________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अम्लत
५३५
अम्लपत्री
अम्लत amlat-१० वह मनुष्य जिसके शिर चूका, विषाबिल, और अम्लवेत इन्हें अम्ल
तथा दादी के अतिरिक्र और कहीं बाल न हों। । पञ्चक कहते हैं । गुण-गे खट्टे रुचिकारी कफ अम्लता anilata-हिं० स्त्री० अम्लस्त्र, खट्टापन । और खासी को उत्पन्न करने वाले, कड़वे और हुम् अत-अ०। तुर्शी-फा० । ( Acidity,
जड़ताकारक हैं, तथा विष्टम्भ, शून्न, वात, शुक्र, Sourness).
गुल्म और बवासीर को दूर करते हैं। अम्लजनक amla-jallab है. पुं०(Antacid)
(२) पलाम्लपञ्चकम्, विजौरा नी, जम्भीरी श्लेष्मजनक ।
नीबू, नारङ्गी, अम्लवेत और इमली ये दूसरे पलाअम्लतूत amla-truta-सं० पु. खट्टानून । '
म्ल पञ्चक है । गुण-गाफकारक मदजनक तथा Soc-túta
विष्टंभ, शूल, गुल्म, बवासीर, शुक्र और वात. अम्लतृणः anla-trinah-सं० पु. लवण तृण ।
नाशक है । रा० नि. ध० २१ । देखोलोणी।
पञ्चाम्ल (फन)म् । अम्लत्वक् amla-tvalk-सं० पु. चार वृक्ष ।
अम्ल पञ्च फलम् enla-panchi-phalam नियाल । पियाल या चिरौंजी का पेड़ । चारोली
--सं० क्लो० देखो--प्रम्लपञ्चकम् । -HEO( Buchananiit latifolia, chironjia sa pida. )
। अम्लपत्रः amlapatrah--सं० पु. (१) अम्लदोलकः amardolakah-सं०० चुक। ।
दराडालु (क)। वाम पालु-बं० । वै० निघ० । चुकापालङ्-बं० । अम्बोटी(ती)-म० । वे० .
See-Dandaluh. (२) अश्मन्तक वृक्ष । नि01 See--chukra
(30-Ashimantak) रा०नि० ब० अम्लद्रवः amladiravah..सं० पु. बीजपूर
६। (३) क्षुद्रपत्र तुलसी वृक्ष । र० मा । रस । भा० म०१ मा जिह्मक ज्वत्रिक अम्ल पत्रmla-patra.m--सं० ली चुक "अम्लद्रवः संशमयेद्रसज्ञां।"
शाक, चूका 1(Rimex Selltatus) रा. अम्लदधिः amatladijilh-सं०० खट्टा दही।
नि०प०७1 लक्षण--जिस दही में से मित्रस जाता रहा हो ' अम्लत्रका amla-patrakah--सं०५०(१) और खट्टा तथा अव्या रसयुक्त हा गया हो उसे भेण्डा, मिरडी ( Hibiscus Esculentअम्ल दधि कहते हैं । गुग्ग---यह अग्नि प्रदीपक ।।s)। (२) अश्मन्तक वृत-सं० । आम्ल कुचाई, पित्तवर्द्धक, रकबद्धक तथा कफबद्धक है
बाबुटा-बं । (Colens ATomaticus ) नि००।
रा०नि० व०६। मद० च०१। अम्लअम्ल-द्रव्यम् aimladityan -सं० लोणिका चका। ग्रामरूल-बं०। (Runex अम्ल-नायकम् amla-nayakalजी०
Sentatus.) आ० पू०१ च० । अम्ल वेतन । थैकल-बं० । रा०नि०व०६।
श्राम्लपत्राamlapatri--सं० प्राम्ल वेतप-महSeritmlavetasah- .
० शुक्राला ।
श्रोकड़ा--पं० । See-shukuli | प० अम्लनिम्बुक: mla-nimbukah-सं० प.
महाम्ल निम्बुक ! गोड़ा लेब-चं. मी इरनिम्ब -मह । वै० निघ०।
अम्ल पत्रिका amla-patrika-सं० स्त्री० आम्लनिशा amla-mishi सं० स्त्री० शटी, :
चांगेरी, चूका । णुनी, प्राबेता-हिं० । क्षुदे शुनी. कचूर । शटी-बं०। ( Curculazedo.
बं०] (Rumex Setutatis.) रा.निक aria) रा० नि। मम्लपञ्चकम् amla-panchaam-सं० क्ली| अम्जपत्री amla-patri--सं० स्त्री० (१)
(.) मुख्य पाँच प्रकार के खट्टे फल बेर, श्रनार पलाशी लता | See-Palashi । रा०नि०
For Private and Personal Use Only