________________
અક્ષયનવમી]
[અખતર
વૈકુંઠ (૨)મોક્ષ. ૦નવમી સ્ત્રી, અખેને મ; કારતક સુદ નેમ. અફેટ ૫૦ કિં.] જુઓ અખરોટ ૦૫દ ન મોક્ષ. ૦પાત્ર ન૦ જેમાંથી વસ્તુ ખટે જ નહિ એવું અક્ષણ સ્ત્રી જુઓ અક્ષૌહિણી [ વિ૦ ભ ન પામે એવું વાસણ. વટ પ્રયાગમાં આવેલો એક વડ (પ્રલયકાળે અક્ષેભ ! [4] ભ– ગભરાટનો અભાવ; રવથતા. –ભ્ય પણ એ અક્ષય રહેશે એવું મનાય છે). વાણી સ્ત્રી, ખૂટે | અક્ષૌહિણી સ્ત્રી. [૩] ૨૧,૮૭૦ રથ, ૨૧,૮૭૦ હાથી, ૬૫, નહિ એવી વાણું (૨)(સં.) સરસ્વતી
૬૧૦ ઘોડા તથા ૧,૦૯,૩૫૦ પાયદળ, એટલી સેનાને એક-સમૂહ અક્ષથી, ૭ વિ. [.] જુઓ અક્ષય
અખ( ખ)ઠ વિ[અરૂખડ 3] નહિ ખેડાતું પડતર (ખેતર)(૨) અક્ષર વિ૦ [૩.] અવિનાશી (૨) ૫૦ વર્ણ (ભાષા) (૩) હરફ; | જેમાં ઘાસ પણ ન ઊગે એવું (૩) અવાવરું અવડ બેલ (૪) પં. બ૦ ૧૦ દત (૫) વિધિના લેખ (૬) ન૦ | અખદહાડા ૫૦ બ૦૧૦ [ખડવું' પરથી અ + ખડ?] કામ બ્રહ્મ. [–ઉતારવા = મહેણું ટાળવું. –
કાર(હાથથી) લખવું; કરવાનું મન ન થાય એવા દિવસે; કામકાજ વિનાના, કંટાળો કે (માંથી) બોલવું. -પડો = લખવામાં અક્ષર રહી જ; તેવી આવે એવા દિવસ (જેમ કે ઉનાળાના) [ ઊંચુંનીચું ભૂલ થવી. -પાઠ =લખવું. –મેળવવા = અક્ષર પારખવા અખબખ૮, અખટાબખડી વિ૦ ખાડાખ્યાવાળું; અસમાન; માટે સરખાવી જેવા (૨) બેના જન્માક્ષર મળે છે કે કેમ તે જોવું. અખાવું અ[િજુઓ આખડવું]અફળાવું; ટિચાવું; અથડાવું -વાળવા=સારા અક્ષર કાઢવા મથવું.]. ક્ષેત્ર સાહિત્યક્ષેત્ર. અખણિયારું વિ૦ (કા.) જુએ અખિયાણું
ગણિત ન૦ બીજગણિત. છંદ૦ પુત્ર અક્ષરવૃત્ત. જ્ઞાન ન૦ અખત(-7)ર વિ૦ મેલું; નઠારં; અખંતર લખતાં વાંચતાં આવડવું તે. દેહ ૫૦ નાશ ન પામે એવું અખતર વિ૦ (૫.) શબ્દોના અર્થને અવળા લઈ પિતાની જાતને શરીર (૨) કીર્તિ (3) સાહિત્યકૃતિ. ૦ધામ નવ બ્રહ્મલક; મેક્ષ. | ડાહ્યું માનતું -મનાવતું. હાહુ વિ. દોઢડાહ્યું ૦૫દ ન મુક્ત દશા. ૦૫દ્ધતિ સ્ત્રી વર્ણમાળાની જના. | અખતરું વિ૦ જુએ અખત(-7)
બદ્ધ વિ૦ અક્ષરમેળવાળું. બંધ ! અતૂટ સંબંધ; ગાઢ અખતરો [. હિત{T] પ્રયોગ અજમાશ.-રાર –રાબાજ મૈત્રી (૨) અક્ષરનું બંધારણ (૩) દરકત (૪) અક્ષરમેળ છંદને વિ૦ અખતરા કર્યા કરે તેવું; અખતરાનું શોખીન એક પ્રકાર. બ્રહ્મ નવ પરમ બ્રા (૨) અક્ષર ધામ. ભાર અખત્તર, હાર્દુ વિ૦ જુઓ “અખતર'(પ.)માં પુત્ર ઉચારમાં અમુક અક્ષર પર અપાતે ભાર; “ઍકસન્ટ’. અખત્યાર ૫૦ મિ. હિતવાર] અધિકાર; તાબો (૨) પસંદગી.
માલા(–ળા) સ્ત્રી મૂળાક્ષરે; વર્ણમાળા. ૦મેળ વિ૦ અક્ષરના ૦નામું ન૦, ૦૫ત્ર પું, ન મુખત્યારનામું; સનદ. -રી સ્ત્રીન માપવાળો (છંદ). ૦રચના સ્ત્રી અક્ષરપદ્ધતિ. લિપિ સ્ત્રી સત્તા; અધિકાર અક્ષરની સંજ્ઞાથી લખવાની પદ્ધતિ. વિન્યાસ પું-શુદ્ધ લેખન- અખની સ્ત્રી [જુઓ આંખો] ગિલ્લીદંડાને એક દાવ; આખી વિદ્યા; જોડણી. ૦વૃત્ત ન અક્ષરમેળ વૃત્ત – છંદ. ૦૫ વિ૦ અખબાર પં; ન [મ. “gવર'નું બ૦૧૦] વર્તમાનપત્ર; છાપું. સાવ અભણ, ૦શઃ અ અક્ષરે અક્ષર. સૃષ્ટિ સ્ત્રી લખાણ. ૦નવીસમું [.] ખબરપત્રી(૨) છાપાંને લખનારે; “એડિટર”
સૌષ્ઠવ ન અક્ષરેની સુંદરતા. –રાતીત વિ૦ [૪] ભાષાથી અખમ વિ૦ (સં.મક્ષમ;21.વિમો ન ખમી શકે એવું (૨)નાજુક જેનું વર્ણન ન થઈ શકે તેવું; અવર્ય (પરમાત્મ તત્વ). –રારંભ | (૩) અસમર્થ ૫૦ અક્ષર (એકડેએક ને કક્કો) શીખવાને આરંભ; નિશાળમાં ! અખરે વિ૦ (સં. માસ્વર] અસહ્ય ભણવાનું શરૂ થયું તે. -રાર્થ પું[૩] શબ્દાર્થ (૨) સંકુચિત અખર સ્ત્રી સિર૦ મ.) અખડ-પડતર જમીન; ચરે અર્થ. –ાંતર ન [a.] અક્ષરની ફેરબદલી. -રેપગુણ અખરામણ ન૦ દૂધ આખરવા માટેનું મેળવણ ૫૦ વર્ગોગુણ; “લિટરલ કેઇફિશન્ટ’(ગ.).-રપાસનાસ્ત્રી અખરવું અક્રિ. “આખરવુંકર્મણિ [8.] અક્ષરબ્રહ્મ -ઈશ્વરની ભક્તિ (૨) સાહિત્યની સેવા અખરોટ ન૦ કિં. સેટ] એક મે; અખંડ અસંતવ્ય વિ૦ [RA] અક્ષમ્ય
અખળ વિ૦ અરખલિત; ખાળી ન શકાય એવું અક્ષાંતિ સ્ત્રી ૦ [.] ક્ષાંતિને અભાવ
અખંઠ વિ[૩] આખું; પૂરેપૂરું; સમગ્ર. ૯તા સ્ત્રી૦, ૦૫ણું ન૦. અક્ષાંશ, વૃત્ત [.] જુઓ “અક્ષમાં
' ૦રાશિ પુંપૂર્ણક પરિણામ (ગ) અક્ષિ સ્ત્રી[.] અખ. (સમાસને અંતે “અક્ષ' રૂપ આવે છે. | અખંડ બ્રહ્મચર્ય ન [4] જેને ભંગ જ નથી થયો એવું બ્રહ્મચર્ય જુઓ અક્ષ). ૦કા સ્ત્રી નાની આંખ; ફક્ત લેંસની બનેલી અખંડ સૌભાગ્ય ન સૌભાગ્યની અખંડિતતા; સ્ત્રીના મરણ સુધી સાદી આંખ “સેલસ” (પ્રા. વિ.). કેશ(–ષ)પું આંખો | પતિ છવતો હોય તેવું તેનું સૌભા. ૦વતી વિ. સ્ત્રી ૦ ગોખલો. ગેલક ૫૦ આંખના ડોળે. તારક પું, તારા પિતાના મરણ સુધી પતિ હયાત હોય તેવી સ્ત્રી (૨) [ટૂંકમાં સ્ત્રીઆંખની કીકી. ૦૫મ ન પાંપણ. ૦૫ટ આંખની કીકી અસૌ૦]હાગણના નામ આગળ મુકવામાં આવતું વિશેષણ પાછળને પ્રકાશ ગ્રહણ કરનારે પડદે; “રેટિના'. ૦૫ટલ ન૦ અખંહસ્ત્રાવી વિ. [સં.] સદા – અખળ વહેતું આંખનું પડળ; કીકી ઉપર વળેલી છારી. ૦ટું વિ૦ કાણું; આંધળું અખંડાનંદ ૫૦ [તું. અખંડ + આનંદ] સતત એકસરખા અક્ષણ વિ. [4.] ક્ષીણ નહિ થયેલું એવું
આનંદ છે તે અક્ષણ વિ[4] સુણ-વટાયેલું નહિ તેવું (૨) પગરવટ વિનાનું | અખંડિત વિ૦ [8] ખંડિત નહિ એવું (૨) કિનારીમાં ખાંચા (૩) અજિત; ફતેહમંદ
[નહિ ડહોળાયેલું | ખાંચા ન હોય તેવું (પાંદડું); “ઍન્ટાયર’ (ઉ. વ.). ૦તા સ્ત્રી અક્ષુબ્ધ–ભિત) વિ. [.] ક્ષોભ પામ્યા વિનાનું સ્વસ્થ (૨) | અખંતર વિ૦ અખત્તર; મેલું (૨) ન૦ ભૂતપ્રેત; વળગાડ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org