Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 64

અતીર ]
[અથાભ
અતીર વિ૦ [૩] કિનારે કે પાર વિના
અત્યુક્તિ સ્ત્રી [સં.] જુઓ અતિશયોક્તિ અતીરેકj૦ [ā] જુઓ અતિરેક
અત્યુત્તમ વિ૦ [.] અતિ ઉત્તમ; એક અતીવ વિ. [૨] અત્યંત
અત્યુત્પાદન ૧૦ [.] અતિ ઘણું ઉત્પાદન – પેદાર અતીત્ર વિ૦ [.] તીવ્ર નહિ તેવું; તેથી ઊલટું
અત્યુત્સાહ પું[.] અતિ ઉત્સાહ અતીસાર !૦ કિં.] જુએ અતિસાર
અત્યુત્સુક વિ૦ [] અતિ ઉત્સુક અતીન્દ્રિય વિ. [૩] અગોચર; ઇન્દ્રિયાતીત
અત્યુપયેગી વિ૦ [R.] અતિ ઉપયોગી અતુલ(લિત,ય) વિ. [R.] તુલના વગરનું; અનુપમ (૨) અત્યણ વિ. [સં.] અતિ ઉષ્ણ તેલી ન શકાય એટલું તેલ વગરનું; ઘણું જ
અત્ર અ૦ [.] અહીં. છત્ય વિ૦ [૨] અહીંનું. ૦મતું, સાખ અતૂટ વિ૦ [અ +તૂટવું] અખંડ; સળંગ (૨) તેડયું તૂટે નહિ એવું] = ‘અહીં મહતું કે સાખ કરવી' એવા અર્થમાં દસ્તાવેજમાં આવે છે અતૃપ્ત વિ૦ [૩] અસંતુષ્ટ (૨) વધુ દ્રાવ્ય પદાર્થ સંઘરે એવું અત્રિ પું[૪] (સં.) સપ્તર્ષિમાંના એક ઋષિ (૫. વિ.). - સ્ત્રી તૃપ્તિને અભાવ
અ અ [R. અત્ર] અહીં. ૦થી ૮૦ અહીંથી અતૃષ્ણ વિ. [R.] તૃષ્ણારહિત. –ણ સ્ત્રી તૃષ્ણાને અભાવ અથ અ [.]હવે (૨) આરંભ તેમ જ મંગળવાચક શબ્દ. ૦ઇતિ અતેહ વિ૦ [અ +તેડવું] ડી ન શકાય એવું અતૂટ
અ૦ પહેલેથી છેલ્લે સુધી; અતિ; પૂરેપૂ. કિમ અ૦ હા; અને ભ્રષ્ટ તો બ્રણ વિ. [] અહીં તહીં – બંને ઠેકાણેથી | એમ જ. ૦૨ અ૨ અને વળી ભ્રષ્ટ; નહિ ઘરનું નહિ ઘાટનું
અથક વિ૦ જુઓ અથાક અલિ વિ[8.] જુઓ અતુલ
અથ કિમ, અથ ચ [.] જુઓ “અર્થમાં અત્તર ન [.. a] પુષ્પાદિક સુગંધીદાર પદાર્થને અર્ક. ૦ગુલાબ | અથવું અક્રિટ જુઓ અથડાવું
[‘અથડાવુંમાં નબ૦૧૦ અત્તર અને ફુલ. [–કરવાં, –થવાં = તે આપીને અથડાઅથડી, અથડાઉ,અથડાટ, અથડામણ(–ણી) જુઓ સન્માન કરવું કે થવું.]. ૦દાની સ્ત્રી, રિયું ન અત્તર રાખવાનું અથડાવવું સક્રિ. “અથડાવું'નું પ્રેરક પાત્ર. –રિયે, -રી અત્તરવાળે; અત્તર બનાવનારે કે અથડાવું અ૦ ક્રિ. [૩. મા + સ્ત!] ટિચાવું; અફળાવું (૨) વેચનાર
રખડવું; ભટકવું (૩) [લા.] ફાંફાં મારવાં (૪) તકરાર થવી. અત્તર અ૦ [૩. મત્ર] અહીં. ૦ઘડી અ૦, ૦૫ગલે અ૦, સાત -અથડી સ્ત્રી સામ-સામે કે અહીંથી તહીં અથડાવું-ટિચાવું [મ.સામત =કલાક] અ૦ અબઘડી; હમણાં જ. ૦મતું, સાખ | તે (૨) રખડપટ્ટી; ટિચામણ (૩) લડાઈ–ઉ વિ૦ રખડાઉ. -- =જુઓ “અત્ર'માં
j૦ અથડાવું તે. –મણ-) સ્ત્રી રખડપટ્ટી; ટિચામણ (૨) અત્તારી ૫૦ [મ. મત્તાન + જુઓ અત્તર
તકરાર; લડાઈ [–૫૮વી = રખડવા કરવાની મહેનતમજૂરી થવી અત્તી સ્ત્રી (સુ) પરણા કે લાકડીને છેડે, કાંઈ ઉખેડવા કામ કે કરવી પડવી.]. -મણ કુટામણ સ્ત્રી અથડાવું કુટાવું તે લાગે એવી પટ્ટીવાળી અમુક જાતની બળી
અથરાઈ સ્ત્રી [સં. સ્થર, પ્રા.ચિર](કા) અરિથરતા; ચંચળતા અત્યભુત વિ૦ [૩] અતિ અદભૂત
(૨) અધીરાઈ (૩) ઉતાવળ [ઉતાવળું. –રાઈ સ્ત્રી અત્યધિક વિ. [.] અત્યંત; અતિશય [ સપ્તકનું (સંગીત) | અથરં(ન્યું) વિ૦ (કા.) અસ્થિર; ચંચળ (૨) અધીરું (૩) અત્યનુમંદ્ર વિ. [a.] અનુમંદ્રથી પણ વધુ મંત્ર - નીચેના | અથર્વ,૦ણ, વેદ પું. [ä.] વેદ [વેદને લગતું અત્યય પં. [] જુઓ અતિક્રમ (૨) અંત; નાશ; મરણ અથર્વવેદી વિ. [૩] એ વેદને અનુયાયી (બ્રાહાણ) (૨) અથર્વઅત્યર્થ છું. [૪] વધારે પડતો કે અયોગ્ય અર્થ
અથવા અન્ય [સં.] કિંવા; કે અત્ય૫ વિ૦ [8.] અતિ અલ્પ સાવ નજીવું
અથાક વિ૦ [અ + થાક ફે. મથ5] થાકે નહિ તેવું; અથક અત્યંત વિ. [a.] છેડે – હદ વટાવી ગયેલું ઘણું જ. –તાભાવ | અથાક(ગ) વિ. [સે. મથવું = અગાધ] અથાહ; અગાધ; પુંપૂર્ણ અભાવ (ચા.)
[(અર્થ) અતાગ (૨) પાર વિનાનું અત્યાકૃષ્ટ વિ. [R] અતિ આકૃષ્ટ - મારી મચડીને બેસાડેલો અથાણું ન [હિં. સમયાન] મીઠા કે મસાલામાં આથી રાખેલાં અત્યાગી વિ૦ [૩] ત્યાગી નહીં તેવું; રાગી (૨) ૫૦ ગૃહસ્થ ફળ, મૂળ ઈત્યાદિ. [–કરવું = અથાણું બનાવવું (૨) [લા.]નકામું અત્યાગ્રહ કું. [] અતિ આગ્રહ; હઠ. –હી વિ૦ હઠીલું સંઘરી કે રાખી મૂકવું- કામમાં ન લેવું. -નાખવું = અથાણું અત્યાચાર છું. [] અધર્માચરણ (૨) બળાત્કાર. -રી વિ૦ | કરવું; અથવા માટે મુકવું.] અત્યાચાર કરનારું
અથાવવું સક્રિ. “આથવું'નું પ્રેરક અત્યાજ્ય વિ૦ [] ત્યાજ્ય નહિ તેવું
અથાવું અક્રિ. [“આથવું’નું કર્મણિ] મીઠું કે મસાલો બરાબર અત્યાનંદ ૫૦ [૩] અતિ આનંદ [ હમણાં જ; આ ઘડીએ | ચડવા (૨) ખટાશવાળું ઊભરણકે આથો ચડો અત્યાર સ્ત્રી[. મત્ર + વાર] ચાલુ ઘડી; આ સમય. -રે અન્ય અથાહ વિ. [બા. અત્યા, સં. મસ્તા] થાહ વગરનું; અથાગ અત્યાવશ્યક વિ. [] અતિ આવશ્યક; ઘણું જરૂરી
અથીર વિ૦ [અ + થીર] થીર-સ્થિર નહિ તેવું અત્યાસક્તિ સ્ત્રી [.] અતિ આસક્તિ; ભારે રાગ
અતિ અ[સં.] અથથી ઇતિ; સંપૂર્ણ અત્યાહાર [8,] હદ ઉપરાંતને – અકરાંતિયાને આહાર.-રી | અથક વિ૦ ઘણું; થોકબંધ વિ૦ (૨) પુંઅત્યાહાર કરનાર
અથભ વિ. થોભ વિનાનું