________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
राजगृहाधिराजः
८९२
राजलक्षण
राजगृहाधिराजः (पुं०) राजगृह का अधिपति। (वीरो० १५/१६) राजघः (पुं०) राजाधिराज-'राज्ञ एव समर्थानेवानीतिवर्तिनो
हन्तीति राजघः' (जयो० २३/४) राजचिह्न (नपुं०) राजशक्ति, राजकुल का प्रतीक। राजतत्त्वं (नपुं०) राजसभा। (जयो०वृ० ३/७) राजतत्त्वः (पुं०) पृथिवीपालक। (जयो०वृ० २८/१) राजतत्त्व (वि०) गदी युक्त। (वीरो० १३/६) राजतत्त्वविशारदः (पुं०) राजनीतिज्ञ। (जयो० ३/७) राजतुक् (पुं०) राजपुत्र, स्वामीपुत्र। (जयो० ९/३, भूपतिबालक।
(जयो० ६/१३) किं राजतुक्तोद्वाहेन प्रजायाः सेवया तु
सा' (वीरो०८/४३) राजतुज् (पुं०) राजकुमार, राजपुत्र। राजतालः (पुं०) सुपारी का पेड़। राजदण्डः (पुं०) राजशासन, राजसत्ता। राजदन्तः (पुं०) आगे का दांत। राजता (वि०) शोभता। (जयो० ४/३६) राजदुहितु (स्त्री०) राजपुत्री, राजकन्या। (दयो० ११०) राजदूतः (पुं०) राजा का प्रतिनिधि। राजद्रोहः (पुं०) राजा के प्रति विद्रोह, राजा के प्रति
विश्वासघात। राजद्वारं (स्त्री०) राजमहल। राजद्वारं (नपुं०) राजप्रासाद का प्रधान तोरण। (जयो० १०/८४) राजद्वारिकः (पुं०) राज पहरेदार, डयोढ़ीवान्। राजधर्मः (पुं०) राजकर्तव्य, राजनियम। राजधानं (नपुं०) राजप्रासाद। राजधुरा (स्त्री०) शासन का उत्तरदायित्व। राजनयः (पुं०) राजनीति। राजनीति (पुं०) राजनय, शासन नियम। राजनेतृ (पुं०) राजनेता, राजनायक। (जयो० १९/८१) राजनेत्री (स्त्री०) सरोजिनी नायडू जैसे राजाधिकारिणी। (जयो०
१८/२३) राजन् (पुं०) नृप, राजा, अधिपति। (जयो०वृ० १/३) (सुद०
१/४३) राज्ञे।
नायक, प्रधान पुरुष, भूपति, चन्द्र। राजा प्रभौ नये चन्द्र यूक्षे क्षत्रिय शक्रयोः इति वि (जयो०० १५/४८) उच्चाधिकारी। मेदिनीरमण। (जयो०वृ० १८/११) पृथिवीपालक। (जयो०७० २८/५)
शोभनशरीर। (जयो०७०२८/५) सदाचारविहीनोऽपि सदाचारपरायणः। स राजापि तपस्वी सन् समक्षोऽप्यक्षरोधकः।।
(जयो०वृ० २८/५) राजन्य (वि०) [राजन्+यत्] शाही, राजकीय। राजन्यः (पुं०) राजकीय यक्ति राजन्वतिषत्तनं (नपुं०) नरपनि नगर। (जयो० १२४८५) राजपथः (नपुं०) राजमार्ग। ( जयो० १०/५८) राजपण्डितः (पुं०) राजा का विद्वान्। (दयो० ३१) राजपद्धतिः (स्त्री०) राजनीति, राजविधि। राजपट्टः (पुं०) राज्याधिकार। राजपुत्री (स्त्री०) राजकुमारी। राजपुरुषः (पुं०) सिपाही, सैनिक मन्त्री। राजप्रिया (स्त्री०) राजरानी, महारानी। (जयो० २/१५१) राजप्रेष्यः (पुं०) राजसेवक। राजभृतः (पुं०) सिपाही, सैनिक। राजभृत्यः (पुं०) राजसेवक, सचिव, मन्त्री। राजमतिः (स्त्री०) राजुल, एक राजकुमारी। (सुद० १३६)
भोजवंशीय राजा उग्रसेन की पुत्री। राजमान (राज्+शानच्) शोभायमान्। (जयो० ५/२७) राजमार्गः (पुं०) राजपथ। राजमुद्रा (स्त्री०) राजा की मोहर। राजमुनि (पुं०) प्रमुख मुनि। (वीरो० १७/३८) राजयक्ष्मम् (स्त्री०) क्षयरोग, तपेदिक, टी० बी० रोग। (जयो
२६/२६) राजयानं (नपुं०) राजवाहन, रथ। राजयोगः (पुं०) राजसत्ता का योग। राजरङ्ग (नपुं०) रजत, चांदी। राजराजः (पुं०) राजाधिराज, चक्रवर्ती। (जयो० २५/१)
०चन्द्रमा। राजराजिः (स्त्री०) राजाओं की पंक्ति। राजाओं की बहुलता।
(जयो० ४/३६) राजरुक् (पुं०) राज्ञश्चन्द्रस्य रुचिं कान्तिं विजयते प्रहरतीति
राजरुग्विजयी क्षयरोगः। तपेदिक, क्षयरोग। (जयो० १८/२२) राजरुज् राजकओ यक्ष्मण, तपेदिक। (जयो० ६/७५) राजरुम (पुं०) चन्द्ररुचि। (जयो०वृ० ६/७५) राजर्षि (पुं०) राज ऋषि। राजलक्षणं (नपुं०) राजचिह्न।
For Private and Personal Use Only