SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 138
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra अष्टमदेवधामः www.kobatirth.org अष्टमदेवधाम (पुं०) अष्टम स्वर्ग श्रियोधरा थाष्टमदेव धाम।' (समु० ६ / २६) अष्टम सर्गः (पं० ) आठवां सर्ग, आठवां अध्याय । अष्टशती (स्त्री०) अकलंकदेव कृत न्याय ग्रन्थ अष्टसहस्वी (स्त्री०) जैन न्याय का प्रसिद्ध ग्रन्थ, इसके रचनाकार आचार्य विद्यानन्द हैं, इसका मूलाधार देवागम स्तोत्र है, जिस पर अष्टशती की व्याख्या अष्टसाही है। (वीरां०] १९/१११ अष्टाङ्ग (वि०) आठ अंगों वाली। अष्टागमः (पुं०) आठ आगम । अष्टाङ्गमयी (वि०) अष्टद्रव्यमयी पूजा, अष्टपूजा अंग युक्त। आठ अंगों सहित । 'मनोहराष्टाङ्गमयीं प्रभोर्जयः । ' (जयो० २४/८१) अष्टाङ्ग सिद्धिः (स्त्री०) अष्ट विभूति। अणिमा, महिमा, गरिमा लघिमा प्राप्ति, प्राकम्य, ईशत्व और वशित्व ये आठ प्रकार की विभूतियां हैं। अष्टादशम् (नपुं०) अठारह (वीरो० १ अष्टाधिक (वि०) आठों से अधिक। 'अष्टाधिकानां परितो ध्वजानाम्।' (वीरो० १३ / ७) 'अष्टाधिकं सहस्रं सुलक्षणानाम्।' (वीरो० ४/५०) अष्टाविध (वि०) आठ प्रकार ( सम्य० ८८) अष्टाश्रयः (वि०) आठ आश्रय, आठ आधार । अष्टिः (स्त्री०) १. पासा, खेल का अक्ष। २. बीज, गुठली । अष्ठीला (स्त्री०) गिरी, गुठली अस् (अक० ) होना, रहना, विद्यमान रहना। 'वाग्यस्यास्ति न शास्ति कवित्वगावा।' (सुद० १/१) 'स केवलं स्यात् परिफुल्ल गण्ड: । ' (सुद० १/७) 'कृपाङ्कुराः सन्तु सतां यथैव।' (सुद० १/९) 'श्रिये जिनः सोऽस्तुं यदीयसेवा।' (वीरो० १/१ ) असे कदाचिद्यदि सोऽस्तु कोपी (वीरो० १/१०) वाणीव याऽऽसीत् परमार्थदात्री। (वीरो० १ / १८ ) सा पश्यति स्मेति पण्डिता 'यद्यसि शान्तिसमिच्छ्कस्त्वं' (सुद० ७१) लयोऽस्तु कलङ्ककलायाः (सुद० ७१) अस् (सक०) फेंकना, छोड़ना, विसर्जित करना । अस्यति, अस्ता अस् ( सक०) १. जाना, लेना, ग्रहण करना। २. चमकना, दीप्त करना । असंकुचित (वि०) अक्लिष्ट, आयत, विस्तृत (जयो० ५/४७) असंकुट (वि०) सर्वलोकाकाश व्याप्त । १२८ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir असंक्लिष्ट (वि०) अधिक, बहुत, संक्षिप्तता रहित असंख्येय (वि०) संख्या रहित गणनातीत 'संख्याविशेषातीतत्वादसंख्येयः । ' असंघात (वि०) संघात रहित, एक सा। असंदिग्ध (वि०) स्पष्ट (जयो० १४/६६ असंदिग्धकथनं (नपुं०) स्पष्ट कथन। (जयो० २/१३७) असंभव (वि०) अशक्य, असमर्थ (जयो० २/५८) (दयो० ४६) असङ्गत असंमूढ (वि०) विचारशील, बुद्धिमान असंमूढमतिमर्हद्भिः । (जयो० १५/२२) असंयत (वि०) १. संयम विहीन, यम-नियम से रहित महता तपसा युक्तो मिथ्यादृष्टिर- संयतः । ( वरांग २६/२७) २. अनियन्त्रित, स्वच्छंद । असंयमः (पुं०) संयम का अभाव, पदकाय जीवों का घातक, इन्द्रिय एवं मन से संयमित नहीं। (सम्य० ८७/) असंशय (वि०) संदेहजनक संशय से युक्तः असंश्रव (वि०) अअवित नहीं सुनाई दिया। असंसृष्ट (वि०) अमिश्रित, अयुक्ता असंस्कृत (वि०) संस्कारविहीन, तुच्छ असंस्तुत (वि०) अप्रार्थित, अपूजित, असम्मानित पूजा रहित। असंस्थानं (नपुं०) संस्थानाभाव, संसति विहीनता । असंस्थित (वि०) अव्यवस्थित क्रम विमुक्त। असंस्थिति (स्त्री०) परम्परामुक्त, अव्यवस्था । असंहत (वि०) असंयुक्त विदीर्ण, फैला हुआ। असकृत् (अव्य०) बार बार, एक बार नहीं, पुनः पुनः, बहुधा, · प्रायः । असक्त (वि०) अनासक्त, निःस्पृही। असखि (वि०) अमित्र विरोधी For Private and Personal Use Only असख्य (वि०) शत्रुता, परस्परप्रेम्णा संयुक्तो न। (वीरो० २/३८) असङ्ग (वि०) १. परिग्रहरहित, अपरिग्रह, निर्ग्रन्थ फुल्लत्य सङ्गाधिपतिं मुनीनम् । (जयो० वृ० १/८१) असङ्गानां परिग्रहरहितानाम् (जयो० ० १/८१) २. अनासक्त, सांसारिक बन्धनों से रहित, निर्लिप्त, असंयुक्त, आसक्ति रहित। ३. अकुण्ठित, निर्वाध शान्त मोक्तुमदेत्यसङ्गः।' (जयो० २७/६०) असङ्गः संयतो जन। (जयो० वृ० २७/६०) असङ्गत ( वि०) अनुचित, प्रतिकूल, मेल रहित अशिष्ट, अभद्र, असंयुक्त २. परिग्रहरहित, निर्ग्रन्थ वाला इवासङ्गतयोपरिष्टात् (भक्ति ०१/५)
SR No.020129
Book TitleBruhad Sanskrit Hindi Shabda Kosh Part 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorUdaychandra Jain
PublisherNew Bharatiya Book Corporation
Publication Year2006
Total Pages438
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationDictionary
File Size14 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy