Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 173

ઋણધ્રુવ]
૧૨૮
[એક
રૂ.
અથવા અતિથિગણ, મનુષ્યઋણઅને ભૂત મણ ધ્રુવ પુંકેથોડ’ | બાષ્યશૃંગ પુત્ર [.] (સં.) એક છે (૫. વિ.). ફેઢણી સ્ત્રી, ઋણ ફેડવું તે; “હેટ-રિડેશન. ૦ભત વિ૦ ઋણવિદ્યુતથી ભરેલું (૫. વિ.). ૦મુક્ત વિ૦ ઋણ – દેવામાંથી છઠું થયેલું. મુક્તિ સ્ત્રીઋણમુક્ત થવું તે. વિદ્યુત, ૦વીજ સ્ત્રી, ઋણ વીજળી (૫. વિ.). સંબંધ j૦ પૂર્વજન્મને કણ- [નાગરી વર્ણમાળાના આ બે અક્ષરે સંસ્કૃતમાં આવે છે. નુબંધ –ણુઝ પેન. [+ અગ્ર]ઋણ છેડો (૫. વિ.)–ણાત્મક ગુજરાતીમાં એમનાથી થતો કે તે અક્ષરવાળા (મૂળ સંસ્કૃત તત્સમ વિન્+આત્મક]"નેગેટિવ'(ગ,પ.વિ.)–ણાનુબંધ j+અનુ- | સિવાય) શબદ નથી. પ્રાકૃત ભાષાઓમાં તેમને લોપ થયે છે.] બંધ] લેણાદેણી. –ણાનુણ્ય ન [+આનુણ્ય] ઋણમાંથી મુક્ત થવું તે; અણમુક્તિ –ણાંત ડું [ + અંત](વીજળીના) પ્રવાહને
ણ છેડો (૫. વિ.) –ણિયું, –ણુ વિ૦ ઋણવાળું ઋત ન [4] સત્ય (૨) નક્કી અચળ નિયમ; દેવી નિયમ (૩) | એ પં[4] વર્ણમાળાને દસ અક્ષર –એક સ્વર પાણી. -તંભર પુત્ર સત્યને ટકાવી રાખનાર તે– ઈશ્વર.-તંભરો એ સ૦ [સં. ઈતત , પ્ર. મ] (દર્શક) તે; પેલું (૨) વર અથવા વિસ્ત્રી વિપર્યાસ વિનાની, સય(પ્રજ્ઞા). –તાથી વિ૦ [+અથી) વહુની સંજ્ઞા (હિંદુઓમાં) [‘એણે, એને, એમાંથી, એનું, એનાથી,
ત– સત્યની ઈચછાવાળું.--તાંશ ૫૦ [+ અંશ] ઋત- સત્યને એમાં' ઇરૂપિમાં (એ) ઉચ્ચાર થાય છે. પણ “એથી', “એથી અંશ
[ગમન (૬) નરમેઘને અધિષ્ઠાતા દેવ કરીને'માં તેમ નથી થતું.] (૩) વિ. પેલું (પ.) અ [વા, સં. ] અતિ સ્ત્રી, કિં.3 કલ્યાણ (૨) માર્ગ (૩ નિંદા (૪) સ્પર્ધા (૫) “અરે , “ ”, “હે આ૮િ સૂચક ઉદગાર [છાપરે ચડયો) ઋતુ પં. [સં.] જુઓ ઋતુકાલ (૨) અડકાવ, રજસ્રાવ | એ ત્રીજી ને સાતમી વિભક્તને પ્રચય. (રાજાએ હુકમ કર્યો (૩) સ્ત્રી- બે મહિનાને નિયત કાળ. (ષડઋતુ શબ્દ જુઓ) | એઈસ્ત્રી + મર્યાદા; આમન્યા (૪) [લા.] મોસમ (૫) હવાપાણી. [—ઊતરવી =મોસમ પૂરી એક વિ૦ [સં.] “1'; સંખ્યામાં પહેલું (૨) અજોડ; અદ્વિતીય; થવી. -બેસવી = સમ આવવી – શરૂ થવી.]. ૦કાલ(–ળ) (જેમકે, “ઈશ્વર એક છે', ‘તમે જ એક ખરા, બાકીના ખેટા !'). ૫૦ ગર્ભાધાનને સમય. ગામી વિં. તુકાળે જ સંગ કર- (૩) કેઈ અમુક; તદ્દન ચેકસ નહિ એવું એક રાજા હતો.) (૪) નારું. દર્શન ન૦ અડકાવનું દેખાવું તે. ૦દાન નવ ગર્ભાધાન. એક સરખું; સમાન; ભેદ વગરનું ‘તમે અમે સૌ એક છીએ')
ધર્મ ! તુદર્શન. ૦૫તિ મું. તુરાજ વસંત. ૦૫ણું છું. (૫)એક મતનું; એકતાવાળું; સંપીલું; એકઠું (બધા પક્ષે એક (સં.) એક સૂર્યવંશી રાજા. ૦૫ાં ૫૦ એક રોગ, પ્રાપ્તિ સ્ત્રી, ન થાય'; નેતાઓ એક ન થાય ત્યાં સુધી.”)(૬) અમુક નિશ્ચિત, ઋતુદર્શન. ભેદ પુત્ર ઋતુઓનું બદલાવું તે. ૦મતી વિ૦ સ્ત્રી બીજું નહિ (જેમ કે, કહેવું એક ને કરવું બીજું એક વાત કરે રજસ્વલા. ૦રાજ પુત્ર ઋતુઓમાં શ્રેષ્ઠ એવી ઋતુ – વસંત. સમજણ પડે) (૭) સંખ્યાવાચક શબને છેડે આવતાં ‘આશરે' ૦વર્ણન ન ઋતુઓનું વર્ણન. ૦શાંતિ સ્ત્રી પહેલી વાર ઋતુ- શુમારે એવો અર્થ બતાવે છે. ઉદા. પાંચેક; સોએક (૮)"ફક્ત; પ્રાપ્તિ થાય ત્યારે કરવાની વિધિ. સંગ્રામ પં. સુરતસંગ્રામ; માત્ર’ જે ભાવ બતાવે છે. જેમ કે, એક પિતાના વચનને સારુ કામક્રીડા. ૦સ્નાતા વિ. સ્ત્રી તુસ્નાન કરી શુદ્ધ થયેલી. રામ વનમાં ગયા. [-અએ મંકવું = (કશા વિવેક વિચાર વિના, ૦સ્નાન ન અડકાવ પછી (ચોથે દિવસે) નાહવું તે
બધા જોડે) એકધારું વર્તવું. –આંખ થવી = આંખે આંખ મળવી; તે અ [.] સિવાય; સિવાય કે
એકબીજાની નજર મળવી.-આંખ હોવી,-આંખે જોવું =એક ત્વિજ ૫૦ [i] યજ્ઞ કરાવનાર બ્રાહ્મણ; પુરોહિત
તરફી – પક્ષપાતી નજર હેવી. -આંખમાં હસાવવાં ને એક કૃદ્ધિ સ્ત્રી [i] વૃદ્ધિ, સમૃદ્ધિ (૨) આબાદી; ઉત્કર્ષ (૩) સિદ્ધિ આંખમાં રડાવવાં = ભય ને પ્રીતિ બેઉ બતાવવાં જરૂર પ્રમાણે (૪) [સં.] લક્ષમી; પાર્વતી :
હસાવવું અને રડાવવું પણ.-ઈદ્રિયનું જ્ઞાન = એક જ બાજુ કે વાદ ૫૦ + બ્રહ્મરાક્ષસ (પ.)
હેતુનું જ્ઞાન બધી બાજુનું નહિ-એકતરફી સમજ-એકના મોંમાં ઋષભ પં. [i] આખલો (૨) સ્વરસપ્તકમાંને બીજે સ્વર કે એવું = કેઈથી ગાંક્યું ન જાય - ઊતરે નહિ એવું; સરખું (૩) ઉત્તમ, શ્રેષ્ઠ (સમાસમાં છેડે). દેવ પં(સં.) વિષ્ણુને પહોંચેલ. –કલમે= એકઝપાટે; એકીસાથે. -કાનથી બીજે એક અવતાર (૨) જૈનોના એક તીર્થંકર
કાન જવું =એક પાસેથી બીજા પાસે થતાં થતાં વાત ફેલાવી - ઋષિ પં. [] મંત્રદ્રષ્ટા; નવું દર્શન પામનાર પુરુષ (૨) મુનિ; છાની ન રહેવી. -કાને સાંભળી બીજે કાને કાઢી નાખવું = તપસ્વી; સાધુ. ૦ઋણ ન ઋષિઓ પ્રત્યેનું ઋણ. કુમાર સાંભળ્યું ન સાંભળ્યું કરવું; સલાહકે શિખામણ ન માનવી-કાંકરે ૫. ઋષિને પુત્ર. કુલ(–ળ) ન૦ ઋષિઓને સમૂહ (૨) (પથરે) બે પક્ષી (પંખી) મારવા = એક પંથ ને દે કાજ; એક ઋષિનો આશ્રમ (જેમાં પ્રાચીન કાળમાં વિદ્યા અપાતી હતી) સાથે બે કામ સાધવો. –ગાડે જોડાય એવા = બરોબર સરખા; (૩) ઋષિને વંશ. તર્પણ ન૦ કર્ષિઓની તૃપ્તિ માટે જળ એક જેડીના. –ઘાએ બે કકડા = તડ ને ફડ જવાબ કે નિકાલ. આપવું તે. ૦૫ત્ની સ્ત્રીઋષેિની પત્ની.પંચમી સ્ત્રી, ભાદરવા -ચંદાવા(–) ચડે એવું = ટપી જાય એવું; ચડિયાતું. --ચૂડી સુદ પાંચમ; સામાપાંચમ. શ ૫૦ પંચમહાભૂતયજ્ઞમાં એક ચલાણે ચડી =એક કામ પત્યું. એક જ ગુરુના ચેલા =(પહોંચ જેમાં જ્ઞાન દ્વારા કષિનું તર્પણ કરવાનું હોય છે. લેક ૫૦ આવડત ઈમાં) કઈ કેઈથી ઊતરે નહીં એવા; સરખેસરખા. સત્યલોકની નજીક કપેલો ઋષિઓને લોક
-જાળામાં સે સાપ = સાવડિંગ-ગપ! નાવમાં વિસરખી