Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir
न्यायप्रकाशः।
गुणविरोधबायावतारः। दीक्षणोयादेः पर्वानुग्रहस्तु दीक्षशीयाद्यर्थ एव, तस्य तदपूर्वप्रयुक्तत्वात् । अतो युक्तं साक्षात् प्रधानाङ्गेन प्रधाने पर्वानुग्रहेण स बाध्यत इति । तसिई सन्निपत्योपकारकस्यारादुपकारकाइलीयस्त्वम् ।
अतएव स्थाणी स्थावाहुतिं जुहोतीति विहिता स्थावाहुति! पव्रश्चनस्थाणुहारा यूपसंस्कारार्था । देवदत्तधारितायाः
दीक्षणीयादिपर्वानुयह सहल दण्यं दर्शयति दीक्षणीयादेरिति । दीक्षणीयाद्यर्थ एवेति। दोक्षणीयाद्युपकारक एव । एवकारान सोमोपकारक इति लभ्यते । तद. पृश्चेति । दीक्षौयादिपर्वानु यहस दौक्षणीयमावार्थत्वादित्यर्थः । साक्षादिति । साक्षात्प्रधानाङ्ग-रूपो यः प्रधाने पर्चसम्बन्धस्तेन स दीक्षणीयादिपर्वसम्बन्धी बाध्यत इति युक्रमित्यर्थः। तथाच पारादुपकारकाणां तावत्प्रधानोपकारकत्वं सिद्धम्। सन्निपत्योपकारकस्यापि प्रोषणार्दोिच्यादिसंस्कारद्वारा प्रधानोपकारकत्वम् । न तु ब्रीद्यादिमात्रोपकारक त्वमिन्युभयोरेव साचात्परम्परया प्रधानाङ्गत्वमेव । न त्वे कस्य प्रधानाङ्गावमन्यस्य गुणागत्वम्। भवदभिमतदृष्टान्ते तु सोमस्य प्रधानभूततया तस्य पर्वसम्बन्धः प्रधानाङ्गम् । दीक्षणीयादिपर्वसम्बन्धस्य तु दोक्षणीयाद्युपकारकत्वमेव न तु दीक्षणीयायुपकारद्वारा सोमोपकारकमपौत्युभयोः साक्षात् परम्परौदामीनेन एकसोमयागोपकारत्वाभावात् दृष्टान्त दार्शन्तिकयोवलक्षण्यमिति भावः ।
क्व तावत् सन्निपत्योपकारकस्य पारादुपकारकाइलीयस्त्वमिति जिज्ञासायां सिद्धान्तवादं दर्शयितुमाह पतएवेति । अग्नीषोमीये पशौ श्रूयते, स्थायी स्थाखाहुतिं जुहोतीति । यूपे छिन्ने यदवशिष्ट वृक्षमूल विद्येत तदेव काठं स्थाणरुच्यते। तत्र या पाहुति: सा स्थावाहुतिः। तथाच युत्य नरम् । पात्रश्चने जुहोतीति । भावते छिद्यते यूपः अबादित्यायनमवशिष्ट वृक्षमूलमिति माधवाचार्याः। तवायं संशयः । किमारादुपकारक कर्म स्थावाहुति: साक्षात् यागीपकारकत्वात् । किं वा यूपसंस्कारहारा यागोपकारकतया सनिपत्योपकारकं कर्मेति । तबारादुपकारकत्वे विकृतौ खले बाल्यामपिसा आहुतिः प्राप्नोति, यागोपकारकत्वात् । साद्यस्के यूपामावेऽपि खले बाल्यां पशुबन्धनस्य विधानात् तस्याः काठविशेषत्वेन स्थाणत्वावश्यकत्लाच्च । तथाचाश्वलायनः । माद्यस्केऽनुर्वरा वेदिः खखे वाली यूप इति। खले बाली, बलीवईबभनाय खले की
For Private And Personal
| SR No. | 020071 |
| Book Title | Arthsangraha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Shrikrushna Bhattacharya |
| Publisher | Shrikrushna Bhattacharya |
| Publication Year | 1821 |
| Total Pages | 474 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 16 MB |