Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 577

પાદકુળ]
૫૩૨
[પાપગી, –ગલી
પાદાકુળ કું. [સર૦ હિં. પાકુ, ૦] પદાકુલક; એક છંદ એક રત્ન (૭) “નટ’ – ચાકી ફેરવવાનું એાર (૮)[લા.) જિંદગીપાદાક્રાંત વિ૦ [ā] પગ નીચે કરેલું (આક્રાંત જુઓ).
ભરને સંબંધ (બહુધા બ૦ ૧૦માં) (૮) નસીબનું પાનિયું. પાદાનુણાત ન [ā] સાચો વારસ
[-ઉકેલવું = એક ને એક માણસ કે બાબત વિષે વારંવાર કહ્યા પાદાબુજ, પાદાંબુજ ન. [સં. પાત્ + અંબુજ] ચરણકમળ કરવું. –ઉઘાડવું =કેની નિંદા શરૂ કરવી (૨) (ચાપડીનું પાનું) પાદુકા સ્ત્રી [4.] પાવડી; ચાખડી
વાંચવું - વાંચવા ખુદું કરવું. -ળવું = બદલો લેવા સામાન પાદક ન. [સં.] ચરણામૃત
આગલો ઈતિહાસ જોવો. પઢવું = સંબંધ થ; જીવનમાં સાથે પાઘ ન૦ [i] પગ ધોવાનું પાણી
રહેવાનું થયું. -શેધવું = પાનું ખેળવું (૨) મત મેકલવું.] પાધર વિ. [રે. પર] વસ્તી કે વનસ્પતિ વિનાનું, સપાટ; ઉજજડ | પાનેતર ન૦ કન્યાને પરણતી વખતે પહેરવાનું છેલ્લું વસ્ત્ર (૨) ખુલ્લું મેદાન જેવું (૩) પુંઠ +ગામ બહારને રસ્તો; સીધે પાનેરી વિ૦ તકતીવાળું (બારીબારણું) સપાટ ખુલ્લો રાજમાર્ગ (૪) ન૦ જુઓ પાદર
પાને (ને') પં[. પ્રશ્ન4; સે. પૂર્વ; Tબ; મ.. વાહૈ, પારડું વિ૦ [જુએ પાધર, પાદર] જુઓ પાદરડું
1. પન] વાત્સલ્યથી માની છાતીમાં દૂધ ઊભરાઈ આવવું તે પાધરું વિ. [રે. ] આડુંઅવળું નહિ પણ સીધું અનુકૂલ (૨) જુઓ પિરસે; પાહે (૩) [લા.] પિરસ; જુસ્સ; વૈર્ય. (૨) સીધે માર્ગે જનારું; પાંસરું (૩) અ. બારેબાર (૪) વગર [-ઊતર = ભરાયેલું દૂધ માતાના સ્તનમાંથી ઓસરી જવું(૨) વિલંબે તરત. દોર વિ. પાંસરું; સીધું
જુ નરમ પડ. –ચઠ = છાતીમાં ધાવણ ભરાવું (૨) પાન ન. [સં] પીવું તે. ૦૭ ૧૦ [] પીણું; પેય. ૦કરસ ધવરાવવાની ઈચ્છા થવી; વહાલ આવવું (૩) જુસે આવ. પુંપેયને રસાસ્વાદ; તેની મજા
-ચઢાવ = ઉશ્કેરવું, શુર ચડાવવું. -ર = આંચળમાંથી પાન ન. [૪. પર્ણ; પ્રા. પન્ન] પાંદડું (૨) પૃષ્ઠ (પુસ્તકનું) (૩) દૂધ ઉડાડી દેવું; પાને ન મૂકવો. –મૂકવે = આંચળમાં દૂધ નાગરવેલનું પાન; તાંબૂલ. [-કરવું, બનાવવું=પાનબીડું બનાવવું. આવવા દેવું.]. -ગુલાબ=સરકાર સમારંભમાં પાનબીડું તથા ગુલાબ-ફૂલ | પાઠ સ્ત્રી, જુઓ પાઠ વગેરે આપવાં. પાનમાં આવવું –લેવું, લાવવું = દાવમાં આવવું, | પાનેલી સ્ત્રી [પાન + પોળી ] એક પ્રકારની વાની લાવવું - સપડાવું કે સપડાવવું. (–ના વિના) પાન ન હાલવું = પાન્થ ૫૦ [i] જુએ પાંથ –ના વિના કાંઈ બની ન શકવું.] ખર, ૦ગર સ્ત્રી જેમાં પાન પાન્ય સ્ત્રી પાણીમાં થતી એક વેલ (૨) દેરડું ભાગતાં જેમ ખરે કે ગરે છે એ ઋતુ-મહા ફાગણ. ૦ડી સ્ત્રી, નાનાં કુમળાં ! જેમ વળ આવે તેમ તેમ ઉમેરાતા રેસા, કેલું (૩) [લા.] ફેલું; કુમળાં પાંદડાં (૨) પાંદડાંની નાની નાની કકડીઓ (૩) સ્ત્રીઓનું પલીતો (ઉશ્કેરણીને) કાનનું એક ઘરેણું. ડું ન પાંદડું. ૦દાન–નિયું)ન૦, ૦દાની, પાપ ન૦ [સં.) ધર્મ વિરુદ્ધ કૃત્ય; દુષ્કત (૨) [લા.] બદદાનત; ૦પેટી સ્ત્રી, ખાવાનાં પાન તથા તેને સામાન મુકવાનું પાત્ર. કપટ (૩) [લા.] અણગમતી વ્યક્તિ (૪) પીડા; પંચાત; આપદા. ૦૫ટી(ન્દી), બીડી સ્ત્રી, બીડું ન૦ પાનનું બીડું; તાંબૂલ. [-ઉઘાડું પડવું = પાપ જણાઈ જવું–કરવું = અધર્માચરણ કરવું. કૂલિયું વિટ ફૂલની પાંખડી જેવું; કેમળ કે હલકું. સોપારી -કરતાં પાછું જેવું = પાપભીરુ બનવું. –ગયું, ટળ્યું= કાશ સ્ત્રી; નવ પાન તથા સેપારી; મુખવાસ (૨) [લા.] સિપાઈ- ગઈ; પીડા ટળી. છેવું = પાપ દુર કરવું પ્રાયશ્ચિત્ત કરવું; શુદ્ધિ સપરને નાની બક્ષિસ (૩) કેઈના માનમાં કરાતો સમારંભ કરવી (૨) નિંદા કરવી. –ફરી વળવું = પાપનું ફળ આડે આવવું. પાનક, ૦૨સ (સં.) જુએ “પાન'માં
-ફૂટી નીકળવું = દુરાચારને લીધે ભયંકર રોગ થ (૨) પાપ પાનકે ન એક જાતનું પક્ષી
પ્રગટ થયું. પાપની દસુંદ= પાપના દેષની ભાગીદારી. પા૫નું પાનખર, પાનગર સ્ત્રી [પાન + ખરવું] જુઓ “પાનમાં . પોટલું= ઘણાં પાપનો સંગ્રહ (જેનું ફળ પછી ભેગવવાનું છે.) પાન(–નો)ડ સ્ત્રી. [ä. પર્ણ+પુ] જુવાર બાજરી વગેરેનું લાંબુ પાપનો ઘડે ફૂટ = પાપ ઉઘાડું પડવું. પાપનો ઘડે ભરા પાંદડું (૨) ઝાડને ફૂટતી નવી પાંદડી
=પાપને સંગ્રહ વધતાં વધતાં પ્રગટ થાય તેમ થવું. અથવા પાનડી સ્ત્રી, - ડું ન જુએ “પાન’માં [ જુઓ “પાનમાં તેની સજા આવી પડે એમ થયું.] કમી વિ. પાપી. ૦ગ્રહ પાન દાન(–નિયું, –ની), ૦૫ટી(-દી), ૦૫
પંપીડા કરનાર ગ્રહ. છૂટું વિ૦ કપટરહિત. ૦ણી સ્ત્રી, પાનબાજરિયું ન જુએ પાણબાજરિયું
પાપી સ્ત્રી. પુંજ પુંપાપને ઢગલે અનેક પાપ. બંધ પું. પાનબીડી, ડું, પાનસેપારી જુઓ “પાનમાં
પાપથી થતું બંધન, બુદ્ધિ વિ. પાપી બુદ્ધિવાળું (૨) સ્ત્રી પાપી પાનાં ન૦ બ૦ ૧૦ [‘પાનુંનું બ૦ ૧૦] રમવાનાં પત્તાં; ગંજીફે બુદ્ધિ. ૦ભીર વિપાપ કરવાથી ડરનારું; પાપકર્મથી ડરીને પાનિયું ન જુએ પાનું; પૃ8 (૨) (ચોખાના લોટની) એક વાની ચાલનારું. ૦ભીરતા સ્ત્રી૦. ૦મુક્ત વિ. પાપમાંથી મુક્ત(૩) [લા.] નસીબનું પાનિયું - ભાગ્ય
પાપના બંધથી મુક્ત. મુક્તિ સ્ત્રી પાપમાંથી મુક્તિ; પાપમુક્તતા. પાની (ની) સ્ત્રી [સં. પાળિ; . પટ્ટિ, oથા] પગના તળિયાનો મેચની વિ. સ્ત્રી પાપમુક્ત કરે એવી (ફાગણ વદ એકાદશી). એડી તરફને ભાગ. ૦૮ક વિ૦ પાનીને ઢાકે એવડું
નિ વિ. પાપના ફળરૂપ નિમાં જન્મેલું, નીચ જન્મનું, પાનું ન૦ [ઉં. વળ; પ્રા. ઘa] પાંદડું (૨) ચોપડીનું પૃષ્ઠ (૩) લજા સ્ત્રી પાપની શરમ; પાપ કરતાં ઊપજતી શરમ. ગંજીફાનું પત્ત (૪) ચપુ છરી ઈ૦નું ફળ (૫) અસ્ત્રામાં તેના ફળ સ્વીકાર j૦ જુઓ પાતચ્ચારણ પેઠે વપરાતી ધારવાળી પતરી; “લેડ' (૧) પનું; લીલા રંગનું | પાપગી, –ગલી સ્ત્રી બાળકને પાપ કરવું તે