________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
१२४
www. kobatirth.org
भारत - भैषज्य रत्नाकरः
कल्क- नीमकी छाल, चिरायता, गोखरू, अनार, रेणुका, बेलकी छाल, देवदारु, दारूहल्दी, नागरमोथा, हर्र, बहेड़ा, आमला, तगर, मुनक्का, जानकी छाल, आमकी छाल और हर्र । सब समान भाग मिश्रित २० तोले लेकर सबको एकत्र पीस लें ।
[[मकारादि पैर और
हाथ,
यह तेल समस्त मूत्ररोग; सिरकी दाह, दुर्बलता तथा कृशताको नष्ट करता है ।
इति मकारादितैलप्रकरणम् ।
(५३२७) मण्डूरारिष्टः
)
( र. का. घे. यो. र. । कामला; ग. नि. । आसवा. मण्डूरस्य तु शुद्धस्य तुलार्धं परिकल्पितम् ।
लोहस्य पत्राणि तिलोत्सेधप्रमाणतः ॥ गुडाजीर्णा पंचाशत् कोलप्रस्थत्रयं तथा । निकुम्भचित्रकाभ्यां च पले द्वे द्वे सुचूर्णिते ॥ पिप्पलीनां विडङ्गानां कुडवं कुडवं पृथक् । श्रीश्चापि त्रिफला प्रस्थान जलद्रोणे समावपेत्॥ मास्थितो धान्ये पेयोरिष्टः प्रमाणतः ।
दोषनिर्हन्ता पाण्डुरोगं नियच्छति || कृमी शसि कुष्ठं च कासश्वासकफामयान् । ris free माहूर : शोफपाण्ड्वामयापहः ॥
अथ मकाराद्यासवारिष्टप्रकरणम्
शुद्ध मण्डूर ३ सेर १० तोळे, शुद्ध लोह चूर्ण ३ सेर १० तोले, पुराना गुड़ ३ सेर १० तोले, बेरीकी जडकी छाल ३ सेर; दन्तीमूल और चीतेकी जड़ १० - १० तोले; पीपल और बायबिडंग २०२० तोले और हर्र, बहेड़ा तथा ओमला १-१ सेर लेकर कूटने योग्य चीजोंको कूटकर सबको
क्षीणेन्द्रिय, नष्ट - शुक्र और अधिक स्त्री समागम के कारण क्षीण हुए पुरुषोंके लिये यह तैल बल्य, वृष्य और आयु स्थापक है ।
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
३२ सेर पानी में मिलाकर चिकने मटके में भरकर उसका मुख बन्द करके उसे अनाजके ढेर में दबा दें और १५ दिन पश्चात् निकालकर छान लें ।
यह अरिष्ट (आस) उर्ध्व तथा निम्न दोषनाशक है एवं पाण्डु, कृमि, अर्श, कुष्ठ, खांसी, श्वास, कफरोग, और शोथका नाश करता है ।
(५३२८) मधुशुक्तयोगः
जम्बीराणां फलरसः प्रस्थैकः कुडवोन्मितम् । ( वं. से.; ग. नि.; यो. र. । कर्णरो. ) माक्षिकं तत्र दातव्यं पिप्पली च पलोन्मिता ॥ घृतभाण्डे विनिःक्षिप्य धान्यराशौ निधापयेत् । मासेन तज्जातरसं मधुशुक्तमुदाहृतम् ॥
जम्बीरी नीबू का रस २ सेर, शहद आधा संर और पीपलका चूर्ण ५ तोले लेकर सबको एकत्र मिलाकर घृतके पात्र में भरकर उसका मुख बन्द करके उसे अनाजके ढेर में दबा दें और १ मास पश्चात् निकालकर छान लें ।
|
इसको मधुशुक्त कहते हैं
1
( यह आरतैल में पड़ता है | )
For Private And Personal Use Only