________________
Rajasthan Oriental Research Institute, Jodhpur (Jodhpur Collection)
29
OPENING:
CLOSING :
1294. पुष्करणोपाख्यानम्
श्रीगणेशाय नमः । सरस्वत्यै नमः । स्कन्द उवाच
देवदेव पुनर्ब हि भूभागं किञ्चिदुत्तमम् । अने(न्या)काशीति विख्याता श्रीमालेऽभून्न संशयः । इत्थं निशाचरी राजन् सारिका सा वशीकृता ।। प्रसादैन सुरभ्याश्च श्रीपुजेन महीभुजा । एतच्छणोति यो भक्त्या सारिकाख्यानमुत्तमम् । पुष्करणाख्यानमतुलं सर्वविघ्नविनाशनम् ।
भूतप्रेतादिभिर्दुष्टर्न कदाचित् स बाध्यते । इति श्रीस्कन्दपुराणे श्रीमालमाहात्म्यसारे पुष्करणोपाख्यानं सम्पूर्णम् ।
पुष्करणाजाति गर्गाचार्यजी से भई, गर्गाचार्यजी रे पिता भरद्वाजजी, भरद्वाजजी रे पिता बृहस्पतिजी, बृहस्पति रे पिता अंगिराजी, अंगिराजी रे पिता ब्रह्माजी, च्यार वेदरा गोत्र १२८ तिण मे ऋग्वेदरा ३३, जजुर्वेद रा ३२, सामवेद रा ३२, अथर्वगा वेद रा ३१, जुमले १२८ गोत्र ब्राह्मणां रा है, तिणा गोत्रां रा सारा ही ब्राह्मण है। या हकीकत स्कन्दपुराण रो प्रथम माहेश्वर खण्ड याको नाम फेर बालखिल्य खंड कहते है, तामे हे। स्कन्द रा खंड सात है तिण मे द्वितीय वैष्णव खण्ड मे पुष्करणां री उत्पत्ति तीजा परिच्छेद मे है। आगे समस्त ब्राह्मण एक थै सो उसके माहोमाहै किसी का प्राचार न्यूनाधिक रहयं यातै जुदे जुदे भये है ।
COLOPHON:
OPENING:
1304. भगवज्जन्म दृष्टि-पद्यार्थप्रकाशः श्रीगणेशाय नमः । श्रीराधावल्लभो जयति । श्रीकिशोरीरमरणचरणकमलेम्योनमः दशमे भगवज्जन्मदृष्टिपद्यार्थ उच्ये (च्यते)।
तमद्भुतं बालकमम्बुजेक्षणं चतुर्भुजं शंखगदाादायुधम् । श्रीवत्सलक्ष्म गलशोभिकौस्तुभं पीताम्बरं सान्द्रपयोदसौभगम् ॥ १ ॥ महाहवैडूर्यकिरीटकुण्डलत्विषा परिष्वक्तसहस्रकुन्तलम् ।
उद्दामकांच्यङ्गदकङ्कणाभिविरोचमानं वसुदेव ऐक्षत ।। २ ॥ अस्याओं निरूप्यतेऽस्माभिः। वसुदेवस्तं ऐक्षत इत्यस्य पद्यस्य वंशस्थछन्दसो युग्मकजातित्वाद् द्वितीयपद्यान्तेनान्वयः ।
__ यद्वा विभिः पक्षिभिस्तल्लक्षण]या वाहनविशेषयुक्त रोचन्ते. दीव्यन्ति येते विरोचा देवा: हंसगरुडमयूरादिवाहनविशेषारूढास्तेषां मां शोभा ‘मा माने' इति धातोःप्रमाणविशेषकृच्छक्ति वा प्रानयति प्राण यति पालयति यः स तम्, 'अन प्राणने' इति धालुरूपात् सर्वदेवताशोभाशक्तिपालकं स्वात्मोद्धारकर्तारमपि मनसा निश्चित्य श्रीवसुदेवोऽमुं श्रीकृष्णमेतादृशमैक्षत । ___ इति पद्यार्थप्रकोशः, दशमस्थजन्माद्यस्यार्थप्रकाशोऽयं सङ्गतः ।
CLOSING:
COLOPHON:
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org