________________
अभिधानचिन्तामणौ देवकाण्डः २
1
कारिका तु स्वल्पवृत्तौ, बहोरर्थस्य सूचनी । केलिन्दिका सर्वविद्या, निघण्टुर्नामसङ्ग्रहः ॥ २५८ ॥
७८
S
1
इतिहास : पुरावृत्तं प्रवहिका प्रहेलिका |
जनश्रुतिः किंवदन्ती, वाति पुरातनी ॥ २५९ ॥
"
अध्यायः ४ उच्छ्वासः, ५ अङ्कः, ६ सर्गः ) वगेरे ग्रन्थमा संवयवविशेष छे. ॥ २५७ ॥ कारिका मे थोडी वृत्तिथी धागा समर्थनु सूचना ४२नार. कलिन्दिका - कडिन्दिका, सर्वविद्या मे २ - मानवीक्षिी वगेरे सर्वविद्या. निघण्टुः (पु.), नामसङ्ग्रहः मे २-शब्दछोष, नाभोनो संग्रह ॥ २५८ ॥ इतिहासः पुरावृत्तम् मे २पूर्वनु यरित्र प्रवह्निका, प्रहेलिका, मे २ गुप्त भावने सूयन ४२નાર, ઉપર દેખાતે અર્થ જુદો અને અ ંદરને અ જુદો. (આ શાબ્દી અને આથી એમ બે ભેદે છે. તેમાં શાબ્દી પ્રહેલિકા જેમपयस्विनीनां धेनूनां ब्राह्मणः प्राप्य विंशतिम् । ताभ्योऽष्टादश विक्रीय गृहीत्वैकां गृहं गतः ॥ अर्थ - श्राह्मलु इधवाणी वीस ગાયા મેળવી તેમાંથી અઢાર ગાય વેચીને એક ઘેર લઈ ગયા. આમાં पूर्वार्धभां ' धेनूनां' - गाय गोछी सेवा 'पयस्विनीनां' दूधवाणी આગણીસ ગાયા મેળવીને એવા અર્થ કરવા. આથી પ્રહેલિકા જેમ जइ सासुआइ भणिआ, पियवासघरंमि दीवयं देसु । ता की मुद्धमुही हिअमि निवेसये दिट्ठि || (यदि श्वश्रा भणिता प्रियवासगृहे दीपकं देहि, ततः कस्माद् मुग्धमुखि ! हृदये निवेशयेः दृष्टिम् ॥ ) अर्थ-ले सासुखे (तने) उधु छे तु-प्रियना वासઘરમાં દીવા કર તેા પછી હું સુંદર મુખવાળી સ્ત્રી ! તુ હૃદયમાં દૃષ્ટિ (નજર) શા માટે કરે છે. અહીં સાસુએ પ્રિયના ઘરમાં દીવા કરવાનું કહ્યું પણ પુત્રવધૂ પ્રિયવાસનુ ઘર પેાતાનું હૃદય માની
