SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 478
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org पञ्चमो भागः घृतमकरणम् ] (८५३४) हिग्वादिघृतम् (४) (बृ. यो. त. । त. ९८; यो. र. । गुल्मा. ) हि पुष्करमूलानि तुम्बरूणि हरीतकी । श्यामा बिडं सैन्धवं च यवक्षारं महौषधम् ॥ यवक्वाथोदकेनैतद् घृतप्रस्थं विपाचयेत् । तेनास्य भिद्यते गुल्मः सथूलः सपरिग्रहः ॥ कल्क — हींग, पोखरमूल, तुम्बरु ( नेपाली धनिया ), हर्र, काली निसोत, बिड नमक, संधा नमक, जवाखार और सोंठ समान भाग मिलित २० तोले । २ सेर धीमें यह कल्क और ८ सेर जौका क्वाथ मिलाकर पकावें । यह घृत शूल और उपद्रवयुक्त गुल्मको नष्ट करता है । (८५३५) हिंस्रादिघृतम् ; (वृ. मा. व. से. ; च द । हिक्काश्वासा. १२ ) हिंस्राविडङ्गपूतीकत्रिफलान्योषचित्रकैः ः । द्विक्षारं सर्पिषः प्रस्थं चतुर्गुणजलान्वितम् ॥ कोलमात्रैः पचेतद्धि श्वासकासौ व्यपोहति । अशस्यरोचकं गुल्मं शकृद्भेदं क्षयं तथा ॥ कल्क — कटेली, बायबिडंग, पूतिकरञ्जकी छाल, हर्र, बहेड़ा, आमला, सोंठ, मिर्च, पीपल, चीता, जवाखार और सज्जीखार ११ - १ तोला । २ सेर घीमें ८ सेर पानी और यह कल्क मिलाकर पकावें । Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ४६३ (८५३६) हिंस्राद्यघृतम् ( हा. सं. । स्थान ३ अ. १४ ) हिंस्रात्रिगन्धकृमि शत्रु कर अकारच व्योषंफलत्रिकमथाजपयोजलेन । पक्वाज्यपानकविधानमपि प्रशस्तं श्वासं च पञ्चविधमाशु निहन्ति हिकाम् ।। कल्ककटेली, दालचीनी, इलायची, तेजमिर्च, पीपल, हर्र, बहेड़ा और आमला समान भाग पात, बायबिडंग, करञ्जकी छाल, सोंठ, काली मिलित २० तोले २ सेर घी में यह कल्क और ४-४ सेर बकरीका दूध तथा पानी मिलाकर पकावें । इसे पीनेसे पांच प्रकार के श्वास और हिचकी का शीघ्र ही नाश हो जाता है । ( मात्रा - १ - २ तोले । ) (८५३७) ह्रीबेरादिघृतम् (च. सं. । चि. स्था. ६ अ. ९ अर्शो. ; व. से. ; यो र । अर्शो. ) ही बेरमुत्पलं रोधं समङ्गाचव्यचन्दनम् | पाठा सातिविषा बिल्वं धातकी देवदारु च ॥ दार्वीत्वङ्नागरं मांसीं मुस्तं क्षारो यवाग्रजः । चित्रकश्चेति पेष्याणि चाङ्गेरीस्वरसो घृतम् ॥ ऐकध्यं साधयेत्सर्वं तत्सर्पिः परमौषधम् । अर्शोऽतिसारग्रहणीपाण्डुरोगज्वरारुचौ ॥ यह घृत श्वास, कास, अर्श, अरुचि, गुल्म, मूत्रकृच्छ्रे गुदभ्रंशे बस्त्यानाहे प्रवाहने । अतिसार और क्षयको नष्ट करता है । पिच्छात्रावेऽर्शसां शूले योज्यमेतत्रिदोषनुत् ॥ For Private And Personal Use Only
SR No.020118
Book TitleBharat Bhaishajya Ratnakar Part 05
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
PublisherUnza Aayurvedik Pharmacy
Publication Year1985
Total Pages633
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size12 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy