Chatvari Prakaranani

SR No.: 020151
Original Sutra Author: N/A
Author: Indrasenvijay Gani, Sinhsenvijay Gani
Publisher: Jain Granth Prakashak
Publication Year: 1986
Total Pages: 203
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 43

Acharya Shn Kailassagarsun Gyanmandir
जी. वि०
॥१३॥
LEGEGENSEREGAIRE SAREGG
संठिया साधुसंठिदा य, सवाणि किर तत्थ संठाणाणि अस्थि मोत्तूण वलयसंठाण, एरिसं णस्थि जीवसंठाणं ति, ताणि संठाणाणि |
सटीक. दणं कस्सइ सम्मत्तसुयच्चरित्ताचरित्सामाइयलद्धी समुप्पज्जेजा' इति । तथा कच्छपः कूर्मः । ग्राहो जीवविशेषस्तन्तुकतयेति प्रसिद्धः । मकरो महान्मत्स्यः । इत्यादयो जलचरा अनेके ज्ञेयाः । अधुना स्थलचारिणां विशेष प्रकटयनाह-" चउपय." स्थलचरास्तियश्चविधा-चतुष्पदा उर परिसर्पा भुजपरिसपश्चि। तत्र चतुर्भिः पदैश्चरणैश्चरन्ति गच्छन्ति ये ते चतुष्पदाः । उरसा हृदयेन परिसर्पन्ति ये ते उरःपरिसर्पाः, " आदिमध्यलोप" इतिकृत्वा विसर्गलोपः, कृष्णोरगादयः । भुजाभ्यां परिसर्पन्ति ये ते भुजपरिसर्पाः गृहगोधादय । इत्येतैर्लक्षणैरुपलक्षितास्तियनः। समासेनेति नामद्यकथनेन स्वयमेव ज्ञेयाः॥२१॥ इत्युक्तः स्थलचरविभा- 1 गोऽथ खचरविशेष व्याकरोति-"खयरा०" रोम्णो जाता ये पक्षास्ते रोमजपक्षाः, रोमजपक्षाः सन्त्येषामिति रोमजपक्षिणः शुककाकादयः । चर्मणो जाता ये ते चर्मजाः, चर्मजाश्च ते पक्षाच, ते सन्त्येषामिति चर्मजपक्षिणः वल्गुलीचर्मचटिकादयः। ते द्विधा अपि प्रकटा एव पक्षोपलक्षितत्वात् । चः समुच्चये। एवकारस्तु विविधजातिविशेषदर्शनार्थः । एते हि पश्चचत्वारिंशल्लक्षयोजनप्रमाणमनुष्यलोकान्तर्वर्तिनः। तत्र मनुष्यलोकसंज्ञा कियधावत्तदर्शयति-तथा जम्बूद्वीपो धातकीखण्डः पुष्करवरद्वीपार्ध चेत्यर्धतृतीयद्वीपाः । लवणः कालोदश्चेति द्वौ समुद्रौ । एते समुदिता हेममयमानुषोत्तराचलपरिक्षितं मनुष्यक्षेत्रं, अत्र मनुष्याणां जन्मनो मरणस्य च संभवात् । तत्र पञ्चचत्वारिंशत्सङ्ग्येषु भरतादिक्षेत्रेषु षट्पश्चाशत्सङ्कथेषु चान्तरद्वीपेषु जन्ममरणं प्रतीतं, न तु वर्षधरपर्वतादिषु । प्रायो जन्म न घटते, मरणं तु संहरणतो विद्यालब्धितो वातत्रगताना संभवति। मनुष्यक्षेत्रावहिर्जन्ममरणभाजो मनुष्या न भूता न भवन्ति न भविष्यन्ति। यद्यपि कश्विदेवो दानवो विद्याधरो या रनिर्यातनार्थ बुद्धिमेवं विधत्ते, यथाऽस्मात्स्थानादुत्पाटथमनुष्यमेनं नरक्षेत्राबहिः
a ॥१३॥
AAAAAA