Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 490

દીપડી]
૪૪૫
દુકાનભાર
દીપડે ૫૦ કિં. દ્વીપન, પ્રા. લીવિઝ] વાઘની જાતનું એક પ્રાણી. | અદાલત કે તેમાં કરેલી ફરિયાદ કે કેસ. -ને આમ પં; સ્ત્રી;
-ડી સ્ત્રી, દીપડાની માદા. -હું ન૦ ના દીપડો (તુચ્છકારમાં) ૧૦ [+{+મામ] આમવર્ગના લોકોની રાજસભાને મળવાનું દીપદાન ન [8] જુઓ “દીપ’માં
દીવાનખાનું (૨) [લા.] આમસભા. ખાસ ૫૦; સ્ત્રી; ન૦ દીપનવિ. [.] દીપક; ઉત્તેજક (૨) ન સતેજ કરવું -ઉત્તેજવું તે [+શું+વાસ] અમીરઉમરાવાની રાજસભાને મળવાનું દીવાનદીપમાલા –ી સ્ત્રીજુઓ “દીપ'માં
ખાનું (૨) [લા.] અમીરઉમરાવના પ્રતિનિધિઓની રાજસભા દીપ(પા)વવું સ૦િ [4. ઢી] દીપે એમ કરવું
દીવાનાપણું, દીવાનાશાળા જુઓ ‘દીવાનું'માં દીપવું અ [સં. ઢી૫] પ્રકાશવું; ચળકવું (૨) ભવું દીવાની સ્ત્રી, દીવાનાપણું; ગાંડાઈ (૨) [.] જુઓ “દીવાનમાં દીપાવલિ(–લી) સ્ત્રી. [ā] દીવાઓની હાર (૨) દિવાળી દીવાનું વિ૦ [1] ગાંડું, ઘેલું. -નાપણું ન૦. –નાશાળા સ્ત્રી, દીપાવવું સક્રિ. [ä. ઢી] દીપવવું; “દીપવું'નું પ્રેરક
ગાંડાની ઇસ્પિતાલ દીપિકા સ્ત્રી. [4] દીવી (૨) મશાલ
દીવાને આમ, દીવાનેખાસ [u.] જુઓ “દીવાનમાં દીપોચ્છવ, દીપત્સવ [૩] પુંછ, દીપોત્સવી સ્ત્રી, દિવાળી | દીવાબત્તી સ્ત્રી [દી + બત્તી] દીવા વગેરે કે તેની વ્યવસ્થા દીસ વિ૦ .] સળગાવેલું (૨) પ્રકાશિત; તેજસ્વી. છતા સ્ત્રી.. દીવાલ સ્ત્રી. [1. ઢીવાર; હિં.].ભીંત. ૦ગીરી સ્ત્રી, ભીતે -સા સ્ત્રી (સંગીત) કૃતિના પાંચ પ્રકારમાં એક (દીસા, રંગાવાય તેવી દીવી; ‘ સી’ આયતા, મૃદુ, કરુણા ને મધ્યા)
દીવાવખત પું; સ્ત્રીદીવા કરવાને વખત; સમીસાંજ દીપ્તિ સ્ત્રીકિં.] પ્રકાશ; પ્રભા. ૦માન વિ. દીપ્તવાળું દીવાસળી સ્ત્રી [દી+સળી] અગ્નિ પ્રગટાવવાની, છેડે રસાદીબા ૫૦ [] પ્રસ્તાવના [જ = ડ્રમે ભર.] | યનવાળી સળી દીબે પુત્ર મે; છાતી ભરાઈ આવવી તે. [-ચડી આવ, ચડી | દીવી સ્ત્રી. [૩. ઢીપક, પ્રા. ઢીવિકા] દીવો મુકવાની ઘોડી દીમ સ્ત્રી (કા.) દિશા; બાજુ
દી ૫૦ [4. ઢી, પ્રા. ઢીવા] પ્રકાશ આપનારી એક બનાવટ; દીયમાન વિ. [સં] દેવાતું; અપાતું
દીપ. [દીવા જેવું =સાફ, સ્પષ્ટ (૨) ચિંગમાં] ભંડું. દીવાની દીર્ઘ વિ. [ā] લાંબું, લાંબે સુધી જતું કે પહોંચતું (સમય, અંતર કે તજેવું(નાક) = અણિયાળું (નાક). દી ઊઠવે = સત્કીર્તિ જળામાં) (૨) ઉરચારમાં લાંબું (સ્વર, માત્ર, અક્ષર ઈ૦). ગેળ મેળવવી (૨) [વ્યંગમાં] નામ બળે એવું પાકવું કે થવું. (સંતાને). ૫. લંબગોળ; “ઈલિઍઇડ’ (ગ.). ૦જીવી વિ૦ લાંબું જીવનારું. -ઓલવાઈ જવો = કુલ કે સમૂહમાંના સારા માણસનું મેત થવું. દર્શિતા સ્ત્રી, દીર્ધદશપણું. દશ વિ. દૂરદર્શ; અગમબુદ્ધિ. -કર, પ્રગટાવ, પેટાવવો =દી લગાડવો – સળગાવો. ૦ષ્ટિ સ્ત્રી, લાંબી નજરે (૨) અગમ બુદ્ધિ. દ્રષ્ટા પુત્ર દીર્ધ- -ગુલ થક-ઘેર જ = દીવો હલાવો. –ચાક કર = દીવો દષ્ટિવાળો. વહેલી વિ. દીર્ધકાળ સુધી જેનો લટકે એવું. બાહુ સતેજ કરે. –ઠાર = દીવો ઓલવવા. –મૂકો =દીવો તરતો વિ૦ લાંબા હાથવાળું. ૦વર્તુલ, વૃત્ત ન લંબગોળ; ‘ઇલિસ મૂક (બાધા વગેરેમાં). -રહે= પાછળ વંશ રહે. -રાજ (ગ.). સૂત્ર(–ત્રી) વિ૦ નાહક લંબાણ કરનારું; ઝટ પાર ન (જ) કર, રાણે કરો =દી એલવ.] દેવતા ૫૦ આણે એવું; ચીકણું. સૂત્રતા સ્ત્રી, સ્વીપણું ન૦. –āયુ- બ૦ ૧૦ દી કે દેવતા માટે આવવા જવાને સંબંધ. [ –બંધ (૦ષ્ય) વિ૦ [+આયુ,૦ષ્ય] લાંબા આયુષ્યવાળું (૨) ન લાંબે કરવાં=નાત બહાર મૂકવું; સંબંધ કાપો.] આવરદા. -યુષી વિ૦ લાંબા આવરદાવાળું
દીશ પં. [દી + ઈશ] +સૂર્ય દીધિંકા સ્ત્રીસિં.] જળાશય (૨) લાંબા આકારનું તળાવ | દીશ(સ) ૦ + દેવસ દીવ ન. [સં. ઢીં; બા] (સં.) કાઠિયાવાડનું (પૂર્વ) પર્ટુગીઝ | દીસવું અ૦ ક્રિ. [સં. દુરા, પ્રા. દ્વિરૂ] દેખાવું (૨) [લા.] તાબાનું એક ગામ
ભાસવું; સૂઝવું.[દીસતું કરવું =છુપાવવું; સંતાડવું (૨) પડતું મૂકવું; દીવટ સ્ત્રી, જુઓ દિવેટ
છેડી દેવું. દીસતું રહેવું = આંખ આગળથી દૂર થવું; ટળવું (તુચ્છદીવડું ન૦ ['દીવો' ઉપરથી] કણકના ચાનું બનાવેલું દીવાનું | કારમાં). દીસતું રાખવું = દીસતું રહે એમ કરવું; દીસતું કરવું.] કેડેયું (૨) દીવી (૩) દીવે. -ડો ૫૦ દીવડામાં કરેલો દીવો | દીંટ,-હ્યું,-હું ન જુએ “ડીટ’માં (૨) દી (લાલિત્યવાચક)
દઢવું ન૦ જુઓ ડીંડવું (૨) જુઓ દડું દીવણી સ્ત્રી, (કા.) દીવી
દિડું ન [સં.ટુ0 ઉપરથી ] થેાર વગેરેને દૂધભર્યો કકડો દીવાટાણું ન૦ (કા.) જુએ દીવા વખત
દુઆ સ્ત્રી [.] દુવા; આશીર્વાદ. [-ઈચછવી, ચાહવી = દીવાદાંડી સ્ત્રી [દીવો + દાંડી] જતાં આવતાં વહાણને ચેતવવા આશીર્વાદ ઈરછા - આપવા.] ગીર વિ. આશીર્વાદ લેનારું. માટે સમુદ્રમાં ખડક ઉપર બાંધેલો દીવાવાળે મિનારે
૦ગે વિ. [1] આશીર્વાદ દેનારું દીવાન j[.] વજીર; પ્રધાન (૨) રાજસભા; કચેરી (૩) મેટો | દુકાન સ્ત્રી [મ. સુધીન; J.] વસ્તુઓ વેચવા વેપારી જ્યાં બેસે
ઓરડે; ખંડ (૪) પ્રકરણ (૫) ૧૦ ગઝલસંગ્રહ. ૦ખાનું ન૦ | તે જગા. [–કરવી, કાઢવી, લવી, માંડવી = દુકાન શરૂ મુલાકાત માટે ખાસ એારડે; બેઠક. ૦ગીરી સ્ત્રી, દીવાનનું કરવી – ખેલવી (૨) વેશ્યાનો ધંધો કરે. –વધાવવી =રાત કામ કે પદ. --ની વિ૦ લેણદેણના ઈન્સાફને લગતું, કેજદારીથી | પડશે દુકાન બંધ કરવી.] દાર છું. દુકાનવાળે; વેપારી. ૦દારી ઊલટું - “સિવિલ” (૨) સ્ત્રી, દીવાનગીરી (૩) રાજ્યનું મહેસૂલી| સ્ત્રીદુકાનદારનું કામ, આવડત કે ધંધે [બે પાઈ જેટલા વજનનું કામ (જેમ કે, લાવને બંગાળની દીવાની મળી.) (૪) દીવાની | દુકાની સ્ત્રી [સર૦ મ. સુગાળ] બે પાઈ (૨)બુકાની. ભાર વિ૦