________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अ. १५
सूत्रस्थान भाषाटीकासमेत ।
(१४१)
गुल्मरोग, प्रमेह, अश्मरी, पांडुरोग, मेदरोग | पुन्नागीतं मदनीय हेतुः ॥ ३७ ॥ अर्श, कफ तथा वीर्य का नाश करने
अंबष्ठा मधुकं नमस्करी
नंदीवृक्षपलाशकच्छुराः वाला है।
रो, धातकिविल्वपेशिके .. वत्सकादिगण ।
कवगः कमलोद्भवं रजः ॥३८॥ घत्सकमूर्याभार्गी
गणौ प्रियंग्वंबष्ठादी पक्वातीसारनाशनौ । कटुकामरिचं घुणप्रिया च गंडीरम् । संधानीयौ हितौ पित्ते व्रणानामपिरोपणी ॥ एलापाठाजाजी
___ अर्थ-प्रियंगु स्रोतोजन, सौवीरांजन, __ कह्नग फलाजमोदसिद्धार्थवचाः ॥३३॥ | पद्मचारिणी दातार
| पद्मचारिणी, पद्मकेशर, मजीठ, जवासा,
जी रिकाहंगुविडंगं पशुगंधा पंचकोलकं हति
सेमल, मोचरस, मजीठ, रक्तकेशर, चंदन चलकफमेद-पीनसगुल्मज्वरशुलदुनाम्नः अर्थ-इन्द्रजौ, मूर्वा, भाडंगी, कुटकी,
और धव यह प्रियंग्वादि गण हैं । मिरच, अतीस, थूहर, इलायची, पाठा,
___पाठा, मुलहटी, बेलगिरी, नंदीवृक्ष, जीरा, अरलुक फल, अजमाद, सफेद सर
पलास, धमासा, लोध, धायके फूल, बेल. सों, वच, जीरा, हींग, वायविडंग, अज
गिरीकागूदा, श्योना पाठा, कमल केसर, गंध, और पंचकोल । यह वत्सकादिगण
यह अंबष्ठादि गणहै। वायु, कफ, मेद, पीनस, गुल्म, ज्वर, शूल
इन दोनों गणों के द्रव्य पक्कातिसारऔर अर्श इन रोगों को दूर करता है। नाशक, टूटे हुए स्थानको जोडनेवाले पित्त - वचहारिद्रादिगण ।
नाशक और घावको पुरानेवाले हैं । पचाजलददेवाहनागराऽतिविषाऽभयाः ।
मुस्तादिगण हरिद्राद्वययथ्यालकलशीकुटजोद्भवाः ॥३॥
मुस्तावचाऽग्निद्विनिशाद्वितिक्ताघचाहरिद्रादिगणा वामातीसारनाशनौ । ३५ |
भल्लातपायत्रिफलाविधाख्याः ।
युष्ठं त्रुटी हैमवती च योनिमेदःकफाढयपवनस्तन्यदोषनिवर्हणौ ॥६३
स्तन्यामयघ्ना मलपाचनाश्च ॥४०॥ अर्थ-वच, मोथा, देवदारु, सोंठ, अ
अर्थ- मोथा, बच, चीता, हलदी, तीस और हरड यह वचादिगण है । दोनों
दारुहलदी, कुटकी, काकतिक्ता, भिलावा, हलदी, मुलहटी, प्रश्नपर्णी, इन्द्रजौ, यह हरिद्रादिगण है । इन दोनों गणों के द्रव्य
पाठा, त्रिफला, शुक्लकंद, कूठ, इलायची और
सफेद बच, । यह मुस्तादिगण योनिरोग मामातीसार, मेदरोग, कफाधिक्य वायु,
और दुग्ध रोगोंको दूर करताहै, तथा मल और स्तन्यदोषका नाश करेत ।
को पकाताहै । पियंगादि. अंबष्ठादि।
न्यग्रोधादिगण । प्रियंगुपुष्पांजनयुग्मपमा
म्यग्रोधपिप्पलसदाफलरोधूयुग्मपनाद्रजौयोजनवल्लेयनता। .
जम्बूद्वयाऽर्जुनकपीतनसोमवल्काः । मानद्रमो मोचरसः समंगा
पलक्षाऽब्रवजुलपियालपलाशनंदी
For Private And Personal Use Only