________________
ચાકર ]
[ચાટુ
તેની મિજલસ - મેળાવડે.[કરવાં ચા પીવી; ચા સાથે નાસ્તો | ચાકી સ્ત્રી, કિં. ઉપરથી] ખલા વગેરે સાથે વપરાતી કરે (૨) ચાપાણીની મિજલસ કરવી. -રાખવાં = ચાપાણીને | પચવાળી કે પેચ વિનાની ચકતી; “નટ' (૨) ગેળ ગાંઠડી (૩) મેળાવડે કે ચાપાણીની વ્યવસ્થા રાખવી.ચાપાણીમાં= પરચુરણ ગોઠવીને કરેલે ઢગલો [-કાઢવી=જ્જુ ઈરાની ચકતી હઠાવી લેવી.
ખર્ચમાં (ચાપાણી વગેરેના)] [એરવાનું એક ઓજાર (‘ધાલવી'થી ઊલટું.) -ચઢાવવી, બેસાડવી =તે ચકતી તેની ચાર, ચાળ નસર૦ મ. વાવ(-દૂ૨]વાવણી માટે અનાજ જગાએ બરોબર ગોઠવવી. -મારવી =એક પર એક બરબર ચાઊસ ૫૦ [g arq] લફકરમાં ડંકા, નિશાન વગેરેની ગોઠવીને ઢગલે - ચાકી કરવી.] ટુકડીને જમાદાર (૨) આરબ સિપાઈ. [-જેવું મેં = સુકાયેલું ચાકુ(કુ) j૦; નÉજુએ ચાકૂ] ચપુ. [-ઘસવું = ચાકુની ધાર ને ઊતરી ગયેલું મોં.]
કાઢવી. –કાઢવું, દેખાવું, બતાવવું = મારવા માટે ચાકુ કાઢી ચાળ ન જુએ ચાકર
તૈયાર કરવું; તેમ કરીને ડરાવવું]. [વાઢિયું – ગુણ ચાક [િgl] તંદુરસ્ત, બરાબર તૈયાર (જેમ કે, તબિયત એની | ચાકું ન૦ [સં. વે ઉપરથી] ચકતું (૨) ગચિયું (૩) ખજૂરનું ચાક છે.) [-કરવું =તેજ કરવું; ચડાવવું (જેમ કે, દી ચાક | ચાકુ પું; ન૦ [1.] ચાકુચપુ કરો). –થવું =ફુર્તિ કે તેજીમાં આવવું; જાગ્રત કે સાવધાન ચાક્ષુષ વિ૦ [4] ચક્ષુ - આંખ સંબંધી (૨) આંખથી થતું (૩) થવું.] (૨) [.] ફાટેલું; ચીરેલું (૩) j૦ [ડું. વૅ] એક પ્રત્યક્ષ સાક્ષાત્ જોવાતું કે જોયેલું જાતની ઘોળી પિચી માટી; ખડી
ચાખડી સ્ત્રી, પાવડી ચાકડું [d. વૈ, બા. વક્ર] પૈડું; ચક્કર (૨) કુંભારનું ચક્ર; ચાખણું ન [‘ચાખવું' ઉપરથી) (સુ.) અથાણું ચાકડે (૩) ચક્રની ગોળ ગતિ; ચકર ચકર ફરવું તે; ધૂમરી (૪) | ચાખવું સક્રિ. [તું. વર્ષ ; પ્રા. વલ્લ] જીભથી સ્વાદ જેવા (૨) અંબેડામાં ઘલાતું એક ગોળાકાર બિલ્લા જેવું ઘરેણું [-આપ ] [લા.] જરા – ડુંક ખાવું દે = ગોળ ગોળ ફેરવવું, ઘુમાવવું. –ઉપર પિડે = કઈ વાત ચાખળિયે પું[જુઓ ચાકળ] આખળિયે વસ્તુને શે ઘાટ ઊતરશે -શું પરિણામ આવશે, તે વેષે | ચાખાનું (ચા) ન૦ જુઓ “ચા”માં અનિશ્ચિત દશા.ખા, લે = ગોળ ગોળ ફરવું–ચ = | ચાગ ૫૦ (કા.) લાડ; પ્યાર ચકર ચકર ગતિમાં આવવું. ચાકે ચડવું = ચાક ખા; ગોળ
ચાગતું વિ૦ (કા.) હીણું; હલકા વર્તનવાળું ગોળ ફરવું (૨) કુંભારના ચાકડા પર ચડવું કે મુકાવું (૩) [લા.]. | ચાગલું–છું) વિ. [‘ચાગ” ઉપરથી] (કા.) પવિત્ર હોવાને ઢાંગ (વાત) જગબત્રીશીએ ચડવી; ખૂબ ચર્ચા કે રોળાચાળ જાગવી; કરતું (૨) મુર્ખ છતાં ચતુર હોવાનો ઢોંગ કરતું; ચબાવલું; દોઢવગેવાવું; ફજેત થવું (૪) મદ કે મસ્તીમાં આવી જવું; માતવું
ડાહ્યું (૩) પ્યાર કે લાડ ચાહતું.-લા(—ળાઈસ્ત્રીચાગલાપણું (જેમ કે, હમણાંને એ બહુ ચાકે ચડ્યો છે.)] ૦ઘર્ષણ ન૦| ચાગામૂંગું વિ. [ચાગ” પરથી] બેવકૂફ (કા.) ગબડતા પદાર્થનું ઘર્ષણ; ‘રોલિંગ કિક્ષન' (૫. વિ.), ૦માત્રા ચાગાણું વિ૦ (કા.) ચાગલું
સ્ત્રી, ગોળ ગોળ ચાકે ચડે તેમ ફેરવવા માટેના બળનું માપ; ચાચર ! [સં. વવર; 21. ૨૬] મંડપની બહારના ખુલે ‘ક’. (૫. વિ.)
ચેક (૨) ચાર રસ્તાનું ચકલું (૩) દીપચંદી તાલ(૪) સ્ત્રી ચકલાચાકચક્ય ન [સં.] ચકચકાટ; ઉજજવલતા
ની દેવી [તેમને ઉદ્દેશીને ગવાતાં ગીત (લગ્ન પ્રસંગે) યાકટ(–ણ-,-ળણ) સ્ત્રી[ફે. વર્ગ ; સર૦ હિં. ગુ ઢ]] ચાચરિયાં નબ૦૧૦ [‘ચાચર’ પરથી] ચકલાની દેવીના ગણ કે બે મોઢાનો આંધળો સાપ
ચાચરું ન. [ચાચર ઉપરથી ] (કા.) કપાળ ચાકડે ૫૦ [. ૧] કુંભારને ચાક
ચાચા [માનાર્થી, ચાચે ડું જુએ કાકે ચાકણ (ણ) સ્ત્રી જુઓ ચાકટ [ચાલાક; પહોંચેલ | ચાટ ૫૦ [સં.] વિશ્વાસ ઉત્પન્ન કરાવી ચોરી કરનાર (૨) વિ૦ ચાકબાક વિ. [જુઓ ચાક તુર્કી, સર૦ મ. વાળ] હોશિયાર; | [3] મેં ઠું; શરમિંદું. [–પડવું, -બનવું સાથે) ચાકર ! [1.] દાસ; નોકર. ડી સ્ત્રી, ચાકરનું કામ કરનાર | ચાટટ,) સ્ત્રી [‘ચાટવું' પરથી ?] કૂતરાને ખાવાનું નાંખવાનું કામ
સ્ત્રી –રિયાત વિ૦ ચાકરી કરનારું (૨) ચાકરિયું (૩) પુ. | (૨)હૈિ.વકૃ = ભૂખ પરથી ?કે ચાટવું ?] ખાવાને ચસકે, લાલસા નોકર; ચાકર. –રિયું વિ૦ ચાકરી પેટે મળેલું. –રી સ્ત્રી | ચાટ [રવ૦ ?સં. વપરથી]લપડાક; તમા(૨)મહેણું ટાણે ચાકરનું કામ (૨) સેવા; સારવાર (૩) ચાકરનું મહેનતાણું (૪) | ચાટ મું. [જુઓ ચાટ] મનમાં લાગતે ચટકે
કરી. [–ઉઠાવવી = ચાકરી કરવી; માવજત – સારવાર કરવાં. ચાટણ ન૦ [‘ચાટવું’ પરથી] ચાટવું તે (૨) ચાટવાની ઔષધેિ. -એ જવું = નોકરી કરવા જવું –એ રહેવું = નોકર તરીકે રહેવું.] -ણિયું વિટ ચાટવા – ખાવાની લોલુપતાવાળું. –ણું ન૦ જુઓ ચાકલે મું. કાંચળી ઉપર પાડેલી રેશમ કે કસબની ભાત ચાટણ (૨) ચાકી,૦ણ (ણ) સ્ત્રી જુએ ચાકટ
ચાટલું ન દર્પણ. – j૦ રૂપિયે (તિરસ્કારમાં) ચાકળી સ્ત્રી, નાની ગાગર
ચાટવું સક્રિ. [. વટ્ટ] જીભ વતી અડીને વસ્તુને સ્પર્શવી, તે ચાકળ પં. રે. ૨૪] આ ખળિયે; આડણી (૨) કેસની | પર ફેરવવી કે તે વડે ચાખવું, ચુસવું કે ખાવું મેટી ગરગડી (૩) ગોળ કે ચોરસ નાની ગાદી (ખાસ કરીને | ચાટ પુંસે. વટ્ટ(મ)] લાકડાને કડછ (૨) હલેસું ચામડાની) (૪) ભરતકામ કરેલા કપડાને ચેરસ કકડા (ભીતે ચાટી સ્ત્રી [‘ચાટ” ઉપરથી] લપડાક શણગાર માટે)
ચાટુ વિ. [i] પ્રિય; મીઠું (વચન) (૨) સ્ત્રી પ્રિય લાગે તેવું
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org