Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 538

નિર્વાસનિક]
૪૯૩
[નિશાન
માંથી હાંકી મુકાવું તે; દેશનિકાલ
નિવડે પુંછ +[સર૦ મ. નિવારj] નિવેડો નિર્વાસનિક વિ૦ [ā] વાસના વિનાનું નિષ્કામ
નિવા૫ ૫૦ [ā] શ્રાદ્ધ વખતે પિતૃઓને અપાતો બલિકે અંજલિ. નિર્વાસિત વિ૦ .] ઘરબાર કે વાડી વતનમાંથી હાંકી કાઢવામાં -પાંજલિ સ્ત્રી[+મં]િ શ્રદ્ધાંજલિ [દૂર કરવું તે આવેલું; “રેફયુજી'
નિવાર j[.]નિવારણ. ૦૭ વિનિવારનારું.૦ણ નવ વારવું તે; નિર્વાહ j[સં.] ગુજારે (૨) ટકા (૩) પરિપાલન; અમલ થવો તે. | નિવારવું સક્રિટ સં. નિવાર; પ્રા. શિવાર] વારવું; રેકવું.
૦૦ વિ૦ નિર્વાહ કરનાર, વેતન નવ નિર્વાહ થવા પૂરતું વતન કે | [નિવારાવવું સક્રિ. (પ્રેરક), નિવારવું અક્રિ(કર્મણિ ] રજી મારી; “લિવિંગ વેજ' [(ધ્યાન) (૨)સ્થિર; નિશ્ચિત | નિવરિત વિ. સિં] નિવારેલું; દૂર કરેલું નિર્વિક૯૫ વિ૦[૪] વેકપવિનાનું; જ્ઞાતા,શેય ઈત્યાદે ભેદ વગરનું | નિવાર્ય વિ. [સં.] નિવારી કે રોકી શકાય એવું નિર્વિકાર–રી) વિ. [૪] વિકાર વિનાનું. -રતા, -નરિતા સ્ત્રી.. | નિવાસ ૫૦ [i] રહેઠાણ સ્થાન ન નિવાસનું સ્થાન, સી -રિત્વ, ૦૫ણું ન
[વગર, વિ૦ (૨) પુંછ રહેવાસી; રહેનારું નિર્વિઘ્ન વિ. [૪] વિન્ન વગરનું. ૦તા સ્ત્રી.. –દને અ૦ વિદ્મ | | નિવિદ સ્ત્રી [સં.] વેદના કેટલાક નાના મંત્ર [(૪) પહેલું નિર્વિણ વિ. [સં.] ખિન્ન (૨) કંટાળેલું (૩) જીર્ણ, ગલિત નિવિષ્ટ વિ૦ કિં.] બેઠેલું (૨) એકતાર થયેલું (૩) ગોઠવાયેલું નિર્વિચાર વિ. [4] વિચાર વિનાનું
નિવૃત્ત વિ. [.] નિવૃત્તિ પામેલું (૨) પાછું ખેંચેલું કે ખેંચાયેલું નિર્વિત વિ૦ [i] તર્કવિતર્ક વિનાનું
નિવૃત્તિ સ્ત્રી [.] નિરાંત (૨) ફુરસદ (૩) સંસારની ઉપાધિમાંથી નિર્વિત વિ૦ [સં.) પૈસા વિનાનું, ગરીબ (૨) સન્દકે શક્તિ વગરનું દૂર થઈ એકાંતવાસ સેવ તે (૪) કામ ન કરવું છે કે કામધંધાનિર્વિવાદ––દિત) વિ. [સં.] ચોકકસ; બિનકરારી
માંથી છૂટવું તે; “રિટાયરમેન્ટ (૫) સમાપ્તિ. નિવાસ ૫૦ નિર્વિશેષ વિ૦ [૪] ભેદ વગરનું સરખું (૨) વિશેષતા વગરનું એકાંતવાસ. ૦માર્ગ કું. નિવૃત્તિ દ્વારા સાધનાનો માર્ગ. ૦માગ નિર્વિધ વિ. [સં.] ઝેર વગરનું (૨) નિખાલસ (૩)નવ એક વનસ્પતિ વિ૦ નિવૃત્તમાર્ગનું કે તેમાં માનનારું. ૦વાદ ૫. નિવૃત્તિજીવન નિર્વિષય(૮થી) વિ. [i] વિષય - પદાર્થ કે મુદ્દો યા હેતુ વગરનું; સાફલ્મનું શ્રેષ્ઠ સાધન છે એવા વાદ
અપ્રસ્તુત (૨) કામભેગના વિષય વિનાનું. –યિ)તા સ્ત્રી, નિવેડે ડું ['નીવડવું” ઉપરથી; સર૦ હિં. નિવેe] ફેંસલો (૨) નિવર, -ચૈ વિ[સં.] વીર્યહીન (૨) નબળું; બાયલું. છતા સ્ત્રી, નીવડી રહે તે છેવટ. [-આવ, આવે, લાવો] ૦૦ નવ
નિવેદક વિ૦ (૨) પું[.] નિવેદન કરનાર; રિટર” નિર્વક્ષ વિ. [.] વૃક્ષ વગરનું; ઉજજડ
નિવેદન ન૦ [] નમ્રતાથી રજા કરવું તે; જણાવવું તે (૨) અરજ નિવૃત વિ. [સં] સંતોષ પામેલું (૨) પૂરું થયેલું
(૩) અહેવાલ. [Fકરવું=નમ્રતાથી રજૂ કરવું; અરજ કરવી (૨) નિતિ સ્ત્રી. [ā] સંતેષ (૨) આનંદ (૩) શાંતિ (૪) નાશ (૫) હેવાલ આપ.] –ની વિ૦ (૨) પુંભગવાનને સમર્પિત થયેલું મુક્તિ (૬) પૂરું થવું તે
સ્થિર (માણસ) (પુષ્ટિમાર્ગમાં) નિગ કું. (જૈન) વિષ પ્રત્યે અરુચિ (૨) વિ. [સં.) વગ વિનાનું | નિવેદવું સક્રિ. [ä. નિવે] નિવેદન કરવું (૨) નૈવેદ્ય ધરાવવું નિર્વેદ પું. [સં.] અણગમો (૨) વૈરાગ્ય
નિવેદવું અક્રિ૦, –વવું સક્રિ. “નિવેદવું’નું કર્મણિ ને પ્રેરક નિર્વેર વિ. [સં.] વેરવૃત્તિ વગરનું
[નિર્વ્યસનીપણું | નિવેદિત વિ. [સં.] નિવેદન કરાયેલું (૨) વેદ્ય રૂપે અપાયેલું. નિર્બસની વિ. [ä. નિર્વ્યસન] વ્યસન વગરનું, –નતા સ્ત્રી | –તા વિ૦ સ્ત્રી, નિર્ચાજ વિ. [૪] કપટરહિત, સાલસ; સરળ [નિક્રિય | નિવેશ પં. [સં] પ્રવેશ (૨) પ્રવેશદ્વાર (૩) પડાવ (૪) રહેઠાણ નિવ્યપાર વિ[.] વ્યાપાર કે પ્રવૃત્તિ ચા કામધંધા વગરનું; | નિદ્ [.] એક ઉપસર્ગ; જુએ નિસ્ નિહેતુક વિ. [સં.] હેતુર હત; નિપ્રયોજન
નિશ સ્ત્રી. [ā] રાત્રિ; નિશા (૨) હળદર, ૦ચર્ચા સ્ત્રી રાતે નિલય ન૦ [i] રહેઠાણ
લિલવટ; કપાળ | (નગરમાં) થતી ચર્ચા. દિન, ૦ર, -શ(શિ)વાસર અ. નિલવટ ન [ä. ત્રાટપટ્ટ; સર૦ બા. fu, fટ(–)] [ રાતદિવસ; અહોરાત્ર [ઉપર વાટવામાં આવે તે પથ્થર; નિસાર નિલાજરું વિ૦ [સર૦ મ. ઉનાના] જુએ નિર્લજજ નિશા સ્ત્રી [પ્ર. નિસા; કે. નાસા; મ. ની] નિશાતરાથી જેના નિલાટ, ઠ ન જુઓ નિલવટ (૫)
નિશા સ્ત્રી- [.]નિશ; રાત. ૦કર ૫૦ ચંદ્ર (૨) મરઘા. કુસુમ નિવડાવવું સક્રિ. “નીવડવુંનું પ્રેરક
નવ રાતે ખીલતું કુસુમ (૨) ઝાકળ. ૦ચર ૫૦ રાક્ષસ (૨) નિવપન ન૦ [ā] પિતૃઓનું તર્પણ કરવું તે
ભૂત, પિશાચ (૩) ચાર (૪) ન૦ ઘુવડ (૫) વાગળું. ૦ચરી સ્ત્રી, નિવર્તક વિ૦ [ā] પાછું ફરતું (૨) નિવારનારું. –ન ન પાછું | રાક્ષસી (૨) વેશ્યા. ૦નાથ, ૦૫તિ મું. (સં.) ચંદ્ર. યુદ્ધ ન નિવર્તવું અક્રિક વુિં. નિવૃત] ટળવું; મટવું (૨) પાછા ફરવું. [ રાતે લડાતું યુદ્ધ. ૦વાસે ૫૦ રાતવાસે [નિવર્તાવવું (પ્રેરક), નિવર્તાવું (ભાવ).]
નિશાણ ન૦ + જુએ નિશાન (બંને)
[ઉપરવટ નિવસવું અદ્ધિ [i.નિવર્] નિવાસ કરવાનું રહેવું. દુનિવસાવવું , નિશ(–સા)તરે પં. [જુએ નિશા] દાળ વાટવાને પથરે; સક્રિ. (પ્રેરક). નિવસાવું અક્રિ૦ (ભાવ)]
નિશાન ન. [1] ચિહ્ન (૨) ચેટ; તાકવાનું લક્ષ્ય (૩) વાવટે. નિવાજવું સક્રિ. (જુઓ નવાજવું] સરપાવ, પદવી વગેરે આપી [-ઉઠાવવું ધારેલું નિશાન બરાબર તાકીને તોડી પાડવું. કરવું
સંતોષવું. [નિવાજવવું સક્રિ. (પ્રેરક). નિવારવું અક્રિય =નિશાની કરવી; ચિહ્ન આંકવું. –ચવું = યુદ્ધને વાવટેફરક. (કર્મણિ)]
નાકવું ધારેલે સ્થળે ચોટ લાગે તે રીતે બાણ વગેરેનું સંધાન