________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रसपकरणम् ]
परिशिष्ट
५११
अथ एकारादिरसप्रकरणम् (९१७३) एकादशायसरसः
(९१७४) एरण्डपाकः ( र. चं. ; र. र. । वृद्धय.)
(र. का. थे. । वृद्धय.) मृतायः पुरुषः शुल्वं खगो दरदगन्धको। प्रस्थं वातारिबीजं सलिलहतमलं गगनं पुष्परागं च शोणितं चेश्वरोरगौ ॥ | पाचितं धेनुदुग्धेपश्चादेरण्डतैले विडङ्गं त्रिफला हिमु यमानी जीरकद्वयम् | । द्विपलपरिमिते सार्धप्रस्यार्धगन्ये । स्वर्जीफलवचाङ्गी मरिचं पिप्पलोद्वयम् ॥ पश्चाद व्योषं विडङ्गं त्वचतगरयुतं चवी दुरालभा वदिः शुण्ठीद्रावैविमर्दयेत् । | जोरकधान्यदुग्धीबीजं मोचाऽश्वगन्धा अण्डवातान्त्रवृदिं च कृच्छ्रमूरुगदापहम् ॥ । मुसलिकदलिकागोक्षुरं त्वन्दलं च ॥ ये च खण्डगता रोगास्तान् सर्वानपकर्षति । एलापत्रं पलं श्रीजलनिधितनयावातारिरपि देयोऽत्र वृदिनाशं करोत्यसौ ॥ खण्डकं तुल्यभागं वर्ष ताम्राभलोहं
लोहभस्म, शुद्ध पारद, ताम्रभस्म, स्वर्णमाक्षिक दिपलमिति सकृच्चूर्णितं सर्वमेतत । भस्म, शुद्ध हिंगुल, शुद्ध गंधक, अभ्रक भस्म, पुखराज | पश्चात्खण्डं विपाच्य द्विमणितममलं भस्म, केसर, पीतल भस्म और सीसा भस्म १-१ | लोहपात्र विधिज्ञस्तद्र्म्यं कुकुमायेभाग लेकर प्रथम पारे गंधककी कज्जली बनावें और विललितममलं भावयेत्सर्वमेव ॥ फिर उसमें अन्य ओषधियां मिलाका ग्ल करें। आमघ्नं कृमिनाशनं बलकरं ब्रनामयध्वंसनं । तदनन्तर उसे निम्न लिखित ओषधियों । क्वाथ या | शुक्रस्तम्भकर रुजश्च सकलान् दीपक क्षमम् ।। पानीकी १-१ भावना देकर सुरक्षित रक्ख । पुष्ट्यायुधैतिवर्धनं सुमतिदं वातोत्थरुग्नाशनं ।
भावनाद्रव्य-बायबिडंग, त्रिफला, हींग, कृत्वेशार्चनकं सुभुज्य सततं सर्वार्थसिदिं ब्रजेत् ।। अजवायन, सफेद जीरा, क! जीरा, सज्जी, पानी से धले हवे अपडीके बीजोंकी १ मे जायफल, बच, काकडासांगी, काली मिचे, पीपल, गिरी ( मज्जा ) को ( पोसकर ८ सेर ) गोदुग्धमें गजपीपल, चव, घमासा, चीता और सोंठ । इनके
पकावें । जब खोवा ( मावा ) हो जाय तो उसमें क्वाथ या पानी की पृथक पृथक् १-१ भावना दें।। २० तोले अरण्डीका तेल और २ सेर गोघृत मिला
इसके सेवनसे आग्डकोषकी वायु, अन्त्रवृद्धि, । कर भूनें । तदन्तर सोंठ, मिर्च, पीपल, बायबिडंग, मूत्रकृच्छ्, ऊरु ग्रह और अण्डकोष के रोगोंका नाशाल वीजी, तगर, जीरा, धनिया, दुद्धीके बीज, मोचहोता है । (मात्रा-२ रत्ती । )
रस, असगंध, मूसली, केलेका कन्द,गोखरु, दालचीनी, वृद्धि रोगमें अरण्ट ( मूल तथा तेल ) भी तेजपात इलायची, तेजपात और गोला ( नारियलकी गुणकारी है।
गिरी);इनका चूर्ण ५-५ तोले; बंग भस्म, ताम्र भस्म,
For Private And Personal Use Only