Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
રાજ્ય અને એને વહીવટ
ને વૃક્ષ રોપાવ્યાં.૧ આંબાવાડીઓ રોપાવી ને આરામગૃહ બંધાવ્યાં તથા વારિગૃહ
કરાવ્યાં.૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
3
પ્રાણીઓ તરફનું વાત્સલ્ય-અશોકનું વાત્સલ્ય મનુષ્યો પૂરતું મર્યાદિત નહોતું. એ સર્વ પ્રાણીઓ તરફ સહાનુભૂતિ અને વાત્સલ્ય ધરાવતા. યજ્ઞા, મિજબાનીવાળા મેળાવડાઓ અને રાજરસેડામાં થતા ભાજન માટે થતા પ્રાણીઓના વધની એણે મનાઈ ફરમાવી. આગળ જતાં અનેક પશુઓ પંખીઓ જળચરો અને નાનાં જીવજંતુઓને અવધ્ય જાહેર કર્યાં. તેમાં ભેજન ઔષધિ વગેરે કામમાં ન આવતાં તમામ ચાપગાંના, ગાભણી તથા દુધાળી માદાઓના અને છ મહિનાની ઉમર સુધીનાં બચ્ચાંના સમાવેશ થતા.૪ ઉપરાંત જીવવાળા થૂલાને તથા પ્રાણીઓથી ભરેલાં જંગલાને બાળવાની પણ મનાઈ ફરમાવી.પ પર્વદિનાએ માછલાં તથા જાનવરોને વધુ અટકાવ્યો. નીયો નીયસ મક્ષળને બદલે નીવેન નીચે નો તર્તાવચે( નીચેન નીવો ન પોષિતસ્થ્યઃ)ની ભલામણ કરી. પેાતે ઉપદેશેલા અનારમો પ્રાળાનં (પ્રાણીઓના અવધ ) એ ઉપદેશવચનને અમલમાં મૂકયું. એવી રીતે વિદ્દોસા મૂતાનં (ભૂતાને ઈજા ન કરવી તે) એ ઉપદેશવચન અંગે પણ અશોકે ઘણાં પગલાં લીધાં. કૂકડાની ખસી કરવી નહિ, પર્વાદિનાએ આખલા, બકરા, ઘેટા, ડુક્કર વગેરે પ્રાણીઓને ખસી કરવી નહિ અને પર્વદિનાએ ઘોડાઓને અને બળદોને ડામ દેવા નહિ એવી આજ્ઞાઓ ફરમાવી.છ
૧-૨. શૈલલેખ નં. ૨; સ્તંભલેખ નં. ૭.
૩. શૈલેખ નં. ૧.
૪-૬. સ્તંભલેખ નં. ૫.
૭. સ્તંભલેખ નં. ૫.
૮. શૈલલેખ નં. ૨. ૯-૧૦. સ્તંભલેખ નં. ૭.
વળી એગે પ્રાણીઓના સુખ માટે કેટલાંક રચનાત્મક પગલાં લીધાં. ઔષધિના પ્રબંધ તેણે મનુષ્યોની જેમ પશુઓ માટે પણ કર્યો. કૂવા અને વૃક્ષાની સગવડ પણ મનુષ્યો તેમ જ પશુઓ માટે કરાવી. વારિગૃહોની સગવડ પણ મનુષ્યો ઉપરાંત પશુઓ માટે કરાવી.૧૦
આ માહિતી સ્તંભલેખ નં.૫માં વિગતે આપી છે.
અધિકારીઓ — આટલા વિશાળ રાજ્યના વહીવટ માટે રાજાએ અનેક મોટાનાના
-
અધિકારી નીમવા પડતા.
૪૭
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020057 |
| Book Title | Ashok Ane Ena Abhilekh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hariprasad Gangadhar Shastri |
| Publisher | Gujarat University |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 206 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |