________________
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
भारत-भैषज्य रत्नाकरः
[रकारादि
रास्ना, पोखरमूल, सहजनेकी छाल, चीता, क्वाथ-रास्ना, असगन्ध, कौंचके बीज, भुईसेंधा, गोखरु और पीपल समान भाग लेकर चूर्ण | कुम्हेड़ा, गोखरु, शालपर्णी, गिलोय, अरण्डमूल, बनावें।
खरैटी, सोया और पुनर्नवा २५-२५ तोले लेकर इसे धीमें मिला कर पीनेसे वातज रोग नष्ट | सबको एकत्र कूटकर ३२ सेर पानीमें पकायें और होते हैं।
जब ८ सेर पानी शेष रहे तो उसे छान लें। __ अथवो उपरोक्त समस्त ओषधियां और अस- कल्क ---अष्टवर्गकी प्रत्येक ओषधि ५-५ गन्ध ५-५ तोले ले कर सबको एकत्र पीस लें तोले लेकर सबको एकत्र पीस लें ।
और फिर ४ सेर घीमें यह कल्क तथा-१६ सेर विधि--२ सेर घी या अरण्डके तेलमें उपरोक्त दूध मिला कर मन्दाग्नि पर पकावें । जब दूध जल | क्वाथ और कल्क तथा २ सेर शतावरका रस जाए तो घीको छान लें।
मिलाकर पकावें । जब पानी जल जाए तो इसके सेवनसे असाध्य वातव्याधियां और छान लें। भयंकर शुक्रक्षय रोगका नाश होता है।
नोट-उपरोक्त कल्कके स्थानमें ४० तोले (५९४९) रास्नाद्यं घृतं तैलञ्च | शुद्ध गूगल भी डाल सकते हैं।
| (र. र. । शूला.)
___इस घृत अथवा तैलके सेवनसे एक दोषज,
| द्विदोषज, और सर्व दोषज आमवात, पार्वशूल, रास्नाश्वगन्धा कपिकच्छुभूमिकूष्माण्डगोकण्टकशालपर्णी।
हृदयशूल, कटिशूल, पादशूल, मन्याशूल और छिन्नारुहैरण्डबलाशताहा
सन्धीशूल नष्ट होता है । पुनर्नवानां विधिनोद्धतानाम् ॥
. (५९५०) रोहिण्यादिघृतम् (१) प्रत्येकशः पञ्चपलं गृहीत्वा
(च. सं. । चि. स्था. ६ अ. ५) पचेयटेऽपां कृतपादशेषे ॥ रोहिणीकटुका निम्बं मधुकं त्रिफलात्वचः । शतावरीरसं पूतं दत्वात्रालपोडशम् । कार्षिका त्रायमाणा च पटोला त्रिता पले ॥ घृतप्रस्थं विपक्तव्यं तैलमेरण्डमेव वा ॥ द्विपलश्च ममूराणां साध्यमष्टगुणेऽम्भसि । दत्त्वाष्टवर्गकल्कञ्च गुग्गुलोर्वा पलाष्टकम् । घृताच्छेषं घृतसमं सर्पिषश्च चतुष्पलम् ॥ सिद्धं घृतं च तैलं वा दद्याद्वातगदातुरे ॥ पिवेत् सम्मूर्छितं तेन गुल्मः शाम्यति पैत्तिकः। एक द्वन्द्वजं चैव सर्वगश्च विशेषतः।। | ज्वरस्तृष्णा च शूलं च भ्रममूर्छारुचिस्तथा ॥
आमवातं गदं हन्ति घृतमेतदनुत्तमम् ॥ क्वाथ-—कुटकी, नीमकी छाल, मुलैठी, हर्र, पार्श्वशूलञ्च हृच्छ्रलं कटिशूलश्च नाशयेत् ।। बहेड़ा, आमला और त्रायमाणा ११-१। तोला पादमन्याभिसन्धीनां शूलं हन्ति न संशयः॥ । तथा पटोल और निसोत १०-१० तोले एवं
For Private And Personal Use Only