Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 50

અખાજ]
[અગમબુદ્ધિ
અખાજ વિ. [ä. અata] ન ખવાય એવું કે ન ખાવા જેવું | અખ્રિસ્તી વિ. ખ્રિસ્તી નહીં એવું; “પંગન” (૨) ન નિષિદ્ધ ખોરાક; માંસ
અગ વિ. [] ગમન ન કરી શકે એવું (૨) ૫૦ઝાડ (૩) પર્વત અખા S૦ + અષાઢ; એક મહિનાનું નામ
(૪) રાક્ષસ, ૦જ વિ૦ પહાડમાં જન્મેલું, પહાડી અખાડા કરવા શ૦D૦ આંખ આડા કાન કરવા; ન ગણકારવું અગઢ ૫૦ [. ] (કા.) સેગન (૨) બાધા; આખડી અખાઠાબાજ વિ૦ અખાડાની વિદ્યામાં કુશળતાવાળું. –જી સ્ત્રી ૦ અગ(ગ) મું. [. મીટ?, . મારું] સાઠમારીનું મેદાન અખાડિયે જુઓ “અખાડે'માં
અગધૂત !૦ (૨) વિ૦ જુઓ અગડબંબ [ જાતને અવધૂત અખાડી વિ૦ (૫) અષાઢ માસનું; અષાઢી.–ડેવિટ ૫૦ અષાઢી અગઠબંબ વિ. ઘણું જાડું; ફાંદવાળું; ગોળમટોળ (૨) ૫૦ એક અખાડે ૫૦ [. અક્ષવા, ત્રા. અવવારી] કુસ્તી કરવા માટે અગઢ બગઢ વિ. [રવ ? કે . યકૃતવવૃત, પ્રા. યાવિયા?] બનાવેલી જગા (૨) કસરતશાળા (૩) બાવાઓ રહેતા હોય તે | ખરું બેટું (૨) ન ગમે તેવી ખરી ટી–અરપષ્ટ બેલી જગા (૪) જુગારી કે સમવ્યસનીઓને એકઠા થવાની જગા; | અગડે (‘બગડો' સાથે) અમુક ફલાણે. ઉદા. “અગડે અડ્ડો. [–જામ = કુસ્તી કે અખાડે બરોબર ચાલવાં (૨) | બગડે માર્યો ને બગડે કાગડો માર્યો.” અડ્ડો કે બેઠક બરાબર રંગમાં આવવાં.]. -હાબાજ વિ૦, | અગણ (~ણિત) વિ. [4.] અસંખ્ય -દાબાજી સ્ત્રી ૦.(તેના ક્રમમાં જુઓ). નહિ પૃ૦ અખાડામાં | અગણું વિ૦ [(ત્રણ) અગ્નિ, પ્ર. મકITળ પરથી] ત્રીજું (ગીતમાં જનાર; કસરતબાજ
અગણું તે મંગળ વતિયું) અખાત વિ. [સં.] નહિ ખોદેલું (૨) પું; ન જમીનની અંદર અગતરે ૫સં. ૧૮૬૯માં પડેલો દુકાળ ગયેલો સમુદ્રને ફાંટ (૩) ખોલ્યા વગર બનેલું કુદરતી તળાવ; અગણે (૮) તેર વિ. [સંઘાન+સિત્તેર] ૬૯ સરોવર; કુંડ
અગણ્ય વિ૦ [ā] ગણી ન શકાય એવું [કાળાતી] ૭૯ અખાત્રીજ સ્ત્રી, જુઓ અક્ષયતૃતીયા
અગણ્યા (ઍ)શીત–સી) વિ. [ä. પાન + એશી, પ્રા. અખાઘ વિ. [ā] ખાદ્ય નહિ એવું; અખાજ
અગર, અગણસિત્તેર વિ૦ જુઓ અગણોતેર અખિયાણું ન [સં. અક્ષતવયન] જુઓ અક્ષણું; શુભ કાર્યના અગત અ૦ કિં. અગ્રત ] મહાવત હાથીને આગળ ચલાવવા આરંભમાં (ગર તથા વસવાયાને) અપાતી બક્ષિસ
અગત, અગત' કહે છે. અખિયા, વિ. [4. અક્ષત] જરા પણ ક્ષતિ-જિા પામ્યા વિનાનું; | અગત સ્ત્રી - અગતિ. [-તે જવું અવગતિ થવી] (૨) વિ૦ [સં.] સહીસલામત (૨) તંદુરસ્ત
જીવતું; હયાત (૩) જાણેલું નહિ એવું અખિલ વિ. [.] આખું; બધું; સમસ્ત. છતા સ્ત્રી ૦
અગતિ સ્ત્રી [] અવગતિ; નરકમાં પડવું તે (૨) અમુક વિષયમાં અખિલાઈ સ્ત્રી [સં. મ]િ અખિલતા; અખંડતા
પ્રવેશ નહીં તે (૩) વિ૦ ગતિ વિનાનું; રિથર. ૦૭ [સં.] અવગતિ અખિલાઘ ન [તું. અવિ + અઘ] બધાં, કુલ પાપ
પામેલું (૨) નિરુપાય; લાચાર. ૦કતા સ્ત્રી અખૂટ વિ. [રે. અટ્ટ] ખૂટે નહિ એવું; અપાર (પ.) અગતિ રૂંવે એક લીલું ચળકતું ને ઊડતું જીવડું (૨) વિ૦૫૦ અખે વિ. [સં. અક્ષય,. વેલ] અક્ષય. ૦મ સ્ત્રી - અક્ષય- | અગતે ગયેલ; ભૂત થયેલ નવમી. ૦૫ાત્ર ૧૦ જુઓ અક્ષયપાત્ર. ૦માથે પુત્ર અક્ષય - | અગત્ય સ્ત્રી; ન [સં. સાતિ] જરૂર (૨) મહત્ત્વ. [--આપવી અખટ બાણનો ભા. ૦માળ સ્ત્રી ન કરમાય એવી | (-વું)=જરૂરી કે મહત્વનું ગણવું કે સમજવું] અક્ષયમાળા, વન ન૦ અક્ષયે – નહિ સુકાતું, લીલું વન અગથિયે ૫૦ [ä. માસ્તિ] એક ઝાડ અખેઠ,-હાણ વિ. ખેડડ્યા વગરનું; પડતર
અગદ ન [સં.] દવા અખેતરિયા પુ. બ૦ ૧૦ (૫.) અક્ષત, ચોખાદાણા. અગદ્યાપદ્ય ન [R. I +મા] ન ગદ્ય ન પદ્ય ગણાય એવું [–ઉતરાવવા = જુઓ “દાણા જેવરાવવા'.]
મિશ્ર લખાણ; પદ્યમય ગદ્ય અખેદ ૫૦ [j] ખેદને અભાવ; આનંદ
અખે’માં | અગન ન૦ એક પક્ષી અખે-૦મ, ૦૫ત્ર, ભાથે, ૦માળ, વન ઈ. જુઓ અગન સ્ત્રી [. ]િ અમિ (૨) બળતરા; ઝાળ; લા. અખે ૦ (સં.) એ નામને ગુજરાતી જ્ઞાની કવિ. ૦ખેગીતા | [-ઊઠવી = એકાએક બળતરા થવા લાગવી. –બળવી = અગન સ્ત્રી. તેણે લખેલું એક ગીતા-કાવ્ય
થવી; બળતરા લાગવી કે બળવી. -બેસવી =બળતરા મટવી.] અખેઠ ન૦ [સં. અક્ષોટ ?] જુએ અખરોટ
૦ગાડી સ્ત્રી- આગગાડી અખેઝર વિ. અક્ષય રીતે – સતત ઝરતું કે વહેતું
અગભીર વિ. [૪] ગભીર- ઘેરું ઊંડું નહિ એવું; છીછરું. અખેમટ સ્ત્રી (સુ) જુએ અવન
અગમ વિ. [] અગમ્ય; ઈન્દ્રિયાતીત (૨) ન [સં. મામિન] અખેવન વિ. આખું (૨) સ્ત્રી જેનું એકપણ સંતાન મરી ન ભવિષ્ય. ૦ચેતી સ્ત્રી [સં. મશ્રિમ + ચેતવું] દૂરદેશી. નિગમ ગયું હોય એવી સૌભાગ્યવતી સ્ત્રી
નવ ભુત અને ભવિષ્ય (૨) [સં. નામ-નિરામ] વેદ અને શાસ્ત્ર, અખઈ વિ+જુઓ અક્ષયી
નિગમવાદ પું, ‘મિસ્ટિસિઝમ'. નિગમવાદી ૫૦ “મિટિક’. અખ૦ વિ૦ જુઓ અખંડ
૦૫૭મ સ્ત્રી [સં. મગ્રિમ + પશ્ચિમ] આગળનું તથા પાછળનું અન્ય વિ૦ + જુઓ અક્ષય, અને
તે; ભૂત અને ભવિષ્ય. ૦પંથ ૫૦ નહિ જવા જેવો –-અજાયે, અખ્યાતિ સ્ત્રી [i] અકીતિ (૨) અપ્રતીતિ
ગૂઢ રસ્તો (૨) ઈશ્વરપ્રાપ્તિ માર્ગ. બુદ્ધિ સ્ત્રી અગાઉથી