________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रसमकरणम् ]
इतीयो भागः।
[५३१]
-
नष्ट ह
उदावते वातशूले श्वासकासज्यरेषु च। चूर्ण ५ तोले लेकर प्रथम पारेगन्धककी कज्जली रसः प्लीहारिनामाय कोष्ठामय विनाशनः॥ बनावें और फिर उसमें अन्य औषधे मिलाकर सबको आमवातगदच्छेदी श्लेष्मामयविनाशनः ॥ | पानीके साथ घोटकर ९-९ रत्तीकी गोलियां ___ शुद्ध पारद, शुंद्र गन्धक, सुहागेकी खील, | बनावें । शुद्ध बछनाग, सोंठ, मिर्च, पीपल, हर्र, बहेड़ा और इनके सेवनसे प्लीहा, यकृत् , और गुल्म अवश्य आमला १-१ तोला तथा शुद्ध जमालगोटा सबसे | आधा लेकर प्रथम पारे गन्धककी कज्जली बनायें | (व्यवहारिक मात्रा ४-६ रत्ती) और फिर उसमें अन्य ओषधियोंका महीन चूर्ण
| (४४८९) प्लीहारिवटिका मिलाकर सबको १ पहर केसूके फूलेकि रसमें घोटकर १-१ रत्तीकी गोलियां बनाकर छायामें
(भै. र. । प्ली.) सुखालें।
महासाराभ्रकासीसलशुनानि समानि च । इनमेंसे १-१ गोली अदरकके रसके साथ
द्रोणपुष्पीरसेनैव मर्दयेत्महरत्रयम् ॥ देनेसे अर्श, गुल्म, शूल, प्लीहा, कफजशोथ, उदा
बल्लद्वयं प्रदातव्यं भदोषे सलिलं हनु। वर्त, वातजशूल, श्वास, खांसी, ज्वर, समस्त उदर
प्लीहानं यकृतं गुल्ममनिमान्ध सशोथकम् ॥ विकार और आमवात तथा कफविकार नष्ट
कासं श्वासं तृषां कम्पं दाह शीतं वर्मि भ्रभिम् । होते हैं।
प्लीहारिवटिका ह्येषा नाशयेन्नात्र संशयः ।।
एलवा, अभ्रकभस्म, कसीस और ल्हसन (४४८८) प्लीहारिरसः (३)
समान भाग लेकर सबको ३ पहर गूमाके रसमें (र. सा. सं.। प्लीह.; रसें. चिं. म. । अ..
घोटकर ६-६ रत्तीकी गोलियां बनावें। ९; र. रा. सु.। प्ली.)
इन्हें सायकालके समय पानीके साथ सेवन द्विकर्ष लौहभस्मापि कर्ष तानं प्रदापयेत् ।
करनेसे प्लीहा, यकृत् , गुल्म, अग्निमांद्य, शोथ, शुबसूतं तथा गन्धं कर्षमानं भिषग्वरः ।।।
खांसी, श्वास, तृषा, कम्प, दाह, शीत, वमन और मृगाजिनं पलं भस्म लिम्पाकाङ्गित्वचः पलम् ।
भ्रमका नाश होता है। एवं भागक्रमेणैव कुर्यात्प्लीहारिका वटीम् ।। नव गुञ्जामितां खादेचाथ नित्यं हि पूतवान् ।
(४४९०) प्लीहार्णवो रस: प्लीहानं यकृतं गुल्मं हन्त्यवश्यं न संशयः।। (भै. र.; र. रा. .: र. . . . . .
- प्लीहा.: रसें. 4. . ॐ ___लोहभस्म २॥ तोले, ताम्रभस्म ११ तोला, ।
. शुद्ध पारद और गन्धक ११-१। तोला, मृगचर्म- । हिलं गन्धक समकालिन भस्म ५ तोले और बिजौरकी जड़की छालका : प्रत्येक पलिका
:
For Private And Personal Use Only