________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[५७८]
भारत-भैषज्य-रस्नाकरः।
[षकारादि
-
तथा काथसे सिद्ध घृत तिमिररोगको नष्ट । (४६६१) पलाये घृतम् (२) करता है।
(वा. भ. । चि. स्था. अ. ५; व. से. । राजय.) (काथके लिये---प्रत्येक वस्तु २० तोले, बलविदारिगन्धाभ्यां विदार्या मधुकेन च। पानी १६ सेर, शेष काथ ४ सेर । कल्कार्थ सिद्धं सलवणं सर्निस्य स्वयंमनुत्तमम् ।। प्रत्येक वस्तु १० माशे । घो १ सेर ।)
खरैटी, शालपणी, बिदारीकन्द और मुलैठी
| ( पाठान्तरके अनुसार आमला ) के काय तथा (१६६०) बलाचं घृतम् (१)
कल्कसे सिद्ध घृतमें सेंधा नमक मिलाकर (व. से. । हृद्रोगा., क्षतक्षय.; वृ. नि. र. । क्षय.;
उसकी नस्य लेने या पीनसे स्वरभंग और राजपन्च.; र. र.; भा. प्र. म. ख.; भै. र. ।
यक्ष्माका नाश होता है। हृद्रोगा.; यो. र. । उरःक्षत.; च. द.। कल्कके लिये प्रत्येक वस्तु ३ तोले ४ हृद्रोगा. ३१; वृ. मा. । राजय.; वृ. माशे । काथके लिये प्रत्येक वस्तु १ सेर । यो. त. । त. ७७)
पाकार्थ जल ३२ सेर । शेष काथ ८ सेर । घी
२ सेर । घृतं बलानागवलार्जुनाम्बुसिद्धं सयष्टीमधुकल्कपादम् ।
(४६६२) बलायं घृतम् (३) हृद्रोगशूलं क्षतरक्तपित्त
(वै. म. र. । भूतग्रहा. पट. १६ ) ___ कासानिलामृक्छमयत्युदीर्णम् ॥ वलांशुमत्योईन्, च बृहतीगोक्षुरस्य च । काथ----बला (खरैटी ), नागबला ( गुल
द्वात्रिंशन्निष्कमेतेषां क्षुण्णं प्रत्येकमाहरेत् ।।
| द्रोणार्धे सलिले क्षिप्त्वा पादशेषे विपाचिते । सकरी ) और अर्जुनकी छाल समान-भाग-मिश्रित
अमृतास्वस्तिकवरीमूकन्यारसं पृथक् ।। ४ सेर । पाकार्थ जल ३२ सेर । शेष काथ | कुडवं कुडवं दत्त्वा बिसात्तौद्रुमात् फलात् । ८ सेर ।
कदलीकन्दसाराच्च प्रत्येकं कुडवार्धकम् ।। कल्क----मुलैठीका चूर्ण २० तोले।
दत्त्वा कल्याणकारख्यस्य घृतस्यौषधकल्ककम् । विधि--२ सेर घीमें काथ और कल्क
| तस्मिन् विशालां हित्वा च हयगन्धां समावपेत्।।
क्षीराढकेन विधिव घृतपस्थं विपाचयेत् । मिलाकर काथ जलने तक पकावें ।
उन्मादापस्मृती हन्यात् पित्तमत्युल्वणं तथा ॥ इसके सेवनसे हृद्रोग, शूल, उरःक्षत, रक्त- धीमेधास्मृतीकृच्चैव दाहतृष्णाहरं परम् ।। पित्त, खांसी और कष्टसाध्य वातरक्तका नाश
१-चिदार्यामलकेन चेति पाठान्तरम् होता है।
२-पेयमनुत्तममिति पाठान्तरम् ।
For Private And Personal Use Only