Ashok Ane Ena Abhilekh

SR No.: 020057
Original Sutra Author: N/A
Author: Hariprasad Gangadhar Shastri
Publisher: Gujarat University
Publication Year: 1972
Total Pages: 206
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 110

૯૪
અશોક અને એના અભિલેખે
ઇંચ ઊંચો હતો, જેમાં એની ૬ ફ ટ ૧૦ ઇંચ ઊંચી શિરાવટીનો સમાવેશ થાય છે. સ્તંભના એકશિલામય દંડની ઊંચાઈ જમીનની સપાટી નીચેના ૮ ફટ સાથે કુલ ૪૨ ફટ ૯ ઇંચ છે.'
રુમિનદેઈ સ્તંભ જમીનની સપાટી પર ૨૧ ફટ, લરિયા-અરરાજ સ્તંભ ૩૬ ફટ, સારનાથનો સ્તંભ ૩૭ ફટ, અલાહાબાદ-કોસમ સ્તંભ ૪૨ ફટ ૭ ઇંચ, દિલ્હી-ટોપરા સ્તંભ ૪૨ ફટ૭ ઇંચ, અને રામપુરવા સ્તંભ ૪૪ ફૂટ ૯ ઇંચ ઊંચો છે.
લૌરિયા-નંદનગઢ, રામપુરવા અને કોલુહાના સ્તંભની શિરાવટીમાં એક સિંહની આકૃતિ કાઢેલી છે. સાંચી અને સારનાથના સ્તંભની શિરાવટીમાં ચાર બાજુ ચાર સિંહ કોતર્યા છે. લૌરિયા-અરરાજના રસ્તંભની શિરાવટીમાં એક સિંહ હતો. રામપુરવાના લેખ વગરના સ્તંભની શિરાવટીમાં વૃષભની આકૃતિ નજરે પડે છે. ફા-સ્થાન અને યુઅન શ્વાંગે નોંધેલા સ્તંભો પૈકી કેટલાકને સિંહના ઘાટની, એકને ગજના ઘાટની, એકને અશ્વના ઘાટની અને એકને વૃષભના ઘાટની શિરાવતી હતી, જ્યારે એક સ્તંભની શિરાવટીમાં ચક્રની આકૃતિ હતી.* ફરેખાબાદ જિલ્લાના સંકિસા નામે ગામમાં આવા એક સ્તંભ પર ગજના આકારવાળી શિરાવકી મળી છે. કોસમ(કૌશાંબી)માં લેખ વિનાનો એક સ્તંભ મળ્યો છે, પણ તેની શિરાવટી મળી નથી. રશ્મિન દેઈ સ્તંભની શિરાવટીમાં અવની આકૃતિ હતી. આમ અશોકના સ્તંભની શિરાવટીની ટોચે સિંહ, ગજ, અશ્વ કે વૃષભની આકૃતિ રજૂ થતી. સારનાથની શિવટીના ફલક પર ચાર બાજુએ આ ચાર પશુઓની આકૃતિ કંડારેલી છે.
દંડ અને શિરાવટીને તાંબાના ખીલા વડે એકબીજા સાથે સાલવવામાં આવેલ છે.
4. Smith, As'oka, p. 118. 2. Mookerji, op. cit., p. 90, n. 1. ૩. Ibid, p. 90. 7. Ibid., pp. 83 ff. ૫. Ibid., p. 84, p. 1. ૬. Ibid., p. 85.
છે. આ સ્તંભનાં અનુકાલીન અનુકરણમાં, ખાસ કરીને સાચી અને ભારતમાં, આ ઉપરાંત બકરો, ઊંટ વગેરે ઇતર પ્રાણીઓની તેમ જ માનવોની આકૃતિઓ નજરે પડે છે.