इस प्रकारसे संबन्ध है कि पूर्व अध्ययन में कृष्ण और शुक्ल पक्षके चन्द्रमा के दृष्टान्त से प्रमादी और अप्रमादी संयमी के क्षान्त्यादि गुणों की हानि एवं वृद्धि रूप अनर्थ एवं अर्थ की प्राप्ति होनी प्रतिपादित की गई है। अब इस अध्ययन द्वारा यह कहा जा रहा है कि जो संयम मार्ग की आराधना तथा विराधना करते हैं वे अर्थ और अनर्थ की प्राप्ति के पात्र होते हैं। जंबू स्वामी श्री सुधर्मासे पूछते हैं कि 'जइणं भंते ! समणेणं' इत्यादि।
पद्रव (वृक्ष) नामे मानियाभुं अध्ययन प्रारम. દશમું અધ્યયન પુરૂં થઈ ચૂકયું છે અને હવે અગિયારમું અધ્યયન આરંભ થાય છે. આ અધ્યયનને પહેલાંના અધ્યયનની સાથે આ પ્રમાણેને સંબંધ છે. પહેલાંના અધ્યયનમાં કૃષ્ણ અને શુકલ પક્ષના ચન્દ્રમાના દૃષ્ટાંતથી પ્રમાદી અને અપ્રમાદી સંયમીને ક્ષાંતિ વગેરે ગુણોની પ્રાપ્તિ થવી, આ વાતનું સ્પષ્ટીકરણ કરવામાં આવ્યું છે. હવે આ અધ્યયનમાં જે સંયમ માર્ગની આરાધના તેમજ વિરાધના કરે છે તેઓ અર્થ તેમજ અનર્થના પાત્ર ગણાય છે. આ વાત સ્પષ્ટ કરવામાં આવે છે. જે બૂસ્વામી શ્રી સુધર્મા સ્વામીને પ્રશ્ન કરે છે કે
(जइणं भंते ! समणेणं " इत्यादि ।
For Private And Personal Use Only
