Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 398

જીઆ(વા)ળ]
ગૃહસંસાર; જીજવારે; જુગલખારું જીઆ⟨–વા)ળ પું॰ [સર॰ fĒ. વાર્] ભરતી; ઝાર જીએ સ॰ ક્રિ॰ ‘જોવું'નું આજ્ઞાર્થ (‘જો’નું) બીજો પુરુષ, ખ૦૧૦ જીત(—ગત) વિ॰ [સં. યુક્ત] જોડેલું (૨) યેાગ્ય; અનુકૂળ જુક્તિ(—ગત,—ગતિ) સ્ત્રી॰ [સં. યુક્તિ] ઉપાય; કરામત; તદબીર (ર) રીત; પ્રકાર
જીગ પું॰ [É. ચુī] જમાનેા (૨) ન॰ [É. ચુમ] જોડ; જુગલ. (–ગા)જીંગ અ॰ દરેક યુગમાં. ૦ોર, બળ ન॰ યુગનું – સમયનું ખળ
|
જીટિયું વિ॰ [‘જ્જૂગટું’ ઉપરથી] જૂગટું રમનારું (૨) ન૦ જૂગટું જીઠિયા પું॰ [‘જાગતું’ ઉપરથી] જુગારી જીગત વિ॰, —ત(—તી) સ્ત્રી નુ જુક્તિભેર (૨) જીગતું; યાગ્યતાપૂર્વક, જેમ કે, જુગતે ોડું જુગતાઈ શ્રી॰ જુએ ‘નુગતું’માં
નુક્ત, જુક્તિ. –તે અ॰
જુગતી સ્ત્રી॰ જુએ ‘જુગત’માં
જુગતું વિ॰ [નં. યુવત્ત] બંધબેસતું; યોગ્ય. “તાઈ સ્રી ભ્રુગતું જુગતે જુએ ‘જુગત’માં જીગદાધાર પું૦ (૫.) જુએ જગદાધાર જીગબળ ન॰ જુએ ‘જીગ’માં
[હોવું તે
૩૫૩
જીગમ ન॰ [સં. સુમ] યુગલ; જોડું
જુગલ ન॰ [É. યુજ] જોડું. કિશાર પું॰ (સં.) કૃષ્ણ. જોડી શ્રી યુગલ; જોડી. ખારું ન૦ (કા.) જી જુવારું જુગાર હું॰ [જી જુગારી; સર૦ મેં.] જગદું; ધૃત. (–ખેલવા, –ર્મવેશ). ૰ખાનું ન॰ જુગાર રમવાનું સ્થળ – ઘર. રિયા પું૦ જુગારી. –રી વિ[i. ભૂતાનિ ; પ્રા. ખૂબર્િ] જુગાર રમવાની લતવાળું (૨) પું॰ જુગાર રમનારા
જુગુપ્સા શ્રી॰[i.] નિંદા (ર) ચીતરી; સખત અણગમા, પ્સિત વિ॰ [સં.] નિંદિત (૨) ચીતરી ચડે તેવું જુગાજુગ અ॰ જુએ ‘જીગ’માં
જો-૨૩
જીગ્મ ન॰ જુએ જીગમ
જીજવારા પું॰ [‘જવું’ પરથી ?] (કા.) જીએ જીરું જુઠ્ઠું વિ॰ નુએ જૂં હું ૧ થી ૩
જીત વિ॰ [સં. યુત] જોડાયેલું હોય તેવું (૨) ન॰ બળદની જોડ જીતાવું અ૰ક્રિ॰, –વવું સક્રિ‘તવું’નું કર્મણિ ને પ્રેરક જુદાઈ (-ગીરી) સ્ત્રી॰ [l.], – પું॰ જુદાપણું. ~~ ન૦ જુદા થવું તે કે તેનું ખતપત્ર
જુદું વિ॰ [ા. ખુદ્દા] છું ઢું; અલગ; વેગળું (ર) અનેખું; અસાધારણ. [—કરવું = છૂટું પાડવું (ર) તેાડી નાખવું (૩)સહિયારા કે ભેગામાંથી આગવું કરવું. થવું=નાખું પડવું; તૂટી જવું (૨) અલગ વસવાટ કરવેશ (૩) અળગું થવું; આગવું કરવું, –પઢવું =અળગું થવું (૨) તૂટી જવું (૩) ભિન્ન મત ધરાવવેા (૪)આગવું કરવું. પાઢવું = અલગ પાડવું; છુ હું કરવું. રહેવું = સ્વતંત્ર વસવાટ કરવેા (૨) ન ભળવું. –રાખવું = ન ભેળવવું.] –દેરું વિ (૫.) જુદું [॰પતિ પું॰ સેનાપતિ જીદ્ધ ન॰ [સં. યુદ્ધ] લડાઈ. ૦કળા સ્ત્રી॰ યુદ્ધની કળા કે વિદ્યા. બુધરાણ ન॰ [‘બુદ્ધ' ઉપરથી] લડાલડીનું થુમરાણ જીનવટ શ્રી• [‘જૂનું’ ઉપરથી] જાનાપણું; જુનવાણીપણું
[જીસ્સા
જુનવાણી વિ॰ [‘જૂનું' ઉપરથી] જૂનું (૨) જૂના વિચારનું; ‘ડિક્સ’
|
જીનાર વિ॰ જુનવાણી (ચ.) જુનિયર વિ॰ [.]નીચેના દરજો કે કક્ષાનું; ઊતરતું, નીચેનું કે નાનું (જેમ કે, ઉંમર કે નેાકરી Ù૦માં). –રી સ્ત્રી॰ જુનિયરપણું જીખાન સ્ત્રી॰ જુએ જબાન. –ની સ્ત્રી॰ ખેાલીને જણાવેલી હકીકત; સાક્ષી. [(—આપવી, –લેવી.) -પઢવી = સાક્ષીમાં હકીકત તરીકે રજૂ થવું] જીમાં સ્ત્રી નુ જમાં
જુમલા પું॰ [મ.] એકંદર આંકડો; સરવાળા
જીમા પું॰ [મ. ઝુમાઁ]શુક્રવાર, ॰મસી(—સ્જિ)દ સ્ત્રી॰ (શુક્રવારની નમાજ પઢવાની) મેાટી મસીદ
જુમેરાત સ્રી॰ [જુમા +રાત] ગુરુવાર
જુમ્મેદ(–વા)ર,–રી જુએ ‘જુમ્મા’માં
જીમ્મા પું॰ [મ. જ઼િમ્મહ] તેખમદારી; જવાબદારી. –મેદા (વા)ર વિ॰ [7.] જોખમદાર; જવાબદાર. -મેદારી ૦ [.] જોખમદારી; જવાબદારી
જીરત, જીરિયત સ્રી૦ મિ. સુદ્ભુત] છાતી; હિંમત; ધૈર્યં જીલ ન [જુએ જીલ્લ] વાળની લટ – ગૂંછળું જુલમ પું॰ [મ. ઝુમ] જખરદસ્તી; ખળાત્કાર (૨) અત્યાચાર; અન્યાય (૩) કાઈ વાતમાં અતિશયતા કરવી કે ખૂબ કરી નાખવું એવા ભાવ બતાવે છે. ગાર વિ॰ જુલમી. –માટ પું॰ જુલમ. –મી વિ॰ [1.] જુલમ કરનારું; જુલમગાર (૨) જેમાં જુલમ હાય તેવું; જીલમભરેલું
જુલાઈ પું॰ [.] ખ્રિસ્તી સનના સાતમા મહિના
જુલાબ પું॰ [મ. ગુલ્ઝાર] ઝાડા થાય એવું એસડ; રેચ (૨) દસ્ત; ઝાડો. [—આપવા= ઝાડાનું એસડ આપવું (૨) [લા.] સખત ધમકાવવું; બરાબર ગભરાવવું. થઈ જવા = ગભરાઈ જવું. થવા = ઝાડા ઊતરવા. –લાગવા = રેચની અસર થવી; દસ્ત થવા લાગવા.—લેવા – ઝાડાનું એસડ લેવું. −વળવા = જુલાબની દવાની અસર પ્રી થવી; ઝાડા બંધ થવા.] જુલ્ફ ન॰ [h].] જીએ જીલકું જીમ પું॰ [મ.] જુએ જુલમ જીવકું’ ન॰ +[જીએ જીવું] જાગટું જીવતી સ્ત્રી॰ જીએ યુવતી જીવા, ખાનું, ખાર જુએ ‘બ્રુઆ’માં
જુવાન વિ॰ (૨) પું॰ જીએ જવાન; યુવાન. જોધ વિ॰ ભરજુવાન (૨) મજબૂત; કદાવર. —–નિયા વાનું ન॰ જુવાન સ્ત્રીપુરુષાનું ટાળું (૨) [લા.] તેાફાની કે અતિ સાહસવાનું ટાળું. –નિયું વિજ્જુવાન.—નિયા પુંજુવાન.ની સ્ત્રી૰જુએ યુવાની જીવાર સ્ત્રી [હૈ. નુમાર, નો]િ એક અનાજ; જાર જુવારવું સક્રિ॰ પૂજવું. [જીવારાવું (કર્મણિ), –વવું (પ્રેરક)] જુવારું ન॰, જુવાર પું॰ (કા.) જીએ ન્રુઆરું જુવાળ પું॰ [જીએ જીઆળ] ભરતી; ઝાર જીવું ન॰ [જીએ જુવા] જૂગતું; જુગાર [બારીક તપાસ જીતેન્દ્વ(—જૂ ) સ્ત્રી॰ [ા. નુસ્સોનૂ અથવા નુસ્તજૂ ] શેાધખેાળ; જીસ્સા પું॰ [જીએ જોશ] ઊભરા; જોસ(૨) લાગણીને જુસ્સા