Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 334

ચકલીભટ]
૨૮૯
[ચક્રીય
= ચકલીથી બારીબારણું બંધ કરવું.] ભટ !૦ ગરીબ બ્રાહ્મણ (૭) ગોળ ધારવાળું એક હથિયાર (૮) ચકરી; તમ્મર. [-આવવાં ચકલું ન૦ [જુઓ ચકલી] ‘ચકલો,-લી'નું નવ રૂપ (૨) કેઈનાનું જ ફેર ચડવા (૨) તમ્મર આવવી. –ખાવું = ગોળાકારે ફરવું(૨) પંખી. (જેમકે, ચકલાં બહુ ખાઈ જાય છે.)[-ફરકવું =(નકારના ફેરો માર; આવી જવું (૩) લાંબે રસ્તે પડવું. નાખવું = ચકરભાવ સાથે વપરાય છે) કોઈ પણ પ્રાણીને અવરજવર હોવો. માં પડે એમ કરવું-ફરવું = ચક્રાકારે ફરવું (૨) વિચાર બદલાવ ચકલાં ચૂંથવાં =નજીવા કામમાં ખાલી માથું મારવું –ચંથાચંથ (૩) ઊથલપાથલ થવી (૪) નસીબ બદલાવું; ફાવવું. –મારવું = કરવી.] -લે ૫૦ નર ચકલું; એક નાનું (નર) પંખી
જુઓ ચક્કર ખાવું (૨) ફરવું આંટા મારવા. –માં પઢવું =ગૂંચચકલું ન [૨. વટ પરથી?] મહેલા આગળની ટી જગા | વાવું; સડાવું (૨) વિલંબમાં પડવું (૩) નુકસાનમાં આવવું. ઉદા. (૨) ચાર રસ્તા મળતા હોય એવું નાકું. –લેદાર ! ચકલાને સે રૂપિયાના ચક્કરમાં આવી ગયે.” –લેવું = ચકકર મારવું. રખવાળ –પોલીસ. –લો ! ચકલું કે ચકલામાં બેસતું બજાર. ચારે ચડવું = વિલંબમાં પડવું.] [ચકલામાં જવું = વેશ્યાગમન કરવું. ચકલામાં બેસવું, ચકલે ચક્કી સ્ત્રી[સં.બેન,પ્રા.વેજી] ઘંટી (૨) ધાણ. [-ચાલવી = બેસવું, ચકલે દુકાન કાઢવી કે માંઢવી = વેશ્યાવૃત્તિ કરવી. ચકી ચાલુ થવી (૨) ચાવવાનું – ખાવાનું શરૂ થવું ખા ખા કરવું] ચકલે મૂકવું =જાહેર કરવું (૨) ચકલા વચ્ચે ઉતાર મૂકવો. | ચક્ક ન૦ જુએ ચાકુ, ચપુ ચકલે ચઢવું કે વાત થવી = લોકોમાં નિંદા થવી. ચકલો ઠેકાણે | ચક્ર ન૦ [સં.] પૈડું (૨) ધારવાળું એક ગોળહથિયાર (૩) વિષ્ણુનું ન હો = અક્કલ ન હોવી]
એક હથિયાર -સુદર્શનચક્ર (૪) કુંડાળું, ગોળાકાર (૫) ઘણું મોટું ચકલો ૫૦ જુઓ “ચકલું'માં
રાજ્ય (૬) સમૂહ; સમુદાય; મંડળ (૭) તંત્રમાં વર્ણવેલાં ગુદાથી ચકવી સ્ત્રી, જુઓ “ચકો'માં
તાળવા સુધીમાં આવતાં છ સ્થાનોમાંનું કોઈ પણ, ૦ક [i.] ચકવું અશકે. [૩. વજા (ચકિત) ઉપરથી]'લાગ જોતા બેસવું (૨) અ ન્યાશ્રય જે એક હેવાભાસ (ન્યા.). ૦ગતિ સ્ત્રી, ચક્ર તકાસવું (૩) વિ૦ લાગ જોતું બેઠેલું; તત્પર [ચકવેશ.પ્ર.માં) જેવી ગોળ ગતિ. ૦ગેલ(–ળ) ૫૦ લેઇમની એક કસરત (૨) ચક અ [. વક્રવર્તી, બા. વસઈ ઉપરથી] ચક્રવત પણે (એક- કંડન'; ચક્રવ્યહ. દંઢ પુંએક જાતના દંડની કસરત. દોલ ચકો પૃ૦ [૪. વનવૈl; પ્રા. વવા (-)] એક પંખી; ચક્ર- ૫૦, ૦દેલા સ્ત્રી, સિં.] જુએ ચકડોળ. ૦ધર વિ૦ ચક્ર ધારણ વાક. –વી સ્ત્રી, ચકવાની માદા [(વ્યાકુળ)] આકુળવ્યાકુળ કરનારું (૨) j૦ (.) વિષ્ણુ. ધારા સ્ત્રી પિડાને પરિઘ – ચકળવ(-વિ)કળ વિ૦ (૨) અ૦ [તું. વન (ચકિત)+વકળ ઘેરા. ૦ધારી વિ૦ ચક્ર ધારણ કરનારું (૨) ન૦ પાણીમાં થતું ચકંદલ [સર૦ મે. વઢ] ફેલો
એક સૂક્ષ્મ જંતુ. નાભિ સ્ત્રી, ચક્રની નાભિ – મધ્યભાગ, જેમાં ચકં વિ૦ [‘ચકવું' ઉપરથી] કોઈનું ગાર્યું ન જાય એવું આરા ખસેલા હોય છે; નાયડી. નેમિ સ્ત્રી ચક્રને પરિધચકંદ પુત્ર ચગદીને રૂની ગાંસડીઓ બાંધવાનો સંચા
ઘેરાવો૦નેમિક્રમ મું ચક્રના આરાને ક્રમ; એક પછી એક ક્રમે ચકા સ્ત્રી- [જુએ ચક] સરકટ કે સાંઠાની ચીપ
આવતે વારે. નેમિક્રમેણ અ૦ [સં.] વારા કે ક્રમ પ્રમાણે, ચકાચક અ વ = પરિતૃપ્ત થવું; સર૦ હિં.] ભરપકે; પિટ એક પછી એક ક્રમે. ૦૫ાણિયું(સં.) વિષ્ણુ. ૦૫ાદ ૦ હાથી ભરીને; ખૂબ (૨) [લા.] યથેરછ મિજબાની ઊડવી તે
(૨) રથ. બંધ ૫૦ ચક્રના આકારમાં વંચાય એવી એક કાવ્યચકામું –યું) નવ ચામડી પર પડેલું ચાંદું કે ચા ડું
રચના. ૦મ . [. વનમ!] ગાંડે – ચક્કર માણસ. મુદ્રા ચકાર j[i] “ચ' અક્ષર કે ઉચ્ચાર. [Fપણ ન બોલ = એક સ્ત્રી૦ ગોળ આકારને સિક્કો (૨) વિષ્ણુના ચક્રની છાપ.૦વર્તિત અક્ષર પણ ન બોલવું].
ન ચક્રવર્તીપણું. ૦વતી વિ૦ એકચક્રે રાજ્ય કરનારું; સાર્વભોમ ચકારાણ મુંબ૦૧૦ જુએ “ચકી'માં
(૨) ૫૦ સાર્વભૌમ રાજા (૩) એક વનસ્પતિ; જટામાંસી. ૦વાક ચકારી સ્ત્રી [સર૦૫] પીઠ પાછળ ભંડું બોલવું તે
પું એક પક્ષી,ચક.૦વાકી સ્ત્રીચક્રવાકની માદા.૦વાત(યુ) ચકાવું અક્રિ૦, વવું સક્રિ૦ ‘ચકવું'નું ભાવે ને પ્રેરક
વળેિ. બ્યુદ્ધિ વિ૦ મુદલ સાથે વ્યાજનું પણ વ્યાજ ચકાસવું સક્રેટ તપાસીને જેવું (૨) અક્રિ. [સં. વાત ] ગણાતું હોય તેવું (ગ.). ૦ધૂહ j૦ ચક્રાકારે ગોઠવેલી સેન્યરચના. પ્રકાશવું. –ણી સ્ત્રી, ચકાસવું તે; પરીક્ષણ
-કાકાર વિ. [+માR] ચક્રના આકારનું (૨) ૫૦ સંગીતમાં ચકિત વિ. [૪] છક થઈ ગયેલું આશ્ચર્ય પામેલું. છતા સ્ત્રી એક અલંકાર. –કાકૃતિ વિ૦ [+માકૃતિ) જુએ ચક્રાકાર. ચકી, બાઈ સ્ત્રી ચકલી પક્ષી (બાળભાષામાં). -કારાણા ૫૦ -કાભાસવિ૦ [+સામાસ] ‘સાઈકલેઇડ' (ગ.). -કાંકિત વિ. બ૦૧૦, કે ૫૦ ચકલો (બાળભાષામાં) [એક ફળ, પપનસ [+અંતિ] જેણે ચક્રમુદ્રા શરીર ઉપર લગાવી હોય તેવું.-કાંગ ચકેતરું નવ-રો પેન્સર૦ મ.; હિં. ચોતર/] મોટા લીંબુ જેવું ન) [ +અંગ] ચક; ચક્રવાક (૨) રથ. -કી વિ. [] ચક્રચત્રા ન૦ એક પક્ષી
વાળું (૨) સાર્વભ્રમ (૩) પં. સાર્વભૌમ રાજા; ચક્રવત(૪)[.] ચર વિ. [ä. વોર પંખી જેવું] તરત ચેતી જાય એવું; વિષ્ણુ (૫) કુંભાર. –કીય વિ. [] ચક્રની પેઠે ક્રમમાં આવતું ચાલાક (૨) પું; ન [સં.] એક પક્ષી. ૦૫ણું નહ. –રી સ્ત્રી, “સાઈકિલક” (ગ.). -કીય ક્રમ પું, “સાઈકિલક ઑર્ડર' (ગ.) ચરની માદા
ચકમ પં. [૩. વશમ?] ચક્કર -ગડે માણસ ચક્કર વિ. [i.વી ઉપરથી] ગળ; ચક્ર જેવું (૨) [લા.] ગાંડું | ચક-મુદ્રા, ૦વર્તિત્વ, ૦વતી, ૦વાક, ૦વાકી, વાત(યુ), ચસકેલું(૩)નચક્ર, પિડું(૪)ગોળાકાર; કંડાળું (૫) ફરવું તે; અ- | વૃદ્ધિ, ધૂહ [i] જુઓ ચક્રમાં [જુએ “ચક્રમાં કેરે.-મારવું](જેલ) ચક્રાકાર ગોઠવણમાં મકાનને વાડો | ચક્રાકાર, ચક્રાકૃતિ, ચકાભાસ,ચક્રાંકિત, ચકાંગ, ચીચકીય જો-૧૯ For Personal & Private Use Only