Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 348

ચારવાલી].
૩૦૩
[ચાલી
કરીને ચાલતાં શીખ
[‘ચાલવું'+'ચલો
આરિત્રનું બળ માન | ચાલતાલ
ચારવાલી સ્ત્રી, ચાર વાલના વજનનું માપ
ચાલક વિ૦ [સં.] ચલાવનારું; પ્રવર્તક; નિયંતા ચારવું સક્રિ. [જુઓ ચરવું](ઢાર) ચરાવવું (૨) સેગડું ચલાવવું | ચાલ ચલગત, ચલણ, ૦ચેલણિયું, ચલાઉ, ચાલાકી ચારસં(–) વિ. [ચાર + સો (સં. રાત)] ૪૦૦'. વીસ વિ૦ | જુઓ “ચાલમાં
[વવાની ગાડી ‘૪૨૦' સંખ્યા (૨)[લા.] ફોજદારી કાયદાની ૪૨૦મ્મી કલમ કે ચાલyગાડી સ્ત્રી, ["ચાલવું' + “ગાડી'] કરાંને ચાલતાં શીખતેને ગુને કે ગુનેગાર; ફરેબી
ચાલકૃચૂલો પં. [‘ચાલવું’ +“ચૂલો”] ફરતો – કામચલાઉ ચેલો ચારિત્ર(–ણ્ય) ન૦ કિં.] આચરણ (૨) શીલ સદાચાર. ૦ગઠન ચાલતા લગી,સુધી જુઓ ‘ચાલતું'માં [માંડવું, પલાયન કરવું.] ન ચારિત્ર ઘડાવું તે. બળ ન ચારિત્રનું બળ, મીમાંસા સ્ત્રી- ચાલતી સ્ત્રી. [ચાલવું પરથી] ચાલતા થવું તે. [-પકવી ચાલવા નીતિશાસ્ત્ર; “એથિકસ'. ૦વત્સલે વિ૦ સદાચાર વિષે અનુ- ચાલતું વિ૦ [ચાલવું પરથી] ચાલુ વર્તમાન (૨) ગતિમાન (૩) રાગવાળું. ૦શીલ વિ૦ સદાચારી. -ત્રીય વિટ ચારિત્ર સંબંધી કામ દેતું; નભતું; ઉપયોગી.[ચાલતી ગાડીએ બેસવું = ચાલતાકે તેને લગતું
માં ભળી જવું; ચાલુ કે ચલણવાળી – મેટાની બાજુ પકડવી; ચારિયાળું ન૦ [જુઓ ચારિયું] ચારિયા જમીન; બીડ
ચાલતી બાજુ જોઈને વર્તવું. (ઉપરાંત જુઓ “ચાલવું’માં)] –તા. ચારિયું વિ. [ચાર” ઉપરથી] જેમાં માત્ર ચાર થતી હોય તેવું લગી, સુધી અ૦.બનતા લગી; શકય હોય ત્યાં સુધી (ખેતર) (૨) ફક્ત ચાર ખાનારાં ઢેરનું દૂધી] (૩) નવ ચાર વાઢી ચાલન ન. [4] ચલાવવાની ક્રિયા; એક વસ્તુને એક જગાએથી લાવનાર માણસ (૪) ચાર બાંધવાનું વસ્ત્ર
બીજી જગાએ લઈ જવી – મુકવી તે (૨)હલાવવું તે. વહાર વિ. ચારી સ્ત્રી. [જુઓ ચર] ચૂલ
ચલાવનારું (૨) ચાલનારું. -ના સ્ત્રીચલાવવું કે ચાલવું તે; ગતિ; ચાર વિ૦ [૩] સુંદર; મનહર. ગાત્રી વિ૦ સ્ત્રી સુંદર અવયવો- પ્રેરણા વાળી. છતર વિ. વધારે સુંદર. છતા સ્ત્રી, ૦૦ ન૦. વ્રતા | ચાલની સ્ત્રી [i] ચાળણી. અસ્થિ ન [+અસ્થિ] નાકના વિ૦ સ્ત્રી એક માસ ઉપવાસ કરનારી સ્ત્રી
મૂળમાં આવેલું ચાળણી જેવું હાડકું; “એથમેઈડ બોન” ચારું ન ખોદીને પડતર રાખેલું ખેતર (૨) વારંવાર આર ભેંકા- | ચાલબાજી સ્ત્રી, જુઓ “ચાલ'માં વાથી પડેલું આટણ (૩) [‘ચારવું” ઉપરથી] બીજે ઢેર સાથે ભેગું | ચાલવું અક્રિ. [સં. ૨૭] હીંડવું (૨) કેઈ યંત્ર ગતિવાળું કે ચરવા જતું પ્રાણી [ મેર અ૦ ચોતરફ; બધી કેર | ક્રિયાવાન થવું (જેમ કે, કારખાનું, સંચ, એંજિન, રેટ ચાલે છે.) ચારે અ૦ ચારેય; બધું. ૦ગમ,૦તરફ, પાસ,બાજુ(—જૂ), (૩) નિર્વાહ થો; નભવું (ઉદા. આમ આપણું ક્યાં સુધી ચારે વેળા સ્ત્રી દિવસનો ચોથો – છેલ્લો પહોર; સમીસાંજ ચાલશે ? તારા વિના મારે ચાલશે.) (૪) ટકવું; પહોંચવું (ઉદા. ચારે ૫૦ [ચરવું' “ચારવું' પરથી] પશુપંખીને ખોરાક; ભક્ષ આટલા ઘઉં ઘણા દિવસ ચાલશે.) (૫) કાને અમલ થવો; [-ચર] (૨) ઢેર માટેનું ઘાસ; “ઊંડર'. ૦લું ન૦ (કા.)ચારો સત્તા હેવી (ઉદા. એનું કંઈ ચાલતું નથી) (૬) વર્તવું; અનુસરવું ચારે j[T.]ઇલાજ; ઉપાય(૨)[લા.]સત્તા; ચલણ [–ચાલો ] (ઉદા. મારા કહ્યા પ્રમાણે ચાલશો, તે સુખી થશો.) (૭) ચારેલું ન૦ જુઓ “ચાર'માં
[છે તે ફળ (૨) ધૂળ બસ- પૂરતું થવું (ઉદા. આમાં આટલું દૂધ ચાલશે) (૮) [લા.] ચારોળી સ્ત્રી, એક સૂકે મે. –ળું ન જેમાંથી ચારોળી નીકળે કોઈ પણ પ્રવૃત્તિનું ગતિમાન થવું કેમ હોવું (ઉદા. અહીં અત્યારે ચાર્જ ૫૦ [$.] સુપરત; તેવું કામ કે જવાબદારી [આપ, મસલત ચાલે છે) (૯) વ્યવહારમાં - ઉપયોગમાં લેવું (ઉદા. -લે] (૨) મધ્ય; દામ [–થ,૫૦](૩) આરે; આળ અહીં આ પુસ્તક નથી ચાલતું; અહીં બાબાશી રૂપે ચાલે [-આવ, –મૂક].
છે.) [ચાલતો પ્રવાહ =રૂઢિ; પ્રણાલી. ચાલતા બળદને આર ચાવંગ વિ[ä. વાહ +અં] સુંદર અંગવાળું. –ગા-ગી વિસ્ત્રી ખેસવી = કામ કરતા માણસને બેટી સતામણ કરવી. ચાલતો ચાર્વાક ૫૦ [.] (સં.) નાસ્તિક મતને પ્રવર્તક (૨) દુર્યોધનને રોજગાર= કમાણી કરતા ધંધે; ચાલુ ધંધે. ચાલતાં, રસ્તે એક મિત્ર-એક રાક્ષસ. ૦વાદ ૫૦ ચાર્વાકે પ્રવર્તાવેલ નાસ્તિક ચાલતાં વિના કારણે એમને એમ (કજિયે વહેર.)ચાલતાંમત કે વાદ. ૦વાદી વિ૦ (૨) ૫૦ ચાર્વાકવાદને લગતું
નાં વધામણાં = પિસાદારનાં ગીત ગાવાં; ઊગતા સૂરજને પૂજવો. ચાવ સ્ત્રી [.] (સં.) કુબેરની પત્ની
ચાલતાં બોલતાં = કઈ બીમારી વિના – શરીરની ઠીક હાલચાલ પું[“ચાલવું' પરથી] રિવાજ (૨) (લો) સ્ત્રી ચાલવાની તમાં (મરી જવું). ચાલતી ગાડીએ (-વહેલે) બેસવું, બેસી પદ્ધતિ; હીંડછા (૩) ચાલવાની ગતિ (૪) [રમતમાં] કટી વગેરે જવું = મેટાના કે વિજયીના પક્ષમાં પેસવું. ચાલતી સેર = ચલાવવી છે કે તેને દાવ (૫) ચાલચલગત; વર્તણક () જુઓ વહેતે ઝરે (૨) ચાલુ આવક. ચાલતી સેરમાં પગ દે = ચાલી. [–ચલાવ, -પાઠ, -બાંધ = રિવાજ, શિરસ્તો કેઈની ચાલુ રજીમાં વિદન નાખવું. ચાલતું કરવું =શરૂ કરવું શરૂ કરવો – ચાલુ કરે. –ચાલવી = કુટીને દાવ ખેલ; કટી (૨) જમવાનું શરૂ કરવું. ચાલતું થવું = ચાલ્યા જવું(૨) ચાલુ થવું. ચલાવવી (૨) ચાલચલગત રાખવી(૩) હીંડછા રાખવી.-ની ચાલે ચાલતું વલણ કરવું =શક્તિ પ્રમાણે કામની વ્યવસ્થા કરવી. ચાલવું =–ની ગતિ-હીંડછા મુજબ ચાલવું (૨) –ને અનુસરવું.]. ચાલતે કજિયે વહેર, મૂલવ = પારકે કજિયે માથે ૦ચલગત સ્ત્રી, ૦ચલણ ન વર્તણક (૨) ચારિત્ર; શીલ. વહોરી લેવો.].
[પણું ચલણિયું, ૦ચલાઉ વિ૦ કામચલાઉ. ૦ચાલાકી સ્ત્રી ઝડપ ચાલાકવિ[1] ચતુર; હેશિયાર (૨) ધૂર્ત.–કી સ્ત્રી, ચાલાક(૨) હોશિયારી. બાજી સ્ત્રી, કુટી ઈ ચલાવવાની રીત કે હોશિ- ચાલિત વિ૦ [i] સંચાલિત; ચલાવાયેલું ચારી (૨) [લા.] પ્રપંચ, યુક્તિ, ચાલાકી
ચાલી સ્ત્રી [સર૦ મ. વાઢ] પાઘડીપને બાંધેલી અનેક એારડી