________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अवलेहप्रकरणम् ]
परिशिष्ट
५०१
(९११५) उदुम्बरादियोगः सर्वावक्तभवांश्चैव रोगानाशयति ध्रुवम् । ( वृ. मा. । रक्तपित्ता. ; यो. र. ; व. से.। कृपया ह्येकदा मा मातुलेन प्रकाशितम् ॥ रक्तपित्ता.)
उशवा २० तोला, चिरायता ९ तोला, उत्तम पक्वोदुम्बरकाश्मर्यपथ्याखर्जूरगोस्तनाः। निशोथ १० तोला, सनाय ६ तोला, बड़ी हर्डका मधुना नन्ति संलोढा रक्तपित्तं पृथक्पृथक् ॥ बक्कल ३ तोला, कावलीहरडका बक्कल ३ तोला, ___ पक्के गूलर, खम्भारीके फल, हर्र, खजूर | जंगीहर्ड ३ तोला, गुलाबके फूल १॥ तोला, और मुनक्का, इनमें से किसीको भी पीसकर शहद | आकाशवेल ( अफतिमुन ) १॥ तोला, सौंफ- १॥ में मिलाकर चाटने से रक्तपित्तका नाश होता है। तोला, नीलोफर १॥ तोला, पित्तपापड़ा १॥ तोला, (१११६) उशबाऽवलेहः
एलुवा १।। तोला, चोपचीनी ५ तोला, धनिया १ (न. मृ. । त. ८)
तोला, लालचंदन १ तोला, इन सबको कपड़छान
करके, वीस तोला बादामरोगनमें मसलकर सबसे चतुःपलां ध्रुवजटां नवकप किरातकम् ।
तीनगुने शुद्ध शहदमें मिलाकर चिकने वर्तनमें भरदशकर्षा विद्ग्राह्या पट्कर्षा स्वर्णपत्रिका ॥
कर रख देवें । इसमेंसे एक तोला. अथवा जितना हरीतकीत्रयं चैव त्रित्रिकर्ष पृथक पृथक् ।
वैद्य उचित समझे उतना खिलाकर ऊपरसे थोड़ाशतपत्री निराधारा शतपुष्पा तथैव च ॥
सा गरम जल पिलावे और मूंग, चावल, घी, आदि नीलोत्पलं पर्पटं च सार्द्धकषलवालुकम् । कर्षकर्पप्रमाणेन धान्यकं रक्तचन्दनम् ।।
पथ्य भोजन करावे । तैल, खटाई, दही, दूध,
उड़दकी दाल, लाल मिर्चसे परहेज रक्खे और चोपचीनीपलं चैकं योजयेन्मतिमानरः।
इसको वसंत ऋतुमें बराबर दो महीने खिलावे तो सर्व सङ्कुटय विधिना श्लक्ष्णं चूर्ण च कारयेत् ।।
प्रमेह, कुष्ट, फिरंग उपदंश, और रक्तके विकार वातामकोद्भवे तैले मर्दयेच चतुःपले । त्रिगुणे माक्षिफे शुद्धे विधिना मेलयेद्भिषक् ।
नष्ट हो जाते हैं । यह परमोत्तम उशबावलेह एक
समय स्नेहवश कृपा करके हमारे मामा केशवानंदजीने कर्षमानं भक्षयित्वा कोणतोयं ततः पिबेत् ।
कथन किया था । वसन्ते भक्षयेन्नित्यं प्रातःकाले यथावलम ॥ घृतं मुद्ग तथा शालीन्भक्षयेन्मतिमान्नरः। (इस योगकी यह टीका उक्त श्लोंकों के अम्लं तैलं दधि दुग्धं गुडं चापि परित्यजेत् ॥ रचयिता श्रीयुत् पं. रामप्रसादजी वै. पं. की ही नानायोगेषु योगोयमुत्तमः परिकीर्तितः। की हुई है।) मेहं कुष्ठं फिरङ्गं हि उपदंशं च नाशयेत् ॥ ।
इति उकारायवलेहप्रकरणम्
For Private And Personal Use Only