Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 553

પડધારા]
५०८
[ પડોશી
પાળ. રાખ = પડદે પાળ (૨) અંતરની વાત ન કહેવી; પડ(-૨)સૂદી સ્ત્રી [સં. પ્રતિશુદ્ધ, પરિશુદ્ર પરથી ] પસંદી; ભેદભાવ રાખ.-ફટી જ = ભેદ ખુલી જ; છુપી વાત જાહેર | ઘઉંને ધોળા લેટ; મેદે થઈ જવી. –દનશીને, દેશ વિ. પડદા – ઓઝલમાં રહેનારું | પહહ ! [પ્રા.]. પટહ પધારા સ્ત્રી- [‘ધાર’ = બાજુ ઉપરથી] (કા.) ડુંગરની બાજુ | પઠળ ન [સં. ૧૪, પ્રા. પ૩] આંખને છાવરી લેતું પડ – છારી પઠન ન. [સં. વતન, 5. પૂ ] પડવું તે; પતન; પડતી (૨)[લા.]ઢાંકણ (દષ્ટિ કે જ્ઞાન સમજનું). [-આવવાં, ફરી વળવા ૫૮પ૦ અ [રવ૦]. ૦૬ અક્રિટ પડપડ અવાજ કરે. –હાટ = આંખ ઉપર છારી આવવી (૨) બરાબર ન દેખાવું-સમજાવું. પું પડડ અવાજ (૨) પપડાટ.—ડિયાં નબ૦૧૦ પાતળા ઝાડા- -ઉતરાવવાં, કઢાવવાં = આંખ ઉપરની છારી દૂર કરાવવી (૨) થી થતો અવાજ. [-બેલવાં અતિસારથી પીડાવું (૨) [લા.] ભાન ઠેકાણે લાવવું; સમજાવવું.] ખૂબ અશક્ત થઈ જવું.]-ડી સ્ત્રી દોટ. [-મૂકવી= દોટ મૂકવી.] | પઠા ૫૦ બ૦૧૦ થાપા; હાથા
[પતંગ પણું ન [‘પડે' ઉપરથી અત્યંત શુષ્ક પદાર્થ
પહાઈ સ્ત્રી [.. પાવા (સં. પતા)] નાની ધજા (૨) (કા.) ૫૮પૂછ સ્ત્રી. [સં. પ્રતિવૃl; . પfપુ] પૂછપરછ પહાઉ વિ. [‘પડવું; “પડાવવું' ઉપરથી] પડાવી લીધેલું (૨) વેચાયા ૫ડભત સ્ત્રી [પડ+ભીંત] એક ભીંત ચણીને અંતર મૂકી ચણેલી | વગર પડી રહેવું (૩) ન૦ નાનું વહાણ બીજી ભીંત.—તિયું ન આગળ ભીંત ચણી લઈ પાછળ રાખેલો ! પડાક અ૦ [૨૦] એકદમ; પટાક. (–દઈને, લઈને) ગુપ્ત ખંડ (૨) સંચ (૩) વિ૦ ભીંત અને પડભીંતની વચ્ચેના | પડાકે ૫૦ તડાકે; શેખી. –કિયું વિટ તડાકી ગાળાનું
પઠા(–ડી)દાર ૫૦ [પડે + દાર] દાંડી પીટનાર [ઉપરી પડવું તે પકવર્ડ વિ૦ +[ä. પ્રતિ +વિવૃત; કા. પfe + વિગઢ ] સ્પષ્ટ | પઠાપ(ડી) સ્ત્રી [પડવું' ઉપરથી] સ્પર્ધાથી ધસવું તે; ઉપરાપઢવા(–) ૫૦ [સં. પ્રતિપટું; . qટપા] પાયા તળે | પઢારે ૫૦ [‘પડો' ઉપરથી {] (કા.) વડાઈ શેખી; અભિમાન મૂકવાને લાકડાનો કકડો
[ ઝાપટ વાયુ | પઢાવ ૫૦ [સર૦ મ., હિં; ‘પડવું' ઉપરથી] મુકામ; છાવણી. પડવાહ ૫૦ [. રૂટ +વાત] ધાન ઊપણવા માટે પિછાડીની ] [–નાખવો =મુકામ કર; પડવું.]. પઠવી સ્ત્રી [સર૦ મ.] પડાળી; ઓસરી
પડાવવું સક્રિ. “પડવું” “પાડવું'નું પ્રેરક (૨) ઝૂંટવી - છીનવી લેવું; પહવું અ૦ ક્રિ. [સં. 1, પ્રા. પ૩] પતન થવું; નીચે ગરવું કે મરજી વિરુદ્ધ લેવું–મેળવવું ગબડવું-ગતિ થવી (૨) જવું; પળવું. જેમ કે, આગળ પડવું, રસ્તે પહાવું અક્રિટ પડવું'નું ભાવે કે “પાડવું’નું કર્મણિ પડવું (૩) થવું; બનવું; નીપજયું. જેમ કે, સમજ, કામ, ખપ, પઠાળ ન૦ [(ળ) સ્ત્રી (ચ.)] છાપરાના બે ઢળાવમાંને એક શ્રમ, દુઃખ, મહેનત, ચેન ઈવે પડવું. ઘા, ચરે, માર ઈટ પડવું. પઢાળી સ્ત્રી. [à. [1] અડાળી; ઓસરી; એકઢાળિયું ટાઢ, તાપ, તાણ, વરસાદ ઈ૦ પડવું (૪) મુકામ કરે; પડાવ | પઠિકમણું નવ જુઓ પડકમણું. -વું અ૦િ જુઓ પડકમવું નાંખ; ઊતરવું (૫) લાંબા થવું; સૂવું (૬) કિંમત બેસવી; પઢિમા સ્ત્રી[A.; સં. પ્રતિમા] (જૈન) નિયમ; વ્રત મૂલ્ય હોવું; વ્યાજ કે ભાડું હોવું (૭) લાગવું; પ્રતીત થવું; અનુ- | પટિયાણ વિ. [‘પડવું' ઉપરથી] પડતર ભવમાં આવવું. જેમ કે, તંગ, ઢીલું, વાયડું, ગરમ ઇ. પડવું. | પઢિયાર ન [. પ્રવાસ] તલવારનું મ્યાન સારુંનઠારું, એ વસ્તુ, ઈટ પડવું (૮) કશામાં પેદા થવું, નીપજવું. પઢિયું ન [પડ” ઉપરથી] ધંટીનું પડ (૨) (કા.) તમાકુને પડે જેમકે, ઇયળ,જીવાત પડવી (૯)-માં મંડવું-તલ્લીન થવું (૧૦) | પઢિયે પં. [ä. પુટ,પ્રા. પુટ = પાંદડાનું પાત્ર] પાંદડાંને બનાવાતા ભ્રષ્ટ થવું; પતિત થવું (૧૧) હારવું; જિતાવું; યુદ્ધમાં મરવું. જેમ| વાટકા જેવો ઘાટ; દડિયે કે, કિલ્લો પડયો (૧૨) હાજરીની ગણતરીમાંથી રહી જવું; | ૫ડી સ્ત્રી (જુઓ પડીકી] નાનું પડીકું (૨) જુએ પડે - ઢેલ ગેરહાજરી ગણાવી. જેમ કે, નિશાળ પડવી, દિવસ પડ (૧૩) [ પડીકી સ્ત્રી [સં. પુટિકા, પ્રા. પુfeષા] પડી; નાનું પડીકું (૨) દવાની અન્ય ક્રિયાપદના સામાન્ય કૂને રૂપ જોડે લાગતાં આવશ્યતા, પડી –નાનું પડીકું. [-લખી આપવી, લખાવવી = દવાની. લાચારી કે ફરજને ભાવ ઉમેરે છે. ઉદા૦ જવું પડશે. અથવા | પડીકીને નુસખો લખી આપો કે લખાવ.]. તેના અ૦ કo જોડે લાગતાં અણધાર્યાપણાને ભાવ દર્શાવે છે. | પડીકું ન [જુઓ પડીકી] વસ્તુને પાન કે કાગળમાં લપેટીને ઝીણી ઉદા. તે જઈ પડઘો, દુઃખ આવી પડયું. અથવા તે ક્રિયા | પાટકી જેવું કરેલું બાંધણ (૨) દવાની પડીકી [-વાળવું.] બરોબર થઈ જવાનો ભાવ બતાવે છે. ઉદા. મરી પડવું; બેસી | પડીઘ ૫૦ (૫.)જુઓ પડીદાર પડવું. [પઢતે બેલ= જુઓ ‘પડતુંમાં. પહથા ઉપર પાટુ= | પડીદાર ! [પડી+દાર] પડી- ઢેલ પીટનાર; પડાદાર [પડાવ પડેલાને મરેલાને (મારવું); દાઝથા ઉપર ડામ દે). પઢવું ૫ડીપથારી સ્ત્રી [પડવું + પથારી] ધામે; પડઘો પાથર્યો વાસ કે ઊઠવું = સૂતેલા - ભાગી પડેલા – ફરી જાગવું કે ટટાર થવું. ૫ડી | પડે ૫૦ [ä. પુટ, પ્રા. પુરે; સર૦ હિં. [3] મેટું પડીકું કે ડે ભાગવું=ન ચાલવું; બંધ પડવું (ધંધા વગેરેનું). ૫ડી મૂકવું = જેમ કે, તમાકુનાં પાનને (૨) , ; પ્રા. પડદ] ઢાલ (૩) છાંડવું; જવા દેવું. ૫ડી રહેવું = સૂઈ રહેવું; આળસુની પેઠે નિષ્ક્રિય | ઢંઢેરે. [-વગ(જ)ઢાવેલ વગાડાવી લોકોમાં જાહેર કરવું.] રહેવું (૨) ઉપયોગમાં આવ્યા વિના બાકી રહેવું પડતર રહેવું.] [ ૫ડે પાંદડી સ્ત્રી [સર૦ હિં. નડી] એક જાતની વનસ્પતિ પડે [સં. પ્રતિ ; પ્રા. પરિવર્ડ, –] પખવાડિયાની પહેલી | ૫ડેશ પું(૨) સ્ત્રી [જુઓ પાડેશ; સર૦ હિં. ડોલ; મ. તિથિ, પ્રતિપદા
[આગલો ખંડ | પહોતા] પાડોશ; પાસે વાસ કે ઘર (૨) નજીક; પાસેની બાજુ. પડ(-૨)સાળ શ્રી. [21. પરિક્ષાઢ (સં. પ્રતિરાના)] ઘરનો | ઋણ સ્ત્રી, પડોશી સ્ત્રીનું પાડોશણ, શી ૫૦ પાડોશી; પડોશમાં