Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૧૧૧)
धातुत्वम्-क्रियावाक्त्वेि सति गणपठि- ३. विजातीय प्रत्ययतिरस्कारेण सजातीय તમ્ જે શબ્દ ક્રિયાને વાચક હોઈને તેને પ્રયપ્રવાહી સરળે ધ્યાનમા વિજાતીય જ્ઞાનને ગણમાં પાઠ હોય તે ધાતુ (વ્યાકરણમાં) તિરરકાર કરીને (તેને મનમાંથી કાઢી
ધા –સારાસારાવધાનપૂર્વ પ્રવુત્તિ- નાંખીને) સજાતીય જ્ઞાનનો જે પ્રવાહ કરે તમે મ યતાનમ્ ! સાર અને તે ધ્યાન. ( ધ્યેય વસ્તુથી અન્ય તે વિજાતીય, અસારના નિશ્ચયપૂર્વક ઉત્તર આપતી વખતે અને ધ્યેયને અનુકૂળ તે સજાતીય.) સ્મરણ યોગ્યતાનું સંપાદન તે ધારણા. ૪. ચેતન્યરૂપ વસ્તુમાં સજાતીય વૃત્તિ
૨. મૂછાપાર-વાધિકાનમણિશાનદાવિશ | આને પ્રવાહ તે ધ્યાન, धाज्ञाचक्रदेशानामन्यतमस्मिन्प्रत्यगात्मनि वा चित्त- । ध्वंसः-जन्याभावत्वं ध्वंसः । अन्य સ્થાપનમાં મૂલાધાર, સ્વાધિષ્ઠાન, મણિપૂરક, વસ્તુઓને જે અભાવ તે વંસ નાશ. અનાહત, વિશુદ્ધ અને આજ્ઞાચક્ર, એ છ ચક્રમાંથી ગમે તે એકમાં ચિત્તનું નર-પ્રસુવાક્ષેપપ્રતિ ઉત્તરમાં જે સ્થાપન તે ધારણું, અથવા પ્રત્યક્ આત્મામાં આક્ષેપ બતાવ વાંધો ઉઠાવવો એ અર્થચિતનું સ્થાપન. અર્થાત પ્રત્યગાત્મા મારું | દર્શક અવ્યય. સ્વરૂપ છે. એવું સ્મરણ, તે ધારણું.
નમ:–ાવવાના : પિતાને ધારાવાણાનમુ-પટાધર વારા: અપકર્ષ જણાવવાને અનુકૂળ એ વ્યાપાર. સતતપ્રચય: આ ધડે છે, આ ઘડે છે, એવી રીતને જે નિરંતર (ચાલુ) પ્રત્યય !
નમ:–રિક્ષા ચાર | (જ્ઞાન) થયા કરે
હાથ અને મસ્તકના સંગાદિ સંબંધી જે તે ધારાવાહિક જ્ઞાન વ્યાપાર તે કહેવાય.
नमस्कारमंगलम् - स्वापकर्षबोधानुकूल: ઇતિ–શવસન્નાનાં જિયાનામવર્મ- વીવડ્યા વિષ: નમસ્કાર કરવાને યોગ્ય તુઃ પ્રચોધતિઃ ! શિથિલ થઈ ગયેલાં દેહ | જે ગાર અને ઈશ્વર વગેરે છે, તેમનાથી અને ઈદ્રિયોને ટકાવી રાખવાના હેતુરૂપ | નમસ્કાર કરનાર પુરૂષમાં જે ન્યૂનતા છે, તે પ્રયત્ન તે ધૃતિ.
ન્યૂનતા લોકોને જણાવનારે નમસ્કાર કરનારાના ૨. ધર્ય, ધીરજ, મનને ઉન્માર્ગે જતું શરીરને એક પ્રકારને જે વ્યાપાર છે, તે અટકાવવાનું સામર્થ્ય.
નમસ્કારરૂપ મંગલ કહેવાય છે. થાનમૂ–જે વસ્તુ વિષયક ધારણ કર. નર –-gifiાસ્થાનમ્ | પાપી વામાં આવે છે તેજ વસ્તુમાં પ્રયત્ન વિનાજ લોકોને પાપ ભોગવવાનું સ્થાન તે નરક. જે વૃત્તિઓની એકાકારતા તે ધ્યાન. અથવા ૨. નાટ્યૂમિન મગ તિwાં ચામ દામ
૨. ધ્યાતા, ધ્યેય, ધ્યાન, એ ત્રણની વતિ નરમ્યું જેમાં મનને આનંદ આપે એવું હૂતિ પૂર્વક વગર પ્રયત્ન તે વસ્તુઓમાં ડું પણ સ્થાન નથી તે નરક. વૃત્તિઓની એકાકારતા તે ધ્યાન. (ધારણું ના–ઓડકાર આણનારો વાયુ. અને યાન એક જ વસ્તુ વિષયક હોવા છતાં નારા –સંવૃત કંઠમાં જે અવાજ ધારણ વિજાતીય વૃત્તિઓ વડે વિછિન્ન કરે તેને નાદ કહે છે; અનુસ્વારને બધું હોય છે, અને ધ્યાને વિજાતીય વૃત્તિઓ વડે કહે છે; અને નાદના એક દેશને કલા કહે વિછિન્ન હેતું નથી, એટલો ધારણ અને તે છે. એ ત્રણે (નાદ, બિંદુ અને કલા) ને ધ્યાનમાં ભેદ છે.)
નાદાદિત્રય કહે છે.)
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020173 |
| Book Title | Darshanik Kosh Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chhotalal N Bhatt |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society Ahmedabad |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 124 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 8 MB |