Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 603

પ્રતિક્રમણ]
૫૫૮
[પ્રતિરેધી
પ્રતિક્રમણ ન [સં.] જુઓ પહેકમણું [ ‘કાઉંટર-
રેયૂશન” જુઓ પ્રતિપાલક. ૦૬ સક્રિટ જુઓ પાળવું પ્રતિક્રાંતિ સ્ત્રી. [ā] ક્રાંતિ સામે જતી – ઊલટી કે અવળી ક્રાંતિ; | પ્રતિપ્રકાશક વિ૦ [i.]પ્રકાશને પિતે ઝીલી લઈ તેને પાછો ફેંકે પ્રતિક્રિયા સ્ત્રી [i]ઉપાય(૨) વિધી ક્રિયા –ગતિ; “રિઍક્ષન’ | એવું; “ફલરેસન્ટ'.=ન નતે ગુણ કે તેમ કરવું તે; “ફરેસન્સ” પ્રતિક્ષણ અ [4.] પળે પળે [-મિતા સ્ત્રી પ્રતિગામીપણું | પ્રતિપ્રમેયે ન૦ [૩] પ્રમેયથી ઊલટે પ્રમેય; “કંન્ડર્સ પ્રતિગામી વિ. [4] સામી કે પાછી ગતિ કરનારું; પ્રગતિથી સામું. [ પ્રતિપ્રશ્ન પું[૪] સામે પ્રશ્ન; પ્રશ્ન સામે કરેલ પ્રશ્ન પ્રતિયહ ! [4] દાન લેવું તે (૨)સ્વીકાર. –હી વિ૦ દાન લેનાર પ્રતિપ્રસવ ૫૦ [i] અપવાદને અપવાદ (૨) વૃત્તિ કે ભાવ પ્રતિઘાત પું[i](મા) સામું મારવું તે (૨) જુઓ પ્રત્યાઘાત પ્રસવ કે સંભવે તેની સામે અસર કરે એવી કે તેને શમાવે એવી (૩) રુકાવટ
વૃત્તિ કે ભાવ; પ્રસવ સામેને પ્રસવ પ્રતિઘાર પુંપડો; પ્રતિઘોષ
પ્રતિપ્રિય ન [સં.] રૂડે બદલે પ્રત્યુપકાર પ્રતિઘોષ ! [4] પડશે. -ષિત વિ૦ પ્રતિષવાળું
પ્રતિફલ(–ળ) પું[.] પ્રતિફલન (૨) સામે બદલે. -લક પ્રતિચક્રવાત ! [í.] ચક્રવાત – વંટોળિયાથી ઊંધે વાતો પવન | પૃ૦ પ્રતિબિંબ ફેંકે તેવું ફલક; રિફલેકટર. –લન ન૦ પ્રતિબિંબ પ્રતિચિત્ર ન૦ [i] કેટેગ્રાફ'
(૨) પ્રતિક્રિયા સામેથી બદલો. --લિત વિ૦ પ્રતિબિંબિત પ્રતિછંદ ! [.] પડછાયારૂપ આકૃતિ
પ્રતિબદ્ધ વિ. [ā] બંધાયેલું (૨) પ્રતિબંધ - રુકાવટવાળું (૩) પ્રતિછાયા સ્ત્રી [.] પડછાયે; પ્રતિબિંબ
મ્પગેટ’ (ગ.) પ્રતિજ્ઞા સ્ત્રી [સં.] પણ; નિયમ (૨) શપથ (૩) પંચાવયવ વાકય- | પ્રતિબળ ને સામેથી થતું બળ; શત્રુબળ; વિરેધબળ માંનું પહેલું, જેમાં સાધ્યનો પક્ષ ઉપર નિર્દેશ કરવામાં આવે છે | પ્રતિબંધ ! [.]વિધ્ર; વાંધે; મનાઈ રુકાવટ, ૦ક વિ૦ રોકનારું. (ન્યા.).[-કરવી,લેવી = નિયમ, શપથ, કેનિશ્ચય કર.] ૦૫ત્ર –ધિત વિ૦ પ્રતિબંધ કે મને કરાયેલું; “કેન્દ્રાબૅન્ડ’ [વાળું ૫૦; નવ પ્રતિજ્ઞા લેખ. ૦બદ્ધ વિ૦ પ્રતિજ્ઞાથી બંધાયેલું. | પ્રતિબાધ j૦ [] બાધ; વાં, ૦કવિ બાધ કરે એવું; વાંધા
ભંગી વિ૦ પ્રતિજ્ઞાને ભંગ કરનાર. -જ્ઞાંતર નવ એક નિગ્રહ- પ્રતિબિંબ ન [i] પડછાયે; ચળકતી સપાટીમાં પડતી પ્રતિસ્થાન; વાદીએ કરેલા દૂષણને ઉદ્ધાર કરવા પોતાની પ્રતિજ્ઞા રછાયા. ૦૬ સક્રિ. –નું પ્રતિબિંબ ઝીલવું–ગ્રહણ કરવું. [-બાવું બદલવી તે (ન્યા.) (૨) બીજી પ્રતિજ્ઞા
(કર્મણિ), -બાવવું (પ્રેરક).] --બિત વિ૦ જેનું પ્રતિબિંબ પડયું પ્રતિતાલ પું[ä.] એક પ્રકારના તાલ (સંગીત)
હોય એવું પ્રતિદિન, પ્રતિદિવસ અ૦ [.] દરરોજ
પ્રતિબોધ પં. [સં.] જાગૃતિ (૨) જ્ઞાન, સમજણ (૩) બધ; ઉપદેશ પ્રતિદ્રુદ્રિતા સ્ત્રી [i] બેનું સામાસામી સ્પર્ધયું તે પ્રતિસ્પર્ધિતા | (૪) સ્મરણ; યાદ આપવું તે. ૦૬ સક્રિટ ઉપદેશ આપવો; પ્રતિકંઠી વિ૦ (૨) પું. [સં.] સામાવાળિયું; શત્રુ
સમજાવવું. [–ધાવવું (પ્રેરક), ધાવું (કર્મણિ).]. પ્રતિદ્વેષી વિ૦ (૨) પું. [સં] દ્વેષ કરનાર; શત્રુ
પ્રતિભા સ્ત્રી [સં] કાંતિ; તેજ (૨) માનસિક શક્તિની ઝળક પ્રતિધ્વનિ પું[૪] પડશે
- છટા (૩) કહપના, સર્જન અને શોધખેળના ક્ષેત્રમાં નવું નવું તેજ પ્રતિનમસ્કાર ૫૦ [] નમસ્કાર સામેથી ઝીલ તે
બતાવનારી અસાધારણ ઈશ્વરદત્ત બુદ્ધિશક્તિ. ન ન ભાન; સૂઝ પ્રતિનાયક [] નાટક કે વાર્તામાં નાયકને સામાવાળિયો (૨) તરતબુદ્ધિ(૩) પ્રતિભા (૪) સ્પષ્ટ થયું તે સમજણ; આકલન. પ્રતિનિધિ [ā]-ને બદલે, –ના તરફથી કામ કરવા નિયુક્ત | હવાન, ૦શાળી વિ૦ પ્રતિભાવાળું કરેલો માણસ (૨) રાજ્યનું પ્રતિનિધેિ; એલચી; “લિગેટ'. ૦૧| પ્રતિભાગ કું. [ā] ભાગ; અંશ (આવક કે ઊપજના) ન પ્રતિનિધિપદ (૨) પ્રતિનિધિ ચંટવાને અધિકાર. ૧ભવન | પ્રતિભાન ન૦, વાન,-શાળી વિ૦ જુઓ “પ્રતિભા'માં ન રાજ્યપ્રતિનિધિને નિવાસ; “લિગેશન”
પ્રતિભાસ ૫૦ [i.] આભાસ પ્રતિપક્ષ છું[સં.] સામે પક્ષ (૨) શત્રુ; સામાવળિયા (૩) | પ્રતિમધ્યમ ૫૦ [.] તીવ્રતર મ સ્વર (સંગીત)
પ્રતિવાદી. -ક્ષી પુંપ્રતિપક્ષને માણસ; સામાવાળિયે | પ્રતિમલલ પું. [i] પ્રતિપક્ષી મલ પ્રતિપત્તિ સ્ત્રી, સિં] પ્રાપ્તિ (૨) પ્રતીતિ; જ્ઞાન (૩) સંમતિ; | પ્રતિમા સ્ત્રી [i.] મૂર્તિ. ૦૧ ૧૦ પ્રતિમા (૨) પ્રતિબિંબ
સ્વીકાર (૪) નિશ્ચય; ખાતરી (૫) પ્રતિપાદન; નિરૂપણ (૩) દષ્ટાંત (૪) ઍટલૅગેરિધમ' (ગ.). લેખન નવ પ્રતિમા પ્રતિપદ(દા) શ્રી. [૪] પડે; એકમ
જોઈને કરેલું આલેખન મોડેલ ડ્રેઇગ'. વિધાન ની પ્રતિમા પ્રતિપન્નવિ૦ [સં.] જાણેલું (૨) સ્વીકારેલું (૩) મળેલું (૪) શરણા- બનાવવી તે ગત (૫) સાબિત કરેલું (૬) સંમાન-પ્રતિષ્ઠા પામેલું
પ્રતિમુખ ન૦ [8] નાટકના વસ્તુને પાંચમાંને એક સંધિ પ્રતિપાદક વિ. [ā] પ્રતિપાદન કરનારું–ને નવ પ્રમાણે આપી | પ્રતિમૂર્ત વિ૦ [i.] પ્રતિબિંબરૂપ; બરાબર મૂળ જેવું.--ર્તિ સ્ત્રી, પુરવાર કરવું તે [પાદન કરનારી | પ્રતિબિંબ બરાબર નકલ
[ગિતા સ્ત્રીપ્રતિપાદિત વિ. [સં.] પ્રતિપાદન કરેલું. ની વિ૦ સ્ત્રી પ્રતિ- | પ્રતિયેગી વિ૦ [i] વિરુદ્ધ કે સામેનું; ઊલટું; જેવા સામે તેવું. પ્રતિપાઘ વિ. [ā] જેનું પ્રતિપાદન કરવાનું હોય તે
પ્રતિરથ(–થી) પું[] સામે યોદ્ધો પ્રતિપાલક ૫૦ [4.] ભરણપોષણ કરનાર; રક્ષણ કરનાર, -ન | પ્રતિરૂ૫ ન૦ [] સામેથી તેવા રૂપનું તેનું પ્રતિબિંબ પ્રતિમા ન, –ને સ્ત્રી [સં.] ભરણપોષણ; રક્ષણ
(૨) વિ૦ –ને રૂપનું; –ની જોડેનું કે મળતું; “કાઉંટર્ટ' પ્રતિરોધ ૫૦ કિં.] અટકાવ; શેકાણ. ૦ક, –ધી વિ૦ રોકનારું
દર-થી) ૫
૨થી તે
મળતું કઉ
રાકના