Ashok Ane Ena Abhilekh

SR No.: 020057
Original Sutra Author: N/A
Author: Hariprasad Gangadhar Shastri
Publisher: Gujarat University
Publication Year: 1972
Total Pages: 206
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 164

૧૪૮
અશોક અને એના અભિલેખે
કાલસી(ઉ.પ્ર.)ના શૈલલેખોમાં લેખ નં. ૧થી ૯માં પણ લગભગ સર્વત્ર સ વપરાયો છે. પરંતુ લેખ નં. ૧૦થી ૧૪માં એને બદલે ઘણી જગ્યાએ ને
* નો જ, તો જ' નો , નો , એવા ૪ અને ૫ના પ્રયોગ જોવામાં આવે છે. આમ એમાં ઉષ્માક્ષરના અનિયત ફેરફાર કરેલા છે! વાયવ્ય સરહદના અભિલેખામાં , અને નો પ્રયોગ પ્રાય: યથોચિત રીતે થયેલો છે, જેમ કે પ્રિચશિ, ઝારાતનિ , દવા, વજાતિ પ૪, શ્રમ, ચા, ધમનુરાત, ggs, રાવણ ઇત્યાદિ, આમ માગધીના શ કારનું લક્ષણ અહીં નિયમ તરીકે ક્યાંય ભાગ્યે જ જોવા મળે છે.
માગધીમાં મુખ્યત્વે ન થાય છે, જ્યારે અશોકના અભિલેખેમાં પ્રાય: એથી ઊલટું પ્રયોજાયું છે. અર્થાત્ ઘણા પ્રદેશોમાં જ ન કરવામાં આવ્યો છે, જેમ કે જાનાનિ (કાલસી), સપના (કાલસી), વમન (ધૌલી), દિન (સેપારા), શાસન (સ્તંભલેખે), તાવ (રૂપનાથ), મિશુરિ (સાંચી, સારનાથ, કોસામ), પાને (ગુજ), સુકુ (બૈરાટ), વોરા (એરંગુડી) ઇત્યાદિ. પશ્ચિમ, વાયવ્ય અને દક્ષિણના પ્રદેશોમાં જનો ન રાખવામાં આવે છે, જેમ કે ઘણા, સમજ, અજના (ગિરનાર), નહિ, ઝા (વાયવ્ય સરહદ), કાળાતુ (ગોવિમઠ), પુજાળી, સાવ રાહુ (બ્રહ્મગિરિ), પરંતુ ર ને કરવાનો દાખલે જવલ્લે જ મળે છે
૧. દા.ત., વિચલી (લખ નં. ૧), મનસ (લેખ નં. ૨), મુસા (લેખ નં. ૩), સલિચ (લેખ નં. ૪), તપુ (લખ નં. ૫), ૨ (લખન ૬), માવદુધ (લખનં. ૭), રોને (લેખનં. ૮), gણે (લેખ નં. ૯).
લેખ નં.૪માં અપવાદરૂપે છેલી પંકિતમાં બે જગ્યાઓ ૪ પ્રયોજાયો છે. ૨. દા.ત., વિચા , ચણો, મલિરા, પુષષા, . ૩. દા.ત., સુકુપા, ૩પુટન, , જાવંત્ર ૪. દા.ત., પંવધે, રાષ, પાછું ૫. દા.ત, છે, જાતિ, શવ, લારામ. ૬. દા.ત, વશરા.
૭. પરંતુ એમાં કયારેક અપવાદ જોવા મળે છે, જેમ કે મનુષને બદલે મનુરા, શુષને બદલે સુષ, શનને બદલે ને, તને બદલે શતક, અનુરોપનને બદલે મનોચન, અમિષતને બદલે afમfસર વગેરે.
આમ આમાં ક્યારેક ને બદલે ૩, ને બદલે શ, ને બદલે જ અને ઇને બદલે જ દેખા દે છે.
૮. વનને બદલે સળ અને હલ (ગિરનાર) અને વજનમીનને બદલે પર્વમમીન (ગોવિમઠ, પાલગિંડી).