Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 602

મચ્છાદિત]
૫૫૭
[પ્રતિકાણ
(પથારી માટેની)
પ્રજવલમાન વિ. [સં.] પ્રજળતું; પ્રકાશમાન પ્રચ્છાદિત વિ૦ [ā] ઢાંકેલું; છુપાવેલું
પ્રજવલિત વિ. [સં.] પ્રજળતું; પ્રદીપ્ત પ્રદ્યુત વિ૦, --તિ સ્ત્રી [i] જુઓ ચુત, –તિ
પ્રજવળવું અ૦ ક્રિ૦ જુઓ પ્રજળવું પ્રજનન ન૦ [] ગર્ભાધાન કરવું તે (૨) જન્મ આપવો -પ્રસવ | પ્રજવાળવું સક્રિટ જુઓ પ્રજવાળવું; પ્રજાળવું થો તે (૩) સંતતિ. શાસ્ત્ર નવ “યુજેનિકસ
પ્રણ ન૦ +[જુઓ પણ હોડ પ્રજવાળવું સત્ર ક્રિટ [. વડસળગાવવું (૨) દીપાવવું. પ્રણત વિ. [i] પ્રણામ કરતું; ભક્ત (૨) નમ્ર; વિનયી. ૦પાળ
વિ૦ (૨) ૫૦ પ્રણત જન- ભક્તજનને પાળનાર – રક્ષનાર (પ્રભુ) પ્રજળવું અ૦િ [સં. પ્રક્વેસ્ટ ; પ્રા. ઘન, ] સળગવું, બળવું પ્રણમન ન૦ [.] પ્રણમવું તે; નમન પ્રજા સ્ત્રી[] જનતા; લોકસમૂહ (૨) એક સંસ્કૃતિ ને એકથ- | પ્રણમવું સક્રિ. [સં. ગળ] નમવું; નમસ્કાર કરવા ભાવવાળો લેકસમૂહ, એક રાષ્ટ્રની જનતા (૩) માનવવંશશાસ્ત્રની | પ્રણય ! [] પ્રેમ (સ્ત્રી પુરુષનો) (૨) નમ્ર વિનંતી. >યિની રીતે એકસરખે લોકસમહ (૪) રૈયત (૫) સંતતિ. [–થવી = | સ્ત્રી પ્રેમ કરનારી કે પ્રેમનું પાત્ર થયેલી સ્ત્રી (૨) પત્ની. –થી સંતાન થવાં. –હોવી = સંતતિ હોવી.] ૦કીય વિ૦ પ્રજાનું, –ને વિત્ર પ્રેમ કરનાર કે પ્રેમનું પાત્ર થયેલો પુરુષ (૨) વ પત (૩) લગતું. ક્ષોભ પુત્ર પ્રજાને ખળભળાટ. ૦ગીત ન રાષ્ટ્રગીત. પ્રણયી પુરુષ ૦જીવન ન૦ સમગ્ર પ્રજાનું જીવન. તંત્ર ન... પ્રજાસત્તાક રાજ્ય- પ્રણવ પં. [સં.] ૩ૐકાર. ૦મંત્ર પું૩મંત્ર તંત્ર; રિપબ્લિક.” ૦ત્મક વિ. પ્રજાને લગતું; પ્રજાકીય. છત્મા પ્રણામ પૃ૦ [] નમસ્કાર. [–કરવા] પું [+ આત્મા] પ્રજાને આત્મા– તેનું પોતાપણું કે હૃદય. ૦૦ પ્રણામવું સક્રિય પ્રણામ કરવા; નમવું ન એક પ્રજા હોવાને ભાવ. ૦ધીન વિ૦ [+ગીન] પ્રજાને પ્રણાલ પં; –લિકા, –લી સ્ત્રી [સં.] રૂઢિ પદ્ધતિ; પરંપરા આધીન. ૦નુગ્રહ ૫૦ [+અનુગ્રહ] પ્રજા ઉપર અનુગ્રહ – તેનું | પ્રણાશપું [ā] સર્વનાશ; પૂરી ખુવારી ભલું કરવું તે. ૦૫તિ મું. સૃષ્ટિની ઉત્પત્તિને અધિષ્ઠાતા દેવ; | પ્રણિધાન ન૦ [i] સમાધેિ; ધ્યાન (૨) ભક્તિ; ઉપાસના (૩) બ્રહ્મા (૨) રાજા (૩) [લા.] કુંભાર (૪) સૂર્યમાળાને એક દૂરને કર્મફલત્યાગ. ૦૦ ન૦ પ્રણિધાન થયું કે હોવું તે; પ્રણિધાનની ગ્રહ; “યુરેનસ'. ૦૫રાયણ વિ. પ્રજામાં પરાયણ–તેની સેવામાં સ્થિતિ કે અવસ્થા ભાવવાળું. ૦પાલ–ળ)ક પુત્ર રાજ. પાલન નપ્રજાનું | પ્રણિધિ પં. [સં.] છુપ જાસૂસ પાલન. ૦ભાવ ૫૦ રાષ્ટ્રીયતા. ૦માનસ ન૦ પ્રજાનું લેકેનું | પ્રણિપત સ્ત્રી [સં.] કાલાવાલા; આજીજી માનસતેમનું મન ને વૃત્તિવલણ ઈ૦; લેકમાનસ. ૦વતી | પ્રણિપાત પં. [સં.] પગે પડવું તે સ્ત્રી સંતાનવાળી સ્ત્રી. વત્સલ વિ. પ્રજા પર હેતવાળું; | પ્રણીત વિ૦ [.] રચેલું પ્રજાપરાયણ. વ્યાપી ને આખી પ્રજામાં વ્યાપેલું; ખૂબ મોટું | પ્રણેતા પું[સં.] રચનાર (૨) આગેવાન; પ્રવર્તક ને ફેલાયેલું. શાસનવાદ ૫૦, ૦શાહી સ્ત્રી, લોકશાસન) | પ્રત સ્ત્રી [સર૦ મ. પ્રત; fહું. પ્રતિ (સં. વર્તા)](ગ્રંથની કે કોઈ ડેમેક્રસી' (૨) વિ૦ લોકશાહી સંબંધી. ૦સત્તાકવિ પ્રજાની લખાણની) નકલ (૨) મૂળ લખાણ; “કંપી' સત્તા કે ચલણવાળું; પ્રજાના વહીવટવાળું સત્તાવાદ પુંછ | પ્રતપવું અક્રિ. [સં. પ્રત૬] ખૂબ તપવું જુઓ પ્રજાશાહી. સ્મિતા સ્ત્રી [ રમતા] પ્રજા તરીકેનું | પ્રતા૫ ૫૦ [૪] સામર્થ્ય; પ્રભાવ (૨) તેજ; કાંતિ (૩) રુઆબ.
અભિમાન –ૌરવ. સ્મિતાવાદ પુત્ર રાષ્ટ્રવાદ; નેશનલિઝમ' | ટુવાન, ૦શાળી, પી વિ. પ્રતાપવાળું પ્રજાળવું સત્ર ક્રિક [ જુઓ પ્રજળવું] સળગાવવું, પ્રજવાળવું. | પ્રતારણા સ્ત્રી [.] છેતરપિંડી
[પ્રજાળવું અક્ર. (કર્મણિ), –વવું સક્રેટ (પ્રેરક)] પ્રતિ સ્ત્રી, જુઓ પ્રત (૨) પ્રકાર; વર્ગ; જાત પ્રજીવક ન [સં.] જુઓ “વિટામિન
પ્રતિ અ૦ [.] તરફ (૨) નીચેના અર્થમાં વપરાતે એક ઉપસર્ગ, પ્રજેશ પં. [સં.] (સં.) પ્રજાપતિ; બ્રહ્મા
વિરુદ્ધ, વિપરીત (ઉદા૦ પ્રતિકાર); સામે (ઉદા પ્રત્યક્ષ); બદલામાં પ્રજોત્પત્તિ સ્ત્રી [.] સંતાનની ઉત્પત્તિ
(પ્રત્યુપકાર) હરેક; દરેક (ઉદાપ્રત્યેક; પ્રતિક્ષણ); સમાન; સદશ પ્રજોત્પાદક વિ. [સં.] સંતાન ઉપજાવે એવું. ન નવ પ્રજા | (ઉદા. પ્રતિકૃતિ) ઉપન્ન કરવી તે; પ્રજનન
પ્રતિઉત્તર પુત્ર જુઓ પ્રત્યુત્તર પ્રોદ્ધાર પં. [.] પ્રજાનો ઉદ્ધાર –ઉન્નતિ. ૦૭ વિ. તે કરનાર | પ્રતિકરણ ન. [સં.] જુઓ પ્રતિકાર પ્રજ્ઞ વિ૦ (૨)પું [i.] ઊંડું જ્ઞાન ધરાવનાર; જ્ઞાની. છતા સ્ત્રી- | પ્રતિ(–તી)કાર પં. [4] વિરોધ; સામને (૨) બદલો (૩) પ્રજ્ઞા સ્ત્રી [i] બુદ્ધિ. ૦ચક્ષુ વિ૦ અંધ (૨) ન જ્ઞાનરૂપ નેત્ર. | ઉપાય; ઇલાજ. ૦૦ વિ૦ પ્રતિકાર કરનારું [ઊલટું કાર્ય ૦ન નશુદ્ધ ઊંડું જ્ઞાન. ૦૫ારમિતા સ્ત્રી પ્રજ્ઞાની પરમ | પ્રતિકાર્યન [.] કાર્ય સામેનું કાર્ય બદલો (૨) અવળું કે સિદ્ધિ; બૌદ્ધ દશ પારમિતાઓમાંની એક. ૦વાદ ૫૦ પ્રજ્ઞા કે | પ્રતિકાવ્ય ન [] (ઉપહાસ કરવા કરાતી) મૂળ કાવ્યની પ્રતિજ્ઞાન યા વિદ્વત્તા ભરેલી માન્યતાને વાદ (૨) [લા.] અતિ ડાહી | કૃતિ; “પ્રેરડી'
[સ્ત્રી ને પાંડિત્ય ભરેલી વાત (પણ તથ્થાંશ વિનાની). ૦વાદી વિ૦ | પ્રતિકૂલ(–ળ) વિ. [સં.] અનુકૂળ નહિ તેવું; વિરુદ્ધ; ઊલટું. છતા (૨) પંપ્રજ્ઞાવાદને લગતું કે તે માનનારું
પ્રતિકૃતિ સ્ત્રી [i] છબી (૨) નકલ પ્રજવલન ન. [સં.] પ્રજ્વળવું તે
પ્રતિકણ [ā] “ પોઝિટ ઍગલ' (ગ.)