SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 185
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org [१९०] (३४८८) निम्बादिघृतम् (३) ( वा. भ. । चि. अ. २१ ) निम्बामृतावृषपटोलनिदिग्धिकानाम् भागान्पृथग्दशपलान्विपचेद् घटेऽपाम् | अष्टांशशेषितरसेन पुनश्च तेन प्रस्थं घृतस्य विपचेत्पिचुभागकल्कैः ॥ पाठाविडङ्गसुरदारुगोपकुल्या - भैषज्य-र भारत द्विक्षारनागरनिशामिशिचव्यकुष्ठैः । तेजोवतीमरिचवत्सकदीप्यकानिरोहिण्यरुष्करबचाकणमूलयुक्तैः ॥ मञ्जिष्ठयातिविषया विषया यवान्या संशुद्धगुग्गुलुपलैरपि पञ्चसंख्यैः । तत्सेवितं प्रधमति प्रबलं समीरम् सन्ध्यस्थिमज्जगतमप्यथकुष्ठमीदृक् ॥ नाडीव्रणार्बुदभगन्दरगण्डमाला जनूर्ध्वसर्वगदगुल्मगुदोत्थमेहान् । यक्ष्मारुचिश्वसनपीनसकासशोफ हृत्पाण्डुरोगमदविद्रधिवातरक्तम् || नीमकी छाल, गिलोय, बासा, पटोल और कटेली । १०-१० पल ( हरेक ५० तोले ) लेकर सबको ३२ सेर पानी में पकावें जत्र ४ सेर पानी शेष रह जाय तो छानकर उसमें २ सेर घी और निम्न लिखित चीजोंका कल्क मिलाकर पकावें । कल्क द्रव्य-पाठा, बायबिडंग, देवदारु, गजपीपल, यवक्षार, सज्जीखार, सांट, हल्दी, सौंफ, चव, कूठ, मालकंगनी, काली मिर्च, इन्द्रजौ, अजमोद, चीता, कुटकी, शुद्धभिलावा, बच, पीपलामूल, मजीठ, अतीस, कलिहारीकी जड़ और अजवा -- रत्नाकरः । [ नकारादि यन । हरेकका चूर्ण १| तोला । तथा शुद्ध गूगल २५ तोले । Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir सबको एकत्र मिलाकर पकायें। जब काथ जल जाय तो घीको छानलें । इसके सेवन से अग्निदीप्त होती; और सन्धि, अस्थि तथा मज्जागत कुष्ठ, नाडीव्रण ( नासूर ), अर्बुद, भगन्दर, गण्डमाला, ऊर्ध्वजत्रुगत (गंलेले ऊपरके) समस्त रोग, गुल्म, अर्श, प्रमेह, यदमा, अरुचि, श्वास, पीनस खांसी, शोभ, हृद्रोग, पाण्डु, मद, विधि और वातरक्तका नाश होता है । ( मात्रा --- १ से २ तोले तक । ) (३४८९) निर्गुण्डीघृतम् (१) (वं. से. । कासा. ) निर्गुण्डीपत्रस्वरसेन सिद्धं सर्पिः कफोत्थं विनिहन्ति कासम् ॥ संभालुके पत्तों का स्वरस ४ सेर और १ सेर मिलाकर पकावें और घृतमात्र शेष रहने पर छान लें। इसके सेवन से कफज खांसी नष्ट होती है। ( मात्रा - १ से २ तोले तक ) (३४९० ) निर्गुण्डीघृतम् (२) ( ग. नि.; च. द. । राजयक्ष्मा. ) समूलपत्रनिर्गुण्डीरसपकं घृतं पिबेत् । क्षतक्षीणो भवेच्छोषी सर्वातकविवर्जितः ॥ मूल और पत्र सहित संभालुको कूटकर ४ For Private And Personal Use Only
SR No.020116
Book TitleBharat Bhaishajya Ratnakar Part 03
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
PublisherUnza Aayurvedik Pharmacy
Publication Year1928
Total Pages773
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size15 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy