SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 127
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra अवख www.kobatirth.org ट) रूपलातसकं चण अवखथड्ड सविहीराण करकुल फलरसड्डू _JambĀSĀCa. 58.34 (also the name of Rivara's son ) ; 2 the nut of the tree [PaiLaNi 799]; Ap3. चउरासु वि जो अक्खरहियकरु SudCa. (N.) 2.4.8; बोरक्खा मलमेत्ताहारई (ए हक्काल ) Maha Pu. (P.) 2.8.9; 3 dice, AMg कुजए अपराजए जहा अक्वेहिं कुसदेहिं दीवयं Say. 1.2.2.23; JM. सारि व्व बंधवहमरणनाइणो त्रिण न होति पर दि अक्वेहि वि हीरंता RsaPañ 32; M. दिव्मक्लेहि तहिं जहिच्छं Usãni. 1.63; Ś. ( दमयन्ती ) अहो हदेसुं अक्लेसुं अद्दिणिसो अज्जउत्तस्स S. Naisa. 4.4.11. अक्ख ( akkha <aksa) [a modified base of अक्षि] 1 an eye, the organ of sight, AMg मदुगुलिय पिंगलक्खं ( सीइं ) Kapp. 33 (Appendix ); जे भिक्खू मेहुणवडियाए अक्खंसि वा ऊरुंसि वा उयरंसि वा गहाय संचालेद Nis. 7. 13; JS. अक्वेहि परो रहियो ण मुणइ सेंदिएहि वेदं Sra. ( V. ) 66; Apa. खीरोयसलिल कुवलय लक्खु संपाड‍ दिवि दिविता जक्खु PaNaca. 6.8.10; M. मंदवतंत्रपखरचारुवाणि इत्ये समागेण्डर बाणणं Usāni 1.54; 2 the sense-organ, [ PaiLaNa. 240]; JM अक्खेहि विहीरंता RsaPañ 32; फरिस - रस-गंध-रूव खगिद्वया नवि अ अखाणं BhuvKevCa. 1609; तारुण्णे णिम्मद्दिए अजर्सनेसु हार्णिमक्वेसु KumāCa. (H.) 7.7; JS पुग्गला होति अवाणं, ते अक्खा जुगवं ते पेव गेण्हंति PavSa 1.57; अत्यं अक्खणिवदिदं ईदापुव्वेहिं जे वियागंति PavSa. 1.40; 2.106; जं जं अक्खाण सुदं तं तं तिब्वं करेदि बहुदुक्खं । सम्मादिट्ठी णाणी अक्खाणसुहं कई पि अणुहवदि RaySa 130; 135; सीलेण य मोक्खायं अक्खातीदं चोयणादि SHIP. 33; अत्खाणि बाहिरप्पा अंताच्या उ अप्पकप्पो Mok Pa. 5; अरवग्विणी ण चंपई जाव ण दियलाइ होंति अक्खाई Aräsa. 25; अवखाणं अणुभवणं वेयणियं GomSa. (K) 14; 3 the soul, JM. जीवो अक्खोवण VIBha. 89; Apa. को जउणु काइँ तहो कवणु अक्खु बोल्लर अयाणु सिसु जेम देक्खु PaNaCa. 9. 12.3; 4 the number five, JM गिभूमिसत्तभार पण दह तिहि तीस तिहि दहक्खकमा VatthuSa 1.20. 58 भक्ख ( akkha <aksa) m. name of Ravana's son, M. संभारि अक्खहिणी ओत्थर सरेहिं मारुई धूमक्खो SetuBa. 14.65; JM. वहिया य रक्खसभडा बहवो विय अक्खमईया PaumCa. ( V.) 67.14; JambāSĀCa 5.8.34. अक्ख (a-kkha<a - ksama) adj. [shortened form] unable, Apa. मुणिधम्महो अज वि अक्खु देव, गिहिवासि जिनिंगहो करमि सेव PĀNĀCa. 3.6.1. अक्ख (a-kkha ākhya ) [ end of a cpd.] adj. called, having the name, JM ता पत्थावेण जियो साहर जीव नियोगक्खे KālKa 127. अक्खअ ( akkha-aaksa-ja) adj. produced by or born of the dice, M. (घोस ) वसुणोइअं कइदवं व अवखअं SriKav. 1. 32. अवखम (a-kkhaa<a-ksata) adj. unhurt, not broken or hindered, M. (घोस ) वसणोदअं कइदवं व अक्खअं SriKav. 1.32; (सुत्रधार) चक्कीणं कुल चक्कवट्टिभणिईचक्के अचुक्कट्ठिदी आचक्खीअदि अक्खवा - अवणाहि ( १ लि ) खावणे अक्खओ SinMan 1.12; cf. अक्खय. अक्खन (a-kkhaa <a-ksaya) adj. inexhaustible, unending, permanent, Apa अक्खर णिराम परमगर अज वि लउ ण लहंति PĀDo. 169; परं भणुसासउं पसमु करि, तरं ने अक्खड ठाणु Kumāca (11.) 8.32; cf. अदखय. [ अवखइय a wrong reading for अक्सिय at Sar Ku Ca 660.4] अखइय (a-kkhaiya aksayika ) adj. not destructible, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir अक्खणयकारय which cannot be destroyed, AMg एवं ते अलियवयणदच्छा, परदोसुपायणपसत्ता वेदेति अक्खश्यवीएण अपानं कम्मबंधणेण मुहरी असमिक्खियपलावी Panhā. 2.10 (comm. अक्षितिवबीजेन अक्षयेण दुःखहेतुना p. 36a. 14) wwwafguft (akkhauhiņi-akṣauhini) a large unit of the army, Mark. (Gr.) 4.1 अख उहिणी, अक्वोहिणी. wire (a-kkhaodaya<a-ksayodaka) al. having inexhaustible water, AMg जहा से सयंभुरमगे उदही अवखओदए Utt. 11.30. अक्खओवसम (a-kkhaovasama <a-ksayopaśama) m. absence of destruction or suppression (of the karmans), JM. एवं सवपसंग ण तदावरणाणगवखओवसमा ViāvBha. 104 (103) अक्खकीला ( akkha kiīlā <aksa krida ) f. the game of dice, Apa. अवरु वि बलि तेन्धु जि अवकील पार विहिं विजयारलील MahaPu. (P.) 56.2.7. अस्की लियाहर (akkha kiliyā hara aksa kridikagrha ) . the house of the enjoyment of the senses, Apa. सित्त खयरीवरं अक्ख की लियाहरं ( तं जिगण्हाणं ) Maha Pu. (P.) 48.8.15. अक्खक्खय ( akkha-kkhaya <aksa ksaya) m. the breaking of axle, AMg. णिजय कम्मं न पर्वचुंबे अवयव वा सगई ति बेमि Süy. 1.7.30. ... अक्खचम्म ( akkha-camma<aksa carman) na leather bag for carrying water, AMg. ताल पिसायं पाति • आऊसियअवयचम्मचट्टगंडर्स Naya. 1.8.72 (comm. संकुचितं यदू अक्षचमे, जलाकर्षणकोशः । अन्ये त्वादुः संकुटितानि अक्षाणि इंद्रियाणि च चर्म च p. 138a ) अक्खजय (akkha-jaya <aksa-jaya ) m. conquest of the senses, Apa पाणिदय-अक्ख तय उज्जमेण संभव धम्मु वरमंत्रमेण Dham - Par. 9.20.6. अक्खजूअ ( akkha-jña aksa-dyita ) . gambling with the dice, Apa. अक्खजूर जणगणहं पियार NayCa. (P.) 3.13.9; दोहि म अक्खजूड पारद्धवं MahaPu. (P.) 57.9.8 अक्खड - (a-kkhada <-skhal) v to fall into, to tumble in, M. अवखडड पिआ हिअर अगं महिलाजगं रतस्स (१ गिअंतस्स ) | दिट्ठे सरिसम्म गुणे असरसम्म गुणे अर्धते GaSaSa 1.44. अवखडिया (a-kkhadiyā <ā khatika) f. reserve, recoil, withdrawal, Apa. सा भगइ न जुत्तई किय ताए पुरिसेहिं सहु का अखंडिय माए Vilaka 11. 34. 8. अक्खण (a-kkhana <a - khyāna ) n. preaching, exposition, JM जण सावगाण खिसण समियक्खण Pind Ni. 504; Apa. एडु विरअलक्ख हि धम्मख से ज्जई किर देवयहं VilaKa. 11. 3.14. अक्खण (य) (akkhana(ya) < ?) Desi.m./ adj. submission, dependence on, fondness for, JM अओ तुम्हाणं पि न जुत्तो एत्थ अक्खमादुक्खक्खगओ PuhCa. 86. 22; ( थोउमादत्तो ) नयणमणपमयवद्वणधणकणकणक्खणयसमण PuhCa. 101. 11; सयलकलाविदक्खगो सया कलन्भासरसकयक्खणो ... कुसुमकेउकुमारो एयासिं ह ति PuhCa. 200.6; अविरयपरोवयारकरणक्खणो रयणसंचओ नाम सेट्ठी PuhCa. 214. 8 (conm अक्खणओ आयत्तता ) अक्खणय ( akkhanaya < ? ) Desi. n. assignment (for coition), JM नियअगए वि अहं पेसेमि तुमं परस्स पासम्म MuSuvvaCa. 246. For Private and Personal Use Only अक्खणयकार ( akkhanaya-kāraya < ? -kāraka ) adj. who has given an assignment for coition, JM अड्वा नियनेहेण य
SR No.020162
Book TitleComprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorA M Ghatage
PublisherBhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year1996
Total Pages430
LanguagePrakrit, English
ClassificationDictionary
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy