Darshanik Kosh Part 01

SR No.: 020173
Original Sutra Author: N/A
Author: Chhotalal N Bhatt
Publisher: Gujarat Varnacular Society Ahmedabad
Publication Year: 1937
Total Pages: 124
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 8 MB

Page 95

(૯૦) પણ 'જય' કહેવાય છે. જેમ–“સંતોનયમુતિ” =સ્ટીવષય – શીતwવદ્વિષા કર્મી-“પછી જયનું કથન કરવું.”
વિષયઃ | જે વિષય સમવાય સંબંધે કરીને -માતાના ઉદરમાં બાળકનું શીતપર્શવાળા હોય છે તે વિષય જલીયઆવરણ કરનારું જે એક પ્રકારનું ચર્મ હોય ! વિષય કહેવાય છે. છે તેને જરાયું' કહે છે. એ જરાયુ સહિત ૨. સમાનાધિજરદ્રવ્યત્વચાનાતિજે શરીર ઉત્પન્ન થાય તેને જરાયુજ શરીર | મgિ સ્ત્રીચવિષયઃ | શીતસ્પર્શનું સમાકહે છે. મનુષ્ય, ગાય, ઘોડો, ભેંશ, ઇત્યાદિનો ! નાધિકરણ હોઈને દ્રવ્યત્વનું વ્યાપ્ય જે જલત્વ, શરીર જરાયુજ' છે,
તે જલત્વ જાતિવાળો વિષય તે જલીય વિષય કતિગુખT:-જલમાં રહેલા ગુણો | કહેવાય છે. નીચે પ્રમાણે ચૌદ છેઃ-(૧) રૂ૫, (ર) રસ, સ્ટીચર -તwવરાિર કરી(૩) સ્પર્શ, (૪) સંખ્યા, (૬) પરિમાણ સારીરમા જે શરીર સમવાય સંબંધે કરીને ૬) પૃથકત્વ, (૭) સંયોગ, (૮) વિભાગ, (૯) ! શીતસ્પર્શવાળ હોય છે. તે શરીર જ લીયપરત્વ, (૧૦) અપરત્વ, (૧૧) ગુવ, (૧૨) ! શરીર કહેવાય છે. દ્વિવત્વ, (૧૩) સ્નેહ, અને (૧૪) વેગ. એ ચૌદ |
२. शीतस्पर्शसमानाधिकरणद्रव्यत्वव्याप्य जाગુણે જણમાં રહે છે.
તિમ શરીર રચારના શીતસ્પર્શનું સમાન મૂ –જલ નામનું દ્રવ્ય બે પ્રકા- :
નાધિકરણ અને દ્રવ્યનું વ્યાપ્ય જે જલત્વ રનું છેઃ (૧) નિત્યજલ, અને (૨) અનિત્ય
જાતિ. એ જાતિવાળું શરીર તે જલીય શરીરજલ. તેમાં પરમાણુરૂપ જલ નિત્ય છે, અને ચણુકાદિ કાર્યરૂપ જલ અનિત્ય છે. અંનત્ય
जलीयेन्द्रियम्-शीतस्पर्शवदिन्द्रियं जलीજલના ત્રણ પ્રકાર છે: (૧) જલીય શરીર,
ચિમા જે ઈકિય સમવાય સંબંધે કરીને (૨) જલીય ઈદ્રિય, અને (૩) જલીય વિષય. શીતસ્પર્શવાળું હોય તે ઇન્દ્રિય જલીયેંદ્રિય
લય શરીય અયોનિજ છે અને તે વરણ લોકમાં છે; રસનું ગ્રાહક રસને ઇન્દ્રિય તે . २. शीतस्पर्शसमानाधिकरणद्रव्यत्वव्याप्यजातिજલેય ઈન્દ્રિય છે; અને નદી, સમુદ્ર વગેરે મયિ શસ્ત્રચિમ્ | શીતસ્પર્શનું સમાજલીય વિષય છે.
નાધિકરણ અને દ્રવ્યનું વ્યાય જે જલત્વ ક્ષળમૂતધૃવનમ્ | જે દ્રવ્ય તે જલત્વ જાતિવાળું ઈદ્રિય તે જલીયેન્દ્રિય સમવાય સંબંધે કરીને શીતસ્પર્શવાળું હોય કહેવાય છે. છે તે જળ કહેવાય છે. (જળમાં જે ઉષ્ણુતા जल्पः-उभयपक्षस्थापनवती विजिगीषुकथा દેખાય છે તે ઉષ્ણ દ્રવ્યને સંયોગ સંબંધથી ! ૫: વાદી અને પ્રતિવાદી બને જ્યાં પોતહોય છે, સમવાય સંબંધથી નહિ. પિતાના પક્ષને સ્થાપન કરીને પરસ્પરને જીતવા
૨. તિસ્પસમાનાધવરાવ્યત્વચા I- | માટે જે પ્રશ્નોત્તરરૂપ વાદરૂપ કથા કરે તેને તિમત્ નરમ્ ! શીતસ્પર્શના સમાનાધિકરણ નામ જલ્પ. એવા દ્રવ્યત્વ વડે વ્યાપ્ય જે જલત્વ જાતિ, ! ૨. પરમનિરરળ સતિ સ્વતિસ્થાપનતે જાતિવાળું જે દ્રવ્ય તે જળ કહેવાય છે. દવા વિનિનઃ થી : | પ્રતિપક્ષીના - રૂ. નર્વજ્ઞાતિમન્ નમ્T જે દ્રવ્ય સમ- મતનું ખંડન કરીને પિતાના મતનું સ્થાપન વાય સંબંધે કરીને જલત્વ જાતિવાળું હોય | કરવારૂપ જે પરસ્પર જીતવાની ઇચ્છાવાળા તે જલ કહેવાય છે.
વાદી પ્રતિવાદીની કથા તે જલ્પ કહેવાય છે.
કહેવાય છે,