Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 02 Fasc 01

SR No.: 020318
Original Sutra Author: N/A
Author: A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1998
Total Pages: 158
Language: English, Sanskrit, Hindi
Classification: Dictionary
File Size: 19 MB

Page 75

भदण्ण
430
अदम्भवाह
अदण्ण (adanna) adj. Desr. anxious, eager, JM. सत्यवाहो अस्थि निवित्ति अदत्तादाणहो Bhavika. 84.55 274.11. उण अदपणो अद्द-पड-पाउरणो धूय-कढच्छुय-हत्थो विण्णवेउं पयत्तो KuvMs- अदत्तादाणपच्चय (a-dattadāna-paccaya<a-dattadanaKa. 63.20.of. अद्दण्ण.
pratyaya) adj. due to or caused by theft, JS. णाणावरणीयवेयणा अदत्त (a-datta) adj. (prp.) that which is not given, AMg. ... अदत्तादाणपञ्चए Satig. 4.2.8.4. पंचविहो पणत्तो, जिणेहि इह अण्हओ अणादीओ। हिंसामोसमदत्तं अब्बंभ- अदंतर्घसण (a-danta-ghamsana <a-danta-gharsana) परिग्गह चेव Panha. 1.23; 3.9; जेसि मोसं अदत्तं च परिग्गहं च ... ते 1. not brushing the teeth (one of the 28 milagunas of Jain माहणा जाइविज्जाविहणा Utt. 12.14; 12.4; दंतसोहणमाइस्स अदत्तस्स monk),JS. आचेलकमण्हाणं खिदिसयणमदंतवंसणं चेव ... मूलगुणा अट्ठावीसा विवजणं Utt. 19. 27; 30.2; जे भिक्खू लहुसगं अदत्तं आदियति दु Mala. (1) आदियंतं वा साइजति Nis. 2. 201 JM. कारणाणुपालगाणं भगवतो भाणं अदंतधावण (a-danta-dhāvana<a-danta-dhāvana). पडिच्छमाणाणं । जो अंतरा उ गेहति तट्ठाणारोवणमदत्तं NisBha. 3268; not cleansing or rubbing the teeth (one of the milagunas of 3269; न जावंति य दोसा वा अदत्तनिच्छभण दिवस रातो वा Vava- Jain ascetic), J8. लोयत्तं ठिदिभुति चादंतधावणमेव य ... रिसिमूलगुणा Bhs. 8. 139 (3522); न घेत्तव्वं सच्चित्तमचित्तं वा सब्वमदत्तं पि तिविहेण तहा CariBha. 6. MaVIC.(G.) 159.9 (2): अदत्तमन्नस्स धणं हरंति UvSat.73 Js. अदंतधुवणय (a-danta-dhuvana-ya<a-danta-dhāvanaएवमलिये अदत्ते अबंभचेरे परिग्गहे चेव SamSa. 2035 पाणिवह-मुसाबाद- ka). not rubbing or eleansing the teeth (one of the 22 अदत्तमेहुण परिगहा विरदी Mala. 268 (5); पाणाश्वायविरई रुच्चमदत्तस्स paripahas), AMg. अण्हाणयं अदंतधुवणयं अच्छत्तयं ... बावीसं परिसहोववज्जणं चेव SriA.(V.) 208.
सग्गा अहियासिज्जंति Viy. 1.9.24 (1.433) अदत्तगहण (a-datta-gahana <a-datta-grahana) n. अदंतधोवण (a-danta-dhovana<a-danta-dhavana) .. accepting that which is not given, JS. अदत्तगहणं पहारगामडाहो not eleansing or rubbing the teeth, AMg. अण्हाणकऽदंतधोवण ... य।... एदे अण्णे बहुगा कारणभूदा अभोयणस्सेह Mila. 499(6); सुपणे तवगुणविणयमादिएहि जहा से घिरतरगं होइ बंभचेरं Panha. 9.48 JS. पच्चक्खे अण्णादे णादे अदत्तगहणम्मि काउस्सग्गो ChePi. 45; सइ सुण्णम्हि अण्हाणमदंतधोवर्ण चेव । कायकिलेसो एसो BhaAra. 227. समक्खे अणासभोगे अदत्तगहणम्मि ... एगुत्तर असइ मूलगुणं CheSath. अदंतमण (a-dantamana = a-danta-pavana) n. (et. 20.
Pali adantapavana), [also 'मण्ण] without a means of eleansing अदत्तदाण (a-dattadāna <a-dattādāna) .. aeeepting teeth, AMg. तए णं दढपइण्णे केवली... अण्हाणगं अदंतमणगं ... जस्सट्राए what is not given, theft, AMg. सव्वं पाणारंभं अलीयवयणं अदत्तदाणं कीरप णग्गभावं ... तमटुं आराहेश RAyPa. 8163J8. अंगुलिणहावलेहणिकलीहिं च ... पञ्चक्खायं मए सब्वं AurPaes. (II.)2; J3. गिण्हदि अदत्तदाणं पासाणछलियादीहिं । दंतमलसोहणय संजमगुत्ती अदंतमणं Mala. a3(2) परणिंदा विय परोक्खदूसे हिं LingPa.. 14.
अदंतवण (a-danta-vana <a-danta-pavana). [ also __ अदत्तपरिवजण (a-datta-pari-vajjana <a-datta-pari- 'यण ] absence of a means of eleansing the teeth, JS. खिदिसयणvarjana) n. avoidsnee or rejection of what is not given मदंतवणं ठिदिभोयणमेगभत्तं च ... एदे खलु मूलगुणा Pavsa. 3.8 दियसfreely (one of the five basie vows), JM. पढममहिंसा सचं अदत्त- मिदिअदंतयणलोचखिदिसयणभंजणे चेय। काउस्सग्गुववासा सेसाणं भंजणे तह य परिवजणं च बंभं च PaumCa.(V.) 11.23; J. हिंसाविरदी सच्च अदत्त- ChePi. 128 Apa. खिदिसयणु अदंतवणु विणहत्तु .... इय अट्ठावीस मूलगुण परिवज्जणं बंभं च Mals. 4(1); सच्चवयणं अहिंसा अदत्तपरिवज्जणं च रोचंति वुत्त SudCa.(N.) 11.3.5. Mals. 781(9)
अदंतवणय (a-danta-vana-ya <a-danta-pāvana-ka) अदत्तविरह (a-datta-virai<a-datta-virati) t. abstaining n[also अदंतवणग] prohibiting the eleansing of the teeth, from theft (not accepting what is not given), JS. हिंसाविरई AMg. से जधानामए, अज्जो! मते समणाणं निग्गंथाणं अण्हाणए अदंतवणए अहिंसा असञ्चविरई अदत्तविरई य CariPs. 29.
Thana. 9.62 (693); जस्सट्ठाए कीरइ णग्गभावे ... अरंतवणगे अच्छत्तए अदत्तहार (a-datta-hara) m. one who takes away what ... तमढें आराहेति Suy. 2.2.67 (714); Nirays. 189; तए णं से दढपइण्णे is not given, a thief, AMg. अदत्तहारो वा सेऽवहरति रायाणो वा से अण्हाणए अदंतवणए Uvar. 116. विलुपंति Ayar. 1.2.3.5; 1.2.4.2.
अदतिदिय (a-dantindiya<a-dāntendriya) adj. whose ___ अदत्तहारि (a-datta-hari <a-datta-harin) adj. whosense-organs are not controlled, AMg. एया अण्णा य एवमादीओ takes away what is not given, AMg. परं च णं अदत्तहार पडिपहे वेयणाओ पावा पाति अदंतिदिया वसट्टा Panha. 3.13. पेहाए तस्स वत्थस्स णिदाणाए णो तेसि भीओ उम्मग्गेण गच्छेज्जा Ayar. अदप्प (a-dappa<a-darpa) m. absence of pride, JM. 2.5.48 (584); 2.6.56 (605); जे लूसए होश अदत्तहारी न सिक्खई भण्णति उवेच्च गमणे, इति दोसा दप्पदो य जहि गंतुं । कम गहण भुंजणे या न सेयवियस्स विचि Suy. 1.5.4 (303); तण्हाभिभूयस्स अदत्तहारिणो ... होति दोसा अदप्पेण KappBha. 3177 (comm. अदपेण वा पुण्यलम्बनेन मायामुसं वड्डर Utt. 32.50; 43.56; JM. रुद्दओ उण मुसावाई अदत्तहारी ...न दोषा भवन्ति); Apa. अदप्पो अमाया जसामेइ ताया Bhavika. Ka KoPra. 31.14.
237.16. अदत्तादाण (a-dattadana<a-dattadana) n. taking away अदब्भ (a-dabbha<a-dabhra) adj. [ef. दहर ] not little, what is not given, theft (one of the 18 pdpasthanas), AMg. much, JM. अदब्भ-सोरब्भ-वासिय-दियंतं KumAPra. 366.12; सरयब्भएवं से भिक्खू ... अदत्तादाणाओ विरए Say.2.1.59 (681); 2.2.43(711); विब्भमादम्भ-देव-भवणप्पहाकडप्पेण अमरपुरि वि हसंति व्व KumAPra. हिंसालय-अदत्तादाणमेहुण ... उम्मग्गनिमग्गदुल्लभतलं ... संसारसागरं Panha. 402.26. 3.23; तश्यमदत्तादाणं ... पावट्ठाणं ArshPad. 525; थूलगअदत्तादाणं समणो- अदब्भवाह (a-dabbha-vāha <a-dabhra-vāha) adj. वासओ पञ्चक्खाइ Ar. 70; 71; JS. पच्चक्खामि ... सब्वमदत्तादाणं Mala. [ef. दहर ' small'] earrying heavy lond, AMg. अदब्भवाहं (... 41(2); 109(3); Apa. जे लेहि अदत्तादाणु णाहि PANACa.(P.) 4.8.3; अणदब्भवाहं ) अभेलणयणं ... आसरयणं Jambuddi. 3. 109.
18