________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
- भैषज्य रत्नाकरः ।
[ २७४ ]
पिपासादाहपित्तात्रयुक्तं पित्तज्वरं हरेत् ॥
पित्तपापड़ा, बासा, कुटकी, चिरायता, धमासा और फूलप्रियङ्गु । इनके काथमें मिश्री मिलाकर पीने से पिपासा, दाह और रक्तपित्तयुक्त पित्तज्वर शान्त होता है ।
(३७९६) पर्पटादिकाथ: ( ३ )
(ग. नि. । ज्वर. ) पश्चन्दनं मुस्ता विश्वोशीरद्वयं समम् । eri कायस्तृषां हन्ति छर्दि पित्तज्वरं तथा ॥ पित्तपापड़ा, लालचन्दन, नागरमोथा, सोंठ, खस और नेत्राला । इनका काथ तृषा, छर्दि और पित्तज्वरको नष्ट करता है । (३७९७) पर्पटादिकाथ: (४)
|
भारत
( भा. प्र. । ज्वरा. ) पर्यटः कट्फलं कुष्ठमुशीरं चन्दनं जलम् । नागरं मुस्तकं शृङ्गी पिप्पल्येषां शृतं हृतम् ॥ तृष्णादाहाग्निमान्येषु पित्तश्लेष्मोल्वणे ज्वरे ॥
पित्तपापड़ा, कायफल, कूठ, खस, लालचन्दन, सुगन्धबाला, सोंठ, नागरमोथा, काकड़ासिंगी और पीपल । इनका काथ तृष्णा, दाह, अग्निमांद्य और पित्तकफज ज्वरको नष्ट करता है । (३७९८) पर्पटादिकाथ : (५)
( वृं. मा.; वृ. नि. र. 1 ज्वरा. ) eferreratri काथ पित्तज्वरं जयेत् । द्राक्षारग्वधयोश्चापि काश्मर्यस्याथ वा पुनः ॥ पित्तपापड़ा, गिलोय और आमलेका अथवा मुनक्का और अमलतासका या खम्भारीका काथ feesarai ष्ट करता है ।
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ पकारादि
(३७९९) पलाशपत्रयोगः
( भा. प्र.; वं. से.; यो. र. । स्त्री. रो. ) पत्रमेकं पलाशस्य पिष्ट्वा दुग्बेन गर्भिणी । पीत्वा पुत्रमवाप्नोति वीर्यवन्तं न संशयः ॥
गर्भिणी स्त्री ढाक ( पलास ) के एक पत्तेको दूधके साथ पीसकर सेवन करे तो वह निस्सन्देह वीर्यवान पुत्रको जन्म देती है । (३८००) पलाशपुष्पक्काथः
( यो. र. । प्रमेह. ) पलाशतरुपुष्पाणां काथः शर्करया युतः । निषेवित: प्रमेहाणि इन्ति नाना विधान्यपि ।। पलास (ढाक ) के फूले के काथमें मिश्री मिलाकर पीनेसे अनेक प्रकार के प्रमेह नष्ट होते हैं ।
(३८०१) पलाशमूलस्वरसः
( वृं. मा .; वृ. नि. र. । दलीपद ) पलाशमूलस्वरसं पिबेद्वा
तैलेन तुल्यं सित्सर्षपाणाम् । मूत्रेणपक्त्वामरदारुविश्वं
श्रीगुग्गुलं श्लीपदमिर्निषेव्यम् ॥ सफेद सरसोंका तैल मिलाकर पलासकी जड़का स्वरस, या देवदारु और सोंठको गोमूत्र में पकाकर उसमें गूगल मिलाकर पीने से श्लीपद रोग नष्ट होता है । (३८०२) पलाशवीजयोगः
For Private And Personal Use Only
( वं. से.; ग. नि. । कृमि. ) पलाशवीजस्वरसं पिबेद्वा क्षौद्रसंयुतम् । पिबेत्तद्वीजककं वा तक्रेण क्रिमिनाशनम् ॥