Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 570

ચહથું ]
પ૨૫
પિતપ્રધાન
કહથ્થુ વિ. પાંચ હાથના માપનું. –ચાઉ વિ. પંચ સંબંધી; મિશ્રણ (૨) એ દ્વારા સૃષ્ટિની ઉત્પત્તિની હકીકત પંચનું. –ચાક્ષર વિ૦ [+ અક્ષર] પાંચ અક્ષરવાળું (જેમ કે, મંત્ર). | પંચેન્દ્રિય વિ. [ā] પાંચ ઈદ્રિયવાળું (૨) સ્ત્રી પાંચ ઇદ્રિ-ચાગ્નિ પં. બ૦ ૧૦ [+માંa] ગાર્ધપત્ય, આહવનીય, દક્ષિણ, | કાન, નાક, જીભ, આંખ, ને ત્વચા સભ્ય અને આવશ્ય એ પાંચ અગ્નિ (૨) ચાર બાજુ ચાર | પંચોતેર વિ. [વા. પંચત્તર (ઉં. વંસત)] ‘૭૫” ધણીને અને પાંચમે માથે સૂર્યના તાપ
પંજર ન [સં; J.] પાંજરું પંચારી સ્ત્રી [પંચ + જીરું? સર૦ મ. jનરી, હિં. વનીરી] સંઠ, | પંજરી સ્ત્રી [સર૦ હિં. વનીરી, મ.] જુઓ પંચાજીરી. ૦પાક ખસખસ, અજમે, કોપરું અને સવા એના ભૂકામાં ખાંડ મેળવીને | (લા.] માર. [-આપ, ખવરાવ = માર માર.] કરેલું મિશ્રણ (૨) [લા.] માર
પંજાબી વિ૦ [I.] પંજાબને લગતું કે પંજાબનું (૨)[લા.](પંજાબના પંચાણુ–ણું) ૦ [પ્ર. પંવાળ૩રૂ (ઉં. પ્રબ્બનવતિ)] ‘૯૫' વતની જેવું) કદાવર (૩) પુંઠ પંજાબને વતની (૪) સંગીતમાં પંચાત સ્ત્રી [સં. પંડ્યાતન] તકરાર નિવેડો લાવવા નીમેલી એક તાલ (૫) સ્ત્રી પાબી બલી – ભાષા કે તેની (ગુરુમુખી) પાંચ કે વધુ માણસોની મંડળી (૨) તેણે કરેલી તપાસ (૩) તેણે લિપિ
ટાવું (કર્મણિ), નવવું પ્રેરક).] આપેલ ફેંસલે - નિકાલ (૪) [લા.] ઊહાપોહ; ભાંજગડ (૫) | પજેટલું સક્રિ. [પજેટી પરથી] (પંજેટીથી) એકઠું કરવું. [૫જેગુંચવાડે; મુશ્કેલી. [–કરવી = ભાંજગડ કરવી. વહેરવી, | પંજેટી સ્ત્રી, કિં. પંન્તી ] ખેતીનું એક ઓજાર –ખંપાળી પંચાતમાં પડવું = તકરાર કે ભાંજગડ માથે લેવી.] ખેર વિ પંજેલવું સક્રિ[‘પંજેટી' ઉપરથી] (સુ.) સંતલા -સરકાથી ઊંચભાંજગડ કર્યા કરનારું. ૦નામું ન૦ પંચાતે કરેલા ઠરાવકે ફેંસલાને કીને ફેંકવું (૨) [લા.] મહેનત લઈ ને આટોપવું. [પજેલાવું લેખ (૨) પંચાત કરવાની સત્તા આપનારે લેખ. તિયું વિ. અ૦િ (કર્મણિ), –વવું સા ક્રે(પ્રેરક).] પંચાતવાળું; Sચવણવાળું (કામ કે વસ્તુ) (૨) પાંચ જણે પંચાત પંજે ૫૦ ભવાડે; ફજેતી મળીને કરવા જેવું (૩) પંચાતર (માણસ). –તિ પું. પંચાત | પંજે ૫૦ (દા.] પાંચ આંગળાં અને હથેળીથી બનેલે અવયવ કરનારમાંને એક. –તી સ્ત્રી, ભાંજગડ; ગૂંચવાડ; મુશ્કેલી (૨) પશુને નહોરવાળે અવયવ (૩) પાંચના આંકવાળું પતું કે પંચાનન ૫૦ [સં] શિવ (૨) સિંહ
પાસો. [પંજામાં લેવું = પકડમાં લેવું; સપડાવવું. પંજે ખેંચી પંચાલ ૫૦ [સં] જુઓ “પંચાગ્નિ’ ૨ અર્થ
કાઢ, ચઢી દે = તમારો માર. -દેખાડ, બતાવો પંચામૃત ન૦ [] દૂધ, દહીં, ઘી, મધ અને ખાંડનું મિશ્રણ | = પ ખેંચી કાઢવાની તૈયારી બતાવવી.]. અથવા એનો દેવને પ્રસાદ
પંઝેટવું સક્રિ. વેઠવું; નિભાવવું. [પંઝેટાવું અ૦િ (કર્મણિ), પંચાયત સ્ત્રી [સં. વંવાતન] પંચાત કરનારી મંડળી (૨) કેમ ! –વવું સરકિટ (પ્રેરક)]. કારોબારી મંડળ (૩) પંચાત, ભાંજગડ. –તી વિ૦ પંચાયતનું | પંઢ પું. [સં. પિ૩] શરીર (૨) પિતાની જાત (૩) પિંડ (૪) [સં. કે તે સંબંધી
પાંડુ, પ્રા. વંડું] પાંડુરોગરખું વિ. પંડને - શરીર કે જાતને પંચાયતન ન. [સં.] ઉપાસ્ય પાંચ દેવની મૂર્તિઓનો સમૂહ (૨) | જુએ સંભાળે એવું; સ્વાર્થી પરખું. રેગિયું, ૦ગી વિ. ગણપતિ, દેવી, સૂર્ય, વિષ્ણુ અને શિવ એ પાંચ દેવને સમૂહ પાંડુ રોગવાળું. -ડે અ૦ જાતે; પિત (‘પડે તે એમ પણ પંચાલ–ળ) [સર૦ .] જુઓ પંચાળ (૨)[i.](સં.) એક બોલાય છે.) પ્રાચીન દેશ (દ્રૌપદી જયાંની હતી)
પંડા સ્ત્રી [સં.] વિદ્યા; જ્ઞાન (૨) ડહાપણ; સમજ પંચાવન વિ૦ [. વત્તાવેજ્ઞ (સં. વેપારાત)] “પપ’ પંડાણ સ્ત્રી- [જુઓ પડો] ગોરાણી પંચાવયવ, વી વિ[સં.] (ન્યાયમાં) પ્રતિજ્ઞા, હેતુ, ઉદાહરણ, પંદિત પં. [૪] શાસ્ત્રમાં નિષ્ણાત પુરુષ (૨) વિદ્વાન; સાક્ષર. ઉપનય, અને નિગમન એ પાંચ અવયવ કે ભાગવાળું (વાકથ) | ૦૫ણું ન૦. ૦માની તમન્ય વિ[સં.] પિતાને પંડિત માનપંચાશ વિ૦ [4. પંચાલ (સં. પંવારા)]+પચાસ. --શિકા સ્ત્રી | નાર. –તા સ્ત્રીવિદુષી સ્ત્રી. -તાઈ સ્ત્રી વિદ્વત્તા; સાક્ષરતા. પચારા લોકોને સમૂહ
-તાણી સ્ત્રી, પંડિત કે પંડિતની સ્ત્રી. -તિયું વિ. પંડિતના જેવું. પંચાશી—સી) વિ. [મ. વાસીર (સં. પંન્નારીતિ) ] “૮૫” –ચિત વિ૦ [+ઉચિત] પંડિતને યોગ્ય કે છાજે એવું પંચાળ પં. [સં. વાઢ = પાંચ પ્રકારના કારીગરોનું પંચ; સર૦ | પંડયું. [વા.] પંડ; પાંડુરોગ (૨) (સં.) પાંડુરાજા મ.] લુહાર (૨) (સં.) પંચાલ દેશ
પડે અ૦ જુઓ “પંડમાં પંચાંકી વિ૦ [] પાંચ અંકવાળું (નાટક)
પડે ૫૦ [હિં. પં; સર૦ પંડળો] (તીર્થન) ગોર પંચાંગ વિ૦ [] પાંચ અંગવાળું (૨) ન૦ ટીપણું; કેલેન્ડર પડે પંહ અ૦ [‘પંડ” ઉપરથી] જાતે જ
[શાક પંચિયું ન૦ રે. ળગ્રસT = રાતે પહેરવાનું વસ્ત્ર? કે “પંચ’ | પહેલું ન [સં. પટ; બા. પદોઢે; સર૦ મ. પદવઢ, પોઢ] એક (પાંચ હાથ લાંબું) ઉપરથી ?] ટૂંકું ધોતિયું. [-બદલવું = (ઘરમાં પંડ્યો છું. [પ્રા. પંડિમ, સં. પાંડેa] ગામઠી નિશાળને બ્રાહ્મણ આવતાં) ધોતિયું બદલીને પંચિયું પહેરવું.]
મહેતાજી (૨)ગેર; પુરોહિત. -થા ૫૦ (માનાર્થક) પંડયો; ગોર પંચી સ્ત્રી [સર૦ મ. પ્રખ્ય = ફજેતી; મશ્કરી] મશ્કરી; મજાક | (૨) એક અટક
[પાંડુરંગ [-ઉઠાવવી] (૨) ન૦ [પંચ” પાંચ ઉપરથી] નાકે પહેરવાની જડ પંઢરીનાથ j૦ [૧] (સં.) (પંઢરપુરના) વિઠ્ઠલ-વિઠેબા દેવ; -ચેની - કાંટો (જેમાં પાંચ રંગનાં રત્ન જડ્યાં હોય) | | પંત પં. [મ.] (મહારાષ્ટ્રમાં) બ્રાહ્મણેમાં એક અટક. પ્રધાન પંચીકરણ ન. [૪] સૃષ્ટિની ઉત્પત્તિ માટે પંચમહાભૂતનું વિશિષ્ટ | ૫૦ મુખ્ય પ્રધાન પેશવા