Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 571

પતિયાળું]
૫૨૬
[પાક્ષિક
પતિયાળું વિ૦ [‘પાંતી' = ભાગ ઉપરથી] ઘણા જણનું સહિયારું | બનાવવામાં આવેલ ખાવાનો પદાર્થ (૫) પાકવું તે (ગૂમડું) (1) (૨) ન સહિયારે વેપાર કે વહીવટ. -ળે પુ. ભાગિયો રસેઈફ પકવવું તે (૭) [કા. શા.] અર્થની પરિપકવતા; હૃદયંગમ પંતૂછ j૦ [સર૦મ. વંતોની; પંત (સં. પરંતુ= ચાર વેદ જાણ- અર્થગાંભીર્ય. [પાકે ચડવું = પાકવા આવવું. પાકે મૂકવું= નારની પંક્તિને)] માત્ર છેકરાં ભણાવી જાણનાર; મહેતાજી (૨) પાકવા નાખવું; પાકે એમ કરવું.] શાલ –ળા) સ્ત્રી રડું. [લા.] વેદિય માણસ
શાસ્ત્ર ન૦ રાઈનું શાસ્ત્ર પંથ છું[જુઓ પથ] માર્ગ [-ઝાલ, પક , લે] (૨) પાકીટ વિ. [‘પાકું ઉપરથી] થોડું પાકેલું ધર્મને સંપ્રદાય. (-પાળવો). [-પળાવ = મરણ પછી તેરમે પાકટ વિ૦ [‘પાકું” ઉપરથી] પાકું (૨) પુખ્ત દિવસે એ નામને શ્રાદ્ધવિધિ કરવો. પંથે પઢવું = રસ્તે પડવું | પાકણું વિ૦ [પાકવું” ઉપરથી] પાકી ઊઠે એવું જવું (૨) પંથ પકડો.] ૦ક પું૦ મુસાફર (૨) દૂત; કાસદ (૩) પાકિદામન,પાકદિલ વિ૦ જુઓ “પાકમાં (કા.) પ્રદેશ; દેશને અમુક વિભાગ [વાર પરણતે વર | પાકવું અ૦િ કિં. પર્વ, પ્રા. પક્ષ કે સં. ઉપરથી; સર૦ મે. પંથવર ૫૦ [સર૦ મ. પથવ૨; સં. પ્રમ, બા. વયમ + વર] પહેલી પાછળ] પરિપકવ થવું. જેમ કે, અનાજ, ફળ છે. (૨) ઉત્પન્ન થવું પંથા ૫૦ [ā] રસ્ત; પંથ
નીપજવું. જેમ કે, બાજરી એણ કેટલી પાકી ? (૩) (શરીરમાં) પંથી ૫૦ [પંથ' ઉપરથી] મુસાફર (૨) વિ૦ પંથનું કે તેને લગતું અંદર પરુ પેદા થવું (૪) ઘેલું થઈ જવું (વાળનું (૫)[લા.3નીવ(પ્રાયઃ સમાસમાં. જેમ કે, નાનકપંથી). ૦દાન ન૦ મરનાર પાછળ ડવું. જેમ કે, છોકરો સારે પાડ્યો. (૬) પાકી ગયું હોય તેમ પંથી બ્રાહમણને અપાતું દાન . શ વિ. પથીના વિશવાળું (શરીર કે તેનું કોઈ અંગ) દુખવું. જેમ કે, થાકથી (૭) ઠરાવેલ પંદર વિ. [પ્ર. પુર, સ, (ઉં. વચરાન)] “૧૫. ૦મું વખત આવ; મુદત થવી (હંડી) (૮) (સેગડીનું) ઘરમાં જવું વિત્ર ક્રમમાં ચૌદ પછીનું (૨) ન મરણ પછીને પંદરમો દિવસ. (૯) લાભ થ; રંધાવું, ફળયું; મળવું. જેમ કે, આજનો દિવસ –રા પુંબ૨૦ ૧૫૪૧થી ૪૧૦ સુધીને ઘડિયે કે આંક. પાકયો; રાજના ૧૦૦ એને પાકે છે, તેમાં તારું શું કર્યું? –રાં નબ૦૧૦ (ચ) પંદરનું જૂથ (૨) પંદર દિવસનું જુથ; | પાઠશાલા(–ળા), પાકશાસ્ત્ર જુઓ ‘પાકમાં પખવાડિયું
પાકાઈ સ્ત્રી [પાકું' ઉપરથી] પક્કાઈ પંપ પુ. [] પાણી ખેંચવાનું યંત્ર - ડંકી કે તેની ગોઠવણવાળી પાકારિ કું. સિં] (સં.) પાક નામના રાક્ષસનો અરિ– ઇદ્ર જગા (કુ ઈ) (૨) હવા ભરવાનું સાધન (સાઈકલ વગેરેમાં) | પાકિસ્તાન પું; ન [.](સં.) જૂન બ્રિટિશ હિંદમાંથી અલગ (૩) મોટરમાં પેટ્રોલ ભરવાનું યંત્ર કે તે વડે પટેલ ભરી આપ- રચાયેલો એક દેશ. –ની વિ૦ (૨) પુંછે તે દેશનું – તે સંબંધી, કે નાર જગા. [-મૂકવે = કુવા ઈ૦ માંથી પાણી ખેંચવા માટે કંપની તેનું વતની
[-પડવી, –પર જવું,-પાળવી] ગોઠવણ કરવી.] વાળે ૫૦ પંપ ચલાવનાર માણસ કે તેને પાકી સ્ત્રી, કામધંધો બંધ રાખવો તે; હડતાળ. [-ખૂલવી, માલિક. સિ(સી)ચાઈ સ્ત્રી પંપ વડે પાણી ચડાવીને થતું પાકીટ ન [૪. ઊંટ; સર૦ fહ્યું. વાટ; મ.] પૈસા રાખવાની સીંચાઈ કામ, “લિફટ ઇરિગેશન’
ખીસામાં મુકાય તેવી એક બનાવટ (૨) અનેક જાતની વસ્તુઓ પંપાળ સ્ત્રીપંપાળવું તે
મુકાય એવી થેલી જેવી એક મેટી બનાવટ. જેમ કે, વિદ્યાર્થીનું પંળાળવું સક્રિ. [સં. પ]િ વહાલથી હાથ ફેરવવા (૨) [લા.] પાકીટ (૩) પરબીડિયું. ૦માર છું પાકીટ મારી જનાર -ચોરબેટાં લાડ લડાવવા; પિપલાવવું (૩) ખૂબ કાળજીથી સંભાળ્યા નાર; ખીસાકાતર કરવું. પિંપાળવું અ૦િ (કર્મણિ), –વવું સક્રિ(પ્રેરક).] | પાકું વિ[ફં. વિવું, .] કાચું નહિ-પાકેલું; પકવ (૨) પુખ્ત પપા j૦ ઈંટને કડક
[વા. પાસ] બાજુ (૪)મિષ્ટાન્નવાળું (જમણ); તે બની શકે એવું (સીધું) (૪) સ્પર્શથી ૫ વિ૦ [. પાથ (સં. વ4)] ચોથા ભાગનું (૨) સ્ત્રી [સં. પાર્થ, બેટાય નહિ એવું-ધીથી પકવેલું (૫) [ફે. પ] છેતરાય નહિ પાઈપ સ્ત્રી. [૬.] નળ કે નળી (જેમ કે, પાણી ગૅસ ઈ૦ની) તેવું; પહોંચેલ [લા] (1) સારું જ્ઞાન ધરાવતું, હોશિયાર. ઉદા. પાઇલટ j૦ [૬.] અગ્રેસર, પહેલો થનાર (૨) આગબોટ વિમાન વિજ્ઞાનશાસ્ત્રમાં પાકે છે, ગણિતમાં કાચે છે (૭) દઢ; અડગ ઈને હાકેડુ કે સુકાની કે દેરી લાવનાર
(૮) કચાશ વગરનું; બરાબર કરાયેલું; પરિપૂર્ણ પરિપકવ (જેમ પાઈ સ્ત્રી [પા” ઉપરથી] તાંબાને એક સિક્કો; પૈસાને ત્રીજો કે, બાંધકામ, લખાણ, દસ્તાવેજ ઈ૦)(૯) બેવડું–બંગાળી (વજન
ભાગ (૨) જુએ પઈ [પર લગાવવાને સુગંધીદાર ભૂકે - શેર, મણ ઈ૦; કે અંતર; જેમ કે, પાકે ગાઉ.) ૦ઘંટ વિ૦ ભારે પાઉઢર પું; ૧૦ [$.] ભૂકે; ચૂર્ણ (૨) દંતમંજન (૩) ચામડી પહોંચેલ. [પાકી અવસ્થા = ઘડપણ. પાકું પાન = ઘરડું-વયે પાઉ૮ પં. [૬] એ નામ સેનાને અંગ્રેજીસિક્કો (૨) ૩૮.૯૧ વૃદ્ધ માણસ. મકાન =ઈટ ચૂનાનું બનાવેલું મકાન.—લખાણ રૂપિયાભારનું એક અંગ્રેજી તેલ; રતલ
[માટે) = છેવટનું કાયદેસર લખાણ. પાકે ઘડે કાંડલ ચડાવવા = ન પાક વિ૦ +[તું. પરંવ, પ્રા. પવ4] પાકું; ધીમાં પકવેલું (રઈ બને એવી –મિથ્થા મહેનત કરવી. પાકે પાયે= ખાતરીપૂર્વક; પાક વિ૦ [.] પવિત્ર (૨) પ્રમાણિક (૩) ; ન૦ (સં.) ચિક્કસ. પાકે નકશે = છેવટને નક્કી થયેલો નકશો; “બ્લ પાકિસ્તાનનું ટૂંકું નામ કે રૂપ. દામન વિ. પવિત્ર; શીલવાન. પ્રિન્ટ’. પાકે મારવાડી =મહાપણ; જબરે ઠગ. પાકે રંગ દિલ વિ. પવિત્ર મનનું
= ઊડી ન જાય તે કાયમી રંગ.] પાક [.] પાકવું-પરિપકવ થવું તે; પરિપકવતા (૨)નીપજ પાળી સ્ત્રી [સર૦ મ.] એક પક્ષી (૩) ખેતીની નીપજ (૪) દૂધ, ઘી, ચાસણી વગેરેમાં રાંધી–પકવી | પાક્ષિક વિ૦ [ā] પખવાડિયાનું–ને લગતું (૨) એક બાજુનું –