________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
9016
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
ब्रह्मणः सकाशादधिगततच्छास्त्रो वृद्धगर्गस्तत् संक्षिप्यान्यच्चकार । तस्मादपि लब्धतडिद्याः पराशरादयो मुनयोऽप्यन्यानि ज्योतिःशास्त्राणि च चक्रुः ॥ तथा च वृद्धगर्गः
--
*
तत्र वराहकल्पस्यास्य सप्तमे मन्वन्तरे अष्टविंशश्चतुर्युगे अस्य कल्यादेः प्रभृति खखषड्वर्गमिते सौराब्दे गते त्रयोविंशतिवर्ष आचार्यार्यभटः पुरातनानि कालक्रियागोललौकिकगणितप्रतिपादकानि शास्त्राणि कालदैर्ध्यायत्त संप्रदायविच्छेदग्रन्थविप्लवादिजनितैः हग्गणितसंविवादेन किंचित्कारणान्यालोच्य समहग्गणितज्योतिःशास्त्रं चिकीर्षन्
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ततोऽष्टाधिकशतैरार्यासूत्रैर्गणितकालक्रियागोलबीजोपयोगं दिव्यात्रण दर्शयामास । तदिदमायेभटमुखारविन्दान्निर्गतं प्रबन्धद्वयात्मकं ज्योतिःशास्त्रमस्माभिर्व्याचिख्यासितम् ।
प्रणिपत्यैकमनेक (
·
) कालायां गोलम् ॥ इति तत्र त्रीणि वस्तूनि प्रतिपाद्यतया प्रतिज्ञातानि- - गणितं कालक्रियां गोलमिति ।
· • •
――
एक्मेतदुपदेश सहित न्यायावसेयं वस्तु सुहृद्भावेन प्रदर्शयितुमार्याष्टशतनिबन्धस्य गणितकालक्रियागोलपादात्मकस्य प्रबन्धस्यारम्भ इत्यादीन्यनुसन्धेयानि ।
एवमुपोद्धातं प्रदर्श्य शास्त्रं व्याख्यायते
अथाचार्यार्यभटः दशगीतिसूत्रमारभमाणस्तद्विघ्नोपशान्तये भगवते स्वयम्भुवे प्रणामं कृत्वा तत्प्रतिपाद्यानि वस्तूंनीत्यार्यया निर्दिशति - प्रणिपत्येति ।
For Private and Personal Use Only
कारणरूपेणैकम् । कार्यरूपेणानेकम् । सत्यां देवताम् । देव एव देवता । सत्यः पारमार्थिकः । स्वयम्भूरेव पारमार्थिको देवः । अन्ये देवास्तत्सृज्य - त्वेन पारमार्थिकाः ः । परं ब्रह्म जगतो मूलकारणम् । एवम्भूतं कं स्वयम्भुवम् । प्रणिपत्य आर्यभटः त्रीणि गदति ब्रवीति ।
