Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 347

ચાબાઈ]
૩૦૨
[ચારપાઈ
ચાબાઈ સ્ત્રી જુઓ ‘ચાબુ'માં
ચામુંડા સ્ત્રી[i](સં.)દુર્ગાનું એક સ્વરૂપ; એક દેવી [અડપલું ચાબુક પૃ૦ [.] ચાબક; કરડે. [-ચઢવી, -ફટકારવી, | ચાદિયું વિ૦ નખરાંખેર (૨) અડપલું; ચાંદવું (૩)ન૦ નખરું(૪) -મારવી,-લગાવવી]. બાજી સ્ત્રીચાબુકની લડાઈ. સવાર | ચામદી સ્ત્રી નખરાખરી (૨) ચાંદો સ્વભાવ પુંઘડે કેળવનારે
ચાર ૦ [4] જાસૂસ (૨) ખેપે. ૦૭ વિટ ચલાવનારું (૨) ચાબું વિ૦ (કા.) ચાવળું. -બઈ સ્ત્રી ચાવળાપણું
૫૦ ગોવાળ. કર્મન જાસૂસી. ૦ચક્ષુ કું(૨) વિ૦ જાસૂસની. ચામ ન [સં. વર્મ; પ્રા. વF] ચામડી, ચામડું. ચિમરિયું | આંખે -રાજા વિ૦ જેની ચામડી ચડી ગઈ હોય એવું (૨) સૂકું – ખખળી | ચાર (૨,) સ્ત્રી [મા. વારિ] લીલું ઘાસ; ચારે ગયેલું (૩) કંસ (૪) ન૦ ચામાચીડિયું. ૦રી સ્ત્રી, વ્યભિ- ચાર વિ. સં. વવાદિ; સર૦ . વહાર] ‘૪' (૨) થોડુંઘણું; ચાર. હજૂ સ્ત્રી ચામડી પર ચાંટતી જા. ૦રસ સંગસુખ કાંઈક ગણનામાં લેવા જેટલું (જેમકે, તે ચાર પૈસા કમાયો છે; ચામખેડું ન [ચામ + ખેડું (. વેટ=ઢાલકે ચામડું) {] મદારીની આટલાથી ચાર માણસમાં આબરૂ રહી.) (૩) થોડું અલ્પ ઝળી; જાદુગરની પિટી (૨) એક જીવડું
(જેમ કે, ચાર દિવસનું ચાંદરણું). [–આંખ = ચારે બાજુ જોયા ચામચોરી, ચામર્ જુઓ “ચામ'માં
કરતી આંખ - દેખરેખ; સંભાળ. –આંખ કરવી =ગુસ્સે થવું. ચામડું વિ૦ [‘ચામડું” કે “ચામડ” ઉપરથી] ભૂલો જેનારું; વાંધા- -આંખે થવી = ક્રોધથ (૨) સામસામી આખો મળવી (૩) ખેરિયું (૨)દેઢડાહ્યું (૩).છંદીલું (૪) ન૦ ચાહું; સેળ [ચવડ ઘેલછા થવી (૪) ચકમાં આવવાં. કાનની વાત = બે જણે ચામડવિ૦ [ચામડું ઉપરથી; સર૦મ.વામ] ચામડા જેવું ચીકણું; અંદરોઅંદર કરેલી વાત (છ કાને ન જવી જોઈએ). ખાણસિં. ચામયિણ સ્ત્રી ચામડિયાની સ્ત્રી
લાનિ=આકર] = પ્રાણીઓના ચાર મેટા વિભાગ કે તેમનું ઉત્તિચામડિયે ૫૦ [“ચામડું' પરથી] ચામડાં ઉતારવા – કેળવવાનું સ્થાન. (અંડજ, ઉભિજજ, દજ, જરાયુજ)[જેન].-ખૂંટ= કામ કરનાર કે તેની નાતને; ચમાર
ચારે ખૂણા (૨) આખી પૃથ્વી. ચેકડીનું રાજ્ય = ચક્રવત ચામડી સ્ત્રી- [જુએ ચામ] ત્વચા (શરીર પરની). [-આવવી = રાજ્ય. –દહાઠાનું રક્ષણિક.દાણું =થોડું અનાજ, દાણાય રૂઝ આવવી; ઘા ઉપર નવી ચામડી આવવી.ઊતરડી નાખવી ન હોવા =થોડી પણ અક્કલ ન હોવી. -ધામ = હિંદુઓમાં ચાર =સખત માર માર. –કાઢવીકાલવું; છાલાં ઉખેડવાં-ચંથવી મુખ્ય તીર્થો - જગન્નાથપુરી, સેતુબંધ રામેશ્વર, દ્વારકા, બદરી =વગોણું કરવું. –જવી = રોગથી ચામડી ઊતરી જવી (૨) ઘણે -કેદાર. -પદાર્થ = જીવનના ચાર મુખ્ય પુરુષાર્થ – ધર્મ, અર્થ, શ્રમ કે માર પડવો. -તેડીનાખવી = ખૂબ મારવું. નું નાણું કામ, મોક્ષ:-પૈસા થવા = ઠીક ઠીક પૈસા થવા. -બેલ કહેવા કન્યાવિક્રયનું નાણું. -બચાવવી =જાતને બચાવવી -ચામડી- = જરા શિખામણ કે ઠપકો આપવાં. –મુક્તિ = સાલ, સાયુચોરી કરવી.] ૦ર પુંછે કામમાં પિતાની જાત સંભાળ્યા કરે જ્ય, સારૂણ, સામીપ્યા. લેકમાં ગણાવું = સર્વત્ર પ્રતિષ્ટિત - તેવું; કામ ન કરનારું. ૦૨ખું વિ૦ ચામડી બચાવીને ચાલે એવું; આબરૂદાર લેખાવું. -વર્ણ = બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રિય, વૈશ્ય, શૂદ્ર.–વાત ચામડીચાર
કહેવી =જુઓ ચાર બેલ કહેવા. -હાથ કરવા = કામ કરવામાં ચામડું ન૦ હેરની ઉતારેલી ખાલ (કેળવેલી કે ન કેળવેલી) (૨) હદથી વધારે ઉતાવળ કરવી (ઉદા તારે માટે ચાર હાથ કરું?). ચામડી (તુચ્છકારમાં). [ચામડાનાં નાણાં ચલાવવાં = જબર- ચારે ચૈદે= પ્રસંગ આવે (૨) જ્યારે ત્યારે. ચારે હાથ =કૃપાદસ્તી કરવી; અન્યાય કર, -ની જીભ છે= જીભમાં હાડકું | દષ્ટિ. ચારે હાથ હેઠા ૫૦વા = કંઈ કે આધાર કે ઉપાય ન રહે.] ન હોવાથી અજાણતાં ગમે તેમ હાલી – બોલી બેસે ! ચામડા- ચારક વિ૦ (૨) j૦ [.] જુએ “ચાર [.]'માં નાણું = વેશ્યાવૃત્તિથી કમાણી કરવી (૨) ઉપરી અમલદારને | ચારકણું ન૦ [ચાર + કણ) ભરડેલું અનાજ (ઢારના ખાણ માટે) વ્યભિચાર માટે સ્ત્રીઓ પૂરી પાડવા રૂપી લાંચ. ચામડાનું તાળું- ચાદકર્મ ન [.] જુઓ “ચાર [i.]'માં
કપડું જીવતા – જાગતા માણસની રખવાળી (૨) ઘરનું ઘરડું માણસ ચારખાની સ્ત્રી, [1. વારાન] એક જાતનું ચોકડિયા ભાતનું (જે હંમેશ ઘરમાં રહી રખવાળી કરે). ચામઠાને ધંધે = | ચાર ખૂણિયું વિ૦ ચાર ખૂણાવાળું વિચાવૃત્તિ. ચામાં રંગવાં = સખત માર માર. ચામડું ખરાબ ચારખૂટ વિ૦ (૨) અ૦ ચોખુંટ થવું =માર ખાવો. –ચીરી નાખવું = ખૂબ મારવું. –ચંથવું = ચારચક્ષુ વિ૦ (૨) ૫૦ [સં.] જુઓ “ચાર [i]'માં ખાલી મહેનત કરવી (૨) વ્યભિચાર કરવો (૩) ફજેતી કરવી. ચારેજા [.] ઘોડા પર નાખવાની કૂમતાંવાળી ડી –ચંથાવું = શબ રઝળવું (૨) વ્યર્થ મહેનતમાં પડવું (૩) (સ્ત્રીની) | ચાર–ઠ) સ્ત્રી. [૬રિટ?] ચાર પૈડાંને રથ; બગી લાજ જવી (૪) અપકીર્તિ થવી. -તેડી ફોડી નાખવું, રંગી ચારણ વિ. [‘ચારવું' ઉપરથી] ચારનાર (૨) [સં.] રાજાનાં ગુણનાખવું = સખત માર મારવો.]
કર્તન અને વખાણ કરવાને ધંધે કરનારી એક જાતિનું (૩)પે. ચામર !૦; ન. [૪] ચમ્મર; ચમરી (૨) એક છંદ
એ જાતિને માણસ. ૦કાવ્યન, “બૅલડ’. –ણાઈસ્ત્રીભાટાઈ; ચામરસ ૫૦ જુઓ “ચામ'માં
ખુશામદ. –ણિયાણી સ્ત્રી, ચારણ સ્ત્રી. –ણ વિ૦ [૩. વારા ચામાચરિયું ન [d. રવટિશ સર૦ .િ મારું; ૬. | ઉપરથી] ચારણનું, –ને લગતું (૨) સ્ત્રી, ભાટચારણની કવિતાની રમવવકી] વાગોળની જાતનું એક નાનું પ્રાણી
ભાષા (૩) ચારણિયાણી (૪) [‘ચારવું' ઉપરથી]ઢારની ચરામણી. ચામાચણ સ્ત્રી- [જુઓ ચેણ] છછુંદર (૨) જુએ ચામાચીડિયું –ણું ન૦ ચારવાનું સાધન ચામકર ન૦ [ā] સોનું (૨) ધંતૂર
ચારપાઈસ્ત્રી [હિં] ખાટલો