Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 46

સાર્થ ગુજરાતી
જોડણીકોશ.
અ
| અકરણ વિ. [સં.] કરણ - ઇંદ્રિય વગરનું (૨) દેહ બંદિયાદિ
રહિત (પરમાત્મા) (૩) ન ન કરવું તે; કાર્યને અભાવ અ ૬૦ [8.1 સંસ્કત કુટુંબની વર્ણમાળાનો પહેલો અક્ષર - એક | અકારણ વિ૦ [.] (ગ.) જેનું મળ બરાબર નીકળે તેવું (પદ);
સ્વર (દીર્ધરૂપ આ) (૨) વિષ્ણુ, બ્રહ્મા, શિવ (૩) વ્યંજનથી શરૂ | ‘રેશનલ’. ૦ગત વિ૦ “રૅશનલ'. ૦૫દી સ્ત્રી, અકરણી થતા શબ્દની પૂર્વે વપરાતો પૂર્વગઃ નકારાર્થે, ઉદા“અસુખ”. પદવાળી રકમ; “રેશનલ એકપ્રેશન'. ૦ફલ ન૦ “શનલ વિરોધ બતાવવા, ઉદા“અસુર'. બેટાપણું કે અમેગ્યતા હૃક્ષન'. સમીકરણ ન રૅશનલ ઇવેશન” બતાવવા, ઉદા૦ અકાળ’. ‘તે સિવાયનું, બીજું” એ બેધ અકરણીય વિ૦ [૩.] ન કરવા જેવું કરાવવા, ઉદા. “અબ્રાહ્મણ' (૪) નગબડુત્રી હિમાં વ્યંજનાદિ અકરણી સમીકરણ ન... જુઓ “અકરણ'માં નામ પૂર્વે વપરા (પૂર્વગ). ઉદા. “અકરણ, અકાય'. ૦કાર | અકરાકેર પું. કાળો કેર; હાહાકાર વર્તે એવો બનાવ; ગજબ ૫૦ [૩] “અ” અક્ષર કે તેનો ઉચ્ચાર. ૦કારાદિ વિ. [.]. | (૨) ભયંકર નાશ ( [ સમાસ રૂપે બહુધા વપરાય છે.) અકારથી શરૂ થતા (ક્રમ). ૦કારાંત વિ૦ [૩.] છેડે આકારવાળું | અકરામ ન૦ [..] કૃપ; માન; બક્ષિશ (માન-અકરામ” એમ અ [૩. “મા” ઉપરથી ] “અતિ'ના અર્થમાં કે સ્વાર્થે – ખાસ | અકરાળ, વિકરાળ વિ. [સં. ૨૦] અતિ ભયંકર
જોવા મળતો એક ગુજરાતી ઉપસર્ગ. | અકરાંતિયું વિ૦ [૩. મતિid] બહુ ખાનારું, ખાઉધરું (૨) ઉદા૦ અઘોર, અકરાલ, અગેપ, અલોપ, અદળું, અછવાવું, બેહદ ખૂબ (ખાવું). ત્યારે મુંબ૦૧૦ અકરાંતિયાની અમુઝાવું
[એ; સાપ માફક વર્તન અઉ (હશ્રુતિ સાથે) ૧૦ (સં. મહિ) કરડે એવું જીવડું; હાઉ (૨) અકસણ વિ. [સં] કરુણા વિનાનું; નિર્દય અઉ ન૦ આઉ; અડણ
અકરુણ સ્ત્રી [.] કરુણાને અભાવ; નિર્દયતા [બેઠેલું અક્ષણ વિ૦ [.] ઋણ વિનાનું; અનૃણી
અક વિ૦ [૪.૩તોહ ] અધુ કડું, ઊભે પગે ઊંચું ઊંચું અક ન૦ [૩.] દુઃખ (૨) અધ; પાપ
અકર્કશ વિ૦ [] કર્કશ નહિ એવું અકચ વિ. [૪] બેડું; વાળ વિનાનું (૨) પું(સં.) કેતુ ગ્રહ અકર્ણ વિ. [સં.] કાન વિનાનું (૨) બહેરું (૩) પંસાપ અકજ વિ૦ +[જુઓ અકાજ] નકામું
[ભયંકર | અકર્ત(~ર્ત)વ્ય વિ૦ [.] ન કરવા જેવું (૨) ન૦ દુરાચરણ અકટાવિકટ વિ. [સર૦ મ; સં. વિટ) અતિ મુશ્કેલ (૨) અતિ અકર્તા(-ર્તા) પું. [.] કર્તા નહિ તે વિપરાય છે) અકદાચકડી સ્ત્રી, ચડસાચડસી (૨) કટોકટી
અકર્તમ કૃ૦ [.] ન કરવાને(કર્તમ્ - અકર્તમ્' એમ સમાસમાં અકઢાઈ સ્ત્રી અક્કડપણું; મગરૂરી (૨) ફાંકડાપણું
અકર્તક વિ૦ [i.] કર્તા વિનાનું [કવને અભાવ અકઠાટ અકડાવું તે; અકડાવાની અસર
અકર્તુત્વ ન [.] કર્તા ન હોવું તે; અકર્તાને ભાવ (૨) અકઢાવું અક્રિ. [સર૦ હિં. મટનાજુઓ અકકડ] સાંધાનું – અકર્તવ્ય વિ૦, (૨) ન૦ ]િ જુઓ અકર્તવ્ય
અંગનું ઝલાઈ જવું (૨) ભભકામાં ફરવું; મગરૂરીમાં રહેવું | અકર્તા ૫૦ [R.] જુઓ અકર્તા અકત મું. [. અકૃત) કારીગરોને ટીને દિવસ; અણ. અકર્મ ન [.] કર્મને અભાવ (૨) ખેરું કામ. ૦૩ વિ૦ કર્મ [–કાંત = અણુ પાળવો પણ ઘેર કામમાં ખૂબ રોકાવું. વિનાનું (૦િ) (વ્યા.). ૦કર વિ. કાર્યસાધક નહિ તેવું -પાળ= ધંધારોજગારમાં રજા રાખવી.]
અકર્મણ વિસ્રી અભાગણી (૨) કુલટા (જુઓ “અકર્મીમાં) અકથ વિ. [૩.] નહિ કહેલું -વર્ણવેલું (૨) અવર્ણનીય. | અકર્મણ્ય વિ૦ લિ.] કામ કરવાને નાલાયક(૨)ન કરવા યોગ્ય ૦નીય વિ૦ અવર્ણનીય. -થિત વિ૦ નહિ કહેલું | (૩) ન૦ કર્મ ન કરવું તે; અનુઘોગ. છતા સ્ત્રી૦. અકથ્ય વિ૦ [R.] અકથ; અવર્ણનીય (૨) ન કહેવા જેવું. | અકમ વિ. [.] આળસુ, કામ વિનાનું, નવરું (૨) અકમ કથન ન૦ કહેવા જેવું કહેવું તે (ગાળ)
અક(–)માં વિ. [.મા અભાગિયું(૨) કર્મ નહિ કરનારું અકપટ ન૦ [] કપટને અભાવ
(૩) દુરાચારી. -શ્મણ વિ૦ સ્ત્રી અભાગણી (૨) કુલટા અકબર વિ૦ [..] સૌથી મહાન (૨) j૦ (સં.) એક પ્રખ્યાત | અકલ સ્ત્રી [.. મારુ] અક્કલ; બુદ્ધિ. ૦મંદ વિ. [...] મેગલ બાદશાહ. દિલી સ્ત્રી [.] ઉદાર દિલ રાખવું તે. જુઓ અકલમંદ. –લી વિ. [T] અક્કલવાળું (૨) કસબી; -રી વિ. [.] અકબર સંબંધી (૨) અકબરે પ્રવર્તાવેલું (૩) હિકમતી. કરિયું વિ૦ તરત-બુદ્ધિવાળું; “હાજર સો
સ્ત્રી, ચોખાના લોટની બનાવેલી એક વાની [ડેલું | હથિયાર કરી લે એવું. અકબંધ વિ૦ કિં. અક્ષતવંધ] જેમનું તેમ; વગર ખોલેલું; વગર | અકલ(–ળ) વિ૦ લિં] ન કળી શકાય એવું અગમ્ય – ૧ For Personal & Private Use Only