________________ उदगणाय 801 - अभिधानराजेन्द्रः - भाग 2 उदगमाल सामी एस से फरिहोदएतएणं जियसत्तू राया सुबुद्धिस्स अमचस्स तएणं जियसत्तू राया जेणेव सए गिहे सुबुद्धिं अमचं सद्दावइ एवं एवमाइक्खमाणस्स 4 एयमदृ णो सहहइ २त्ता असद्दहमाणो 3 वयासी एवं खलु मए थेराणं जाव पटवयामि तुम णं किं करेसि अभिंतरहणिजे पुरिसे सहावेइ २त्ता एवं वयासी गच्छह णं तए णं सुबुद्धी अमचे जियसत्तू रायं एवं वयासी जाव केअण्णे तुम्मे देवाणुप्पिया अंतरावण्णाओ णवघडए गिण्हह जाव आहारे वा जाव पव्वयामि तं जइणं देवाणुप्पिया जाव पध्वाहि उदगसंभारणिज्जेहिं दव्वेहिं संभारे ह / ते वि तहेव संभारेइ गच्छ णं देवाणुप्पिया जेहपुत्तं कुडुंबे ठावेहिं सहस्सपुरिसवाजियसत्तुस्स रण्णो उवणे इतए णं जियसत्तू राया तं उदगरयणं हिणी सीयं दुरहित्ताणं मम अंतिएसीयाओ जाव पाउन्भवहतएणं करयलं सि आसाएइ आसायणिलं जाव सटिवं दि से सुबुद्धी अमचे सीया जाव पाउब्भवइ / तएणं जियसत्तू राया यगायपल्हायणिज्जं जाणित्ता सुबुद्धिं अमचं सहावेइ 2 त्ता एवं कोडुंबियपुरिसे सहावेइ 2 ता एवं बयासी गच्छह णं तुब्भे बयासी सुबुद्धिं एएणं तुमे संता तत्थ जाव संभूया भावा कओ देवाणुप्पिया अदिण्णसत्तुस्स कुमारस्स रायाभिसेयं उवट्ठवेह। उवलद्धा तएणं सुबुद्धी अमच्चं जियसत्तू रायं एवं वयासी एएणं तहेव कोडुबियपुरिसा अमिसिंचइजाव जियसत्तू राया पव्वइए। सामी मए संता जाव भावा जिणवयणाओ उवलद्धा तएणं तए णं जियसत्तू रायरिसी एकारस-अंगाई अहिञ्जित्ता बहूणि जियसत्तू राया सुबुद्धिं अमचं एवं वयासी तं इच्छामिणं देवाणु वासाणि परियायं पाउणित्ता मासियाए संलेहणाए सिद्धे / तएणं प्पियाणं तव अंतिए जिणवयणं णिसामित्तए। तएणं सुबुद्धी अमचे सुबुद्धी एकारसअंगाई अहिन्जित्ता बहूणि वासाणि जाव सिद्धे एवं जियसत्तुस्स रण्णो विचित्तं केवलिपण्णत्तं चउज्जामं धम्म खलु जंबू समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं वारसमस्स परिकहेइ तमाइक्खेति जहा जीवा बुज्झंति जाव पंच अणु णायज्झयणस्स अयमठेपण्णत्तेत्तिवेमि। "मिच्छत्तमोहिमणापाव्वयाणि।तएणं जियसतू राया सुबुद्धिस्स अमचस्स अंतिए धम्म वपसत्ता वि पाणिणो वि गुणा / फरिहोदगं च गुणणो, हवंति सोचा णिसम्म हतुट्टे सुबुद्धिं अमचं एवं वयासी सद्दहामिणं वरगुरुपसायाओ१" वारसमणायज्झयणं सम्मत्तं 12 ज्ञा०। देवाणुप्पिया णिग्गंथं पावयणं 3 जाव से जहे यं तुब्मे वयह तं इच्छामिणं तव अंतियं पंचाणुव्वइयं सत्तसिक्खावइयं जाव उदगता स्त्री०(उदकता) अप्कायरूपतायाम्, "णो बहवे उदगजोणिया उवसंपजित्ताणं विहरित्तए अहासुहं देवाणुप्पिया मा पडिबंधं जीवा य पोग्गला य उदगता य वक्कमंति" स्था०३ ठा०। करेह / तएणं जियसत्तू राया सुबुद्धिस्स अमचस्स अंतिए उदगदोणि स्त्री०(उदक द्रोणि) जलभाजने, यत्र तप्तलोहं पंचाणुव्वइयं जाव दुवालसविहं गिहिधम्म पडिवजइ / तएणं शीतलीकरणायाक्षिप्यते, "उदगदोणी णिव्वतिए" भ०१६श० 130 / जियसत्तू राया समणोवासए जाए अभिगयजीवाजीवे जाव दश० "फलिहगालणा वाणमलं उदगदोणिणं" उदकद्रोण्योऽरहदृजलपडिलाभेमाणे विहरइ / तेणं कालेणं तेणं समएणं थेरा जेणेव धारिका इति / दश०७ अ०। चंपाणयरीजेणेव पुण्णभद्दे चेइए तेणेव समवसड्डे जियसत्तू राया उदगपरिणय त्रि०(उदकपरिणत) उदकदायकावस्यां प्राप्ते, स्था० 3 सुबुद्धियणिग्गए सुबुद्धी धम्मं सोचा जं णवरं देवाणुप्पिया ठा०३ उ०। जियसत्तू रायं आपुच्छामि जाव एथ्वयामि अहासुहं देवाणुप्पिया उदगपसूय त्रि०(उदकप्रसूत) जलोत्पन्ने कन्दादौ, "उदगपसूयाणि मा पडिबंधं करेह तए णं से सुबुद्धी अमचे जेणेव जियसत्तू ___ कंदाणि वा मूलाणि वा पत्ताणि वा" आचा०२ श्रु०१ अ०॥ राया तेणेव उवागच्छइ २त्ता एवं वयासी एवं खलु सामी मए उदगपोग्गल न०(उदकपौगल) उदकप्रधानं पौद्रलं पुद्गलसमूहे मेघे, थेराणं अंतिए धम्मे णिसम्मे सेवियधम्मेइच्छिए पडिच्छिएतए "तत्थ समुट्टियं उदगपोग्गलं परिणयं वा सिउकामं अन्नदेसंसाहरंति" णं अहं सामी। संसारभओव्विग्गे भीए जाव इच्छामिणं तुम्भेहिं स्था०३ ठा०३ उ०॥ अब्भणुण्णाए समाणे जाव पव्वइत्तएतएणं जियसत्तू राया सुबुद्धिं उदगमच्छ पुं०(उदकमत्स्य) इन्द्रधनुःखण्डे, 'एष चाशुभसूचक अमचं एवं वयासी इच्छामितावदेवाणु-प्पिया कइवयाईवासाई उत्पातविशेषः, भ०३ श०६ उ०॥ अनु०। उरालाइं जाव मुंजमाणा तओ पच्छाए गयाओ थेराणं अंतिए मुंडे भदित्ता जाव पव्वइस्सामो / तए णं सुबुद्धी णामं अमचे उदगमाल पुं०,स्त्री०(उदकमाला)६ त० उदकशिखायाम्, वेला-याम्, जियसत्तुस्स रण्णो एयमटुं पडिसुणेइ तएणं तस्स जियसत्तुस्स स्था० 10 ठा०॥ रणो सुबुद्धिणा सद्धिं विपुलाइं माणुस्सगाई भोगमोगाई जाव लवणस्सणं समुदस्स केमहालए उदगमाले पण्णते? गोयमा! पचणुभवमाणस्स दुवालसवासाइ वीइक्वंताई / तेणं कालेणं दसजोयणसहस्साइं उदगमाले पण्णत्ते / / तेण समएणं थेरागमणं जियसत्तू राया धम्मं सोचा एवं जंणवरं भदन्त! लवणस्य समुद्रस्य किंप्रमाणा महत्या उदकमाला समपानीयोदेवाणुप्पिया सुबुद्धिं अमचं आमंतेमिजेहपुत्तं रजे ठवेमितएणं परिभूता षोडशयोजलसहस्रोच्छ्रया प्रज्ञाप्पा ? भगवानाहगौतम ! तुम्भे णं जाव पव्वयामि अहासुहं देवाणुप्पिया मापडिबंधं करेह।। दशयोजनसहस्राणि उदकमाला प्रज्ञप्ता। जी०३ प्रति०।