Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 535

નિયમવું]
૪૯૦
[નિરાવરણ
નિયમવું સક્રિ. [ä. નિયમ] નિયમન કરવું
નિરપેક્ષ વિ. [સં.] અપેક્ષા વગરનું, નિઃસ્પૃહ (૨) સ્વતંત્ર પોતાની નિયમસર અ. નિયમ પ્રમાણે
[તા સ્ત્રી | મેળે નભે એવું; “ઍસેડ્યૂટ’. તા સ્ત્રી૦, ૦૫ણું ન૦. --ક્ષિત નિયમાધીન વિ. [i] કાયદા કે નિયમને આધીન, નિયમબદ્ધ. | વિ૦ અપેક્ષિત નહીં તેવું. -ક્ષી વિ. નિરપેક્ષ નિયમાનુસાર વિ૦ [iu] નિયમ પ્રમાણે, તેને અનુસરતું; નિયમિત નિરભાર વિ૦ + ભાર વગરનું નિયમાવલિ–લી) સ્ત્રી [સં.] નિયમેની હારમાળા (૨) સંસ્થા નિરભિમાન વિ. [૪] અભિમાન વગરનું (૨) નવ અભિમાનને તંત્ર ઈ૦ના નિયમે તે – ધારાધોરણ
અભાવ. ૦તા, –નિતા સ્ત્રી, ત્વ, –નીપણું ન૦. –ની વિ૦ નિયમાવું અક્રિ , વવું સક્રિટ “નિયમવું' નું કર્મણ ને પ્રેરક નિરભ્ર વિ. [સં.] વાદળાં વગરનું. ૦તા સ્ત્રીનિયમિત ૦િ [ā] મુકરર કરેલું (૨) નિયમબદ્ધ. છતા સ્ત્રી, | નિરયન વિ. [4] (ખ.) અચનચલનને ગણતરીમાં ન લેતું ૦૫ણું ન
, [–મિતા સ્ત્રીનિયમીપણું નિરર્ગલ(–ળ) વિ. નિં.] જુઓ અનર્ગળ નિયમી વિ૦ [i.] નિયમિત (૨) સંયમવાળું; નિયમ રાખનારું. | નિરર્થ(ક) વિ. [સં] અર્થહીન (૨) નકામું નિયંતા છું. [ā] નિયમમાં રાખનાર - ઈશ્વર
નિરલસ વિ. [૪] આળસ વગરનું નિયંતૃત્વ ન૦ [ā] નિયંતાપણું
નિરવકાશ વિ. [i] અવકાશ વગરનું નિયંત્રણ ન૦, –ણ સ્ત્રી [i.] જુઓ નિયમન
નિરવછિન્ન વિ. [ā] અવચ્છિન્ન નહિ એવું નિયંત્રિત વિ૦ [ā] નિયંત્રણમાં હોય તેવું કે આણેલું - કરેલું નિરવઘ વિ. [સં.] દોષરહિત; ખેડખાંપણ વિનાનું નિયંત્રી સ્ત્રી [i] નિયંત્રણ કરનારી સ્ત્રી
નિરવધિ વિ૦ [4.] અવધિ કે હદ બહારનું; પાર વગરનું નિયાણી સ્ત્રી (કા.) બહેન દીકરી
નિરવયવ(-વી) વિ. [સં.] અવયવ વગરનું; અખંડ નિયામક વિ. [૪] નિયમમાં રાખનાર; વ્યવસ્થા કરનાર (૨) પુંઠ | નિરવશેષ વિ. [ā] બધું; તમામ તેવો માણસ (૩) નિયામકસભાને સભ્ય; “સેનેટર” (૪) સુકાની; નિરવાણુ અ૦ [જુઓ નિર્વાણ] અવશ્ય; જરૂર (પ.) નાવિક (૫) સારથે. સભા સ્ત્રી વિદ્યાપીઠનું તંત્ર ચલાવનાર | નિરસ વિ૦ [સં] નીરસ; રસ કે સ્વાદ વગરનું સભા; “સેનેટ’
[નિમણુક નિરસન ન [સં.] કાઢી મૂકવું – દૂર કરવું તે (૨) એકવું તે (૩) નિયુક્ત વિ. [ä.] નિમાયેલું; નીમવામાં આવેલું. –ક્તિ સ્ત્રી નિરાકરણ (૪) નાશ
[ના પાડેલું (૪) ઓકેલું નિયુત [સં.] દસ લાખ
નિરસ્ત વિ૦ [.] કાઢી મૂકેલું દુ૨ કરેલું (૨) નાશ પામેલું (૩) નિગ કું. [ā] હુકમ (૨) સંતાન વગરની વિધવાએ દિયર કે | નિરસ્ત્ર વિ. [.] અસ્ત્ર વિનાનું
પાસેના સગા સાથે સંતાન માટે શાસ્ત્રોક્ત રીતે સંબંધ કરવો તે | નિરહંકાર વિ. [સં.] અહંકાર વિનાનું; નિરભિમાની (૨) (૩) પ્રયોગ; ઉપયોગ (૪) નિયુક્ત કર્તવ્ય. -ગી પુંછ અમુક કામ અહંકારને અભાવ.-રી વેટ'નરહંકાર, નિરભિમાની-રીપણું માટે નિમાયેલ અમલદાર
નિરહંભાવ વિ૦ [.] નિરહંકાર નિયોજન ન. [ā] કઈ કામમાં જવું, મુકરર કરવું, પ્રેરવું તે | નિરંકુશ વિ. [ā] અંકુશ વગરનું; ઉર ખલ, તા સ્ત્રી, નિયંન પું. [{] એક વાયુ (જેની નળીના વીજળીના દીવા બના- નિરંજન વિ. [સં.] અંજન વિનાનું (૨) દેવ વિનાનું વાય છે) (ર. વિ.)
[અર્થ બતાવતે ઉપસર્ગ | નિરંતર અ૦ [સં] સતત (૨) હંમેશ નિર અ૦ [ā] જુઓ નિ; “વિનાનું’ – “થી મુક્ત, ‘બહાર એ નિરાકરણ ન. [સં.] નિવેડે; છેવટ(૨)નાકબૂલ – રદબાતલ કરવું તે નિરક્ષર વિ. [સં.] અભણ. છતા સ્ત્રી૦. –રી વિ૦ અક્ષર વગરનું નિરાકાર વિ. [ā] આકાર વગરનું; અમૂર્ત; સૂફમ (‘નિરક્ષરી કેળવણી').
નિરાગસ વિ૦ [i] નિર્દોષ, નિષ્પાપ નિરખાવવું સક્રિ “નીરખવું” નું પ્રેરક [૦તા સ્ત્રી નિરાગ્રહ . [સં. નિ + આગ્રહ] આગ્રહને અભાવ; નમ્રભાવ નિરગ્નિ વિ૦ [i.] યજ્ઞાદેિ માટે અરેન ન રાખતું; સંન્યાસી. નિરાગ્રહી વિ. [સં. નિરાગ્ર આગ્રહ વગરનું. –હિતા સ્ત્રી નિરત વિ૦ કિં.] લીન; મન. –તિ સ્ત્રી આસક્તિ; લગની નિરાડંબર વિ. [સં.] આડંબરરહિત; સા હું; સરળ નિરતિશય વિ૦ [.] જેનાથી ચડિયાતું ન હોય તેવું; ઉત્તમકેટિનું નિરાદર અનાદર (૨) વિ. [સં] આદર વગરનું; તે છડું નિરતિશયોક્ત વિ. [ä.] અતિશક્તિવગરનું, બબર હોય તેવું | નિરાધાર વિ. [ā] આધાર વગરનું. છતા સ્ત્રી, નિરધાર પુંજુઓ નિર્ધાર (૨) અ૦ નક્કી
| નિરાનંદ(ન્દી) વિ. [સં.] આનંદરાહત નિરધારવું સત્ર ક્રિટ જુઓ નિર્ધારવું. [નિરધારાવું અ૦ ક્રિ | નિરાપદ વિ. [૪] આપદા વિનાનું
[વિનાની (કર્મણિ), –વવું સક્રિ. (પ્રેરક).]
[અલગ
નિરાભરણ વિ. સ્ત્રી [.] આભરણ-આભૂષણ કે અલંકાર નિરનિરાળું વિ૦ [જુએ નિરાળું (દ્વિર્ભાવ)] જુદું જુદું; અલગ | નિરામય નવ તંદુરસ્તી (૨) વિ. [સં.] નીરગી નિરનવાર વિ૦ [ā] અનુસ્વાર વગરનું
નિરામિષ વિ૦ [ā] માંસ વગરનું; “વેજિટેરિયન' (૨) ઐન્દ્રિય નિરન્ન વિ. [સં.] અન્ન વગરનું; ભૂખ્યું
સુખની ઇચ્છા વગરનું (૩) મજૂરી ન મળતી હોય તેવું. –ષાહાર નિરન્વય વિ. [સં.) વંશ વિનાનું (૨) સંબંધ (૩) [વ્યા.] અન્વય પું [+મહાર] માંસ વગરને ખેરાક; અન્નાહાર, વેજિટેરિયેવિના પણ અર્થ બતાવી શકે તેવો (શબ્દ)
નિઝમ'. –ષાહારી વિ૦ (૨) પુંઅન્નાહારી નિરપરાધ(–ધી) વિ. [ā] નિર્દોષ
નિરાલંબ વિ૦ [.] આલંબન – આધાર વગરનું (૨) અધ્ધર નિરપવાદ વિ. [સં.] અપવાદ વગરનું; પૂરેપૂરું
નિરાવરણ વિ. [૪] આવરણ વિનાનું ખુલ્લું