________________
એક એક ]
૧૨૯
[એકતાર
હાલત કે સરખા વિચારનું. પગે ખઠા રહેવું = (કામકાજ કે એકચિત્ત વિ. [4] એકાગ્ર; તલીન; ધ્યાનસ્થ (૨) ન૦ ગાન; સેવામાં)તત્પર રહેવું.-પગે થવું= અધીસંકેતલપાપડ થવું–પછી | એકાગ્રતા એક = વારા ફરતી; અનુક્રમે. -પર બે કરવું = જુઓ એકડા પર | | એકછત્ર વિ૦ [i.] એક રાજાવાળું (૨) ન૦ કુલ અધિકાર એક બગડે કાઢ; ભણવાનું શરૂ કરવું. પાણુ ઓછી = પિણા આઠ; જ હાથમાં હોય એવી શાસનપદ્ધતિ. છતા સ્ત્રી.. – અ૦ એક” બાયલું; ઢંગધડા વિનાનું. પાયે ઓછો હે = જરા ગાંડું – જ રાજાના અમલ તળે દાધારંગું હોવું. -ભવમાં બે ભવ કરવા =ધર્મભ્રષ્ટ થવું; વટલાવું; | એકજશે(–થે) અ૦ એકસાથે; એક ઠેકાણે નાતબહાર થવું (૨) નાતરું કરવું. -મગની (બે) કાઠ= એક જ એકજાત વિ૦ એક જ જાતનું – વર્ગનું સરખું. -તીય વિ. [i]. માબાપનાં સંતાન; સહોદર. –માળાના મણકા = સરખેસરખા | એક વર્ગનું કે કુટુંબનું (૨) એક જ જાતિનું (નર કે માદા) -મૂડીએ = એકસાથે; સામટું; સાથેલાનું. એકના એકવીસ- | એક જીવ વિ. [i] મનમાં પરસ્પર ભેદભાવ વગરનું; એકરૂપ એકાશી થાઓ=વંશવેલો વધે (એ આશીર્વાદ). એકના તેર એકર વિ. અનેક જણ એકસાથે જોર કરે એવું (૨)એમ કરતી કરવા = રજનું ગજ કરવું; વધારી મૂકવું. એકનું બે ન થવું = | વખતે બલાતે પ્રેરક બોલ –ઉદગાર. (એક જોર, હિસ્સ!) મક્કમ રહેવું; હઠ ન છેડવી; પિતાની વાતને જ વળગી રહેવું. | એકઢંગું,–ગિયું વિ૦ [એક +ટાંગ] એકપણું (૨) લંગડું એકનું એક, એક ને એક = એકસરખું; એક જ; ફેરફાર વિનાનું. | એકટાણું ન૦ એક ટંક જમવું તે -પગ દૂધમાં ને એક પગ દહીંમાં = દૂધમાં ને દહીંમાં બંને | એકઠાવું અક્રિટ એક ડું થવું; ભેગું મળવું (૨)‘કન્વર્જ'(પ.વિ). પક્ષમાં; બેઉ બાજુની ઢોલકી (મક્કમતા કેનિશ્ચયને અભાવ બતાવે –ણ ન૦ એકઠાવું તે (૨) “કંન્વર્જન્સ' (૫. વિ.) છે; યા ખંધાઈની કુનેહ). -પંથ દો કાજ =એકસાથે બે કામ એકઠું વિ૦ [સં. ઇવ, તા. ga] એકસાથેનું; એકત્રિત; ભેગું સારવાં. -મ્યાનમાં બે તલવાર =એક જ ક્ષેત્રમાં બે સત્તાને (૨) અએક જગાએ – સાથે.[–બેસવું,-મળવું = સાથે બેસવું દાર કે ચલણ. લાકડીએ હાંકવું = જુઓ એક અત્રે મડવું(૨) ઊઠવું કે મળવું; મેળ હો.]. સરખી રીતે દોર ચલાવો. એક આડ પેઢી = બાપદાદાઓ; એક વિ. કેઈની સાથે ભળે નહિ એવું, એકલ પૂર્વજો; વડવાઓ. –હાથે તાળી ન પડે =(કામ કે સદો પત- | એકઠિયાં ન બ૦ ૧૦ [એકડો] એકડે બગડે શીખવાને બાળવામાં કે ઝઘડામાં – હરેકમાં) એકલાથી કામ ન થઈ શકે, સહ | પથીને વર્ગ; બાળવર્ગ કાર જોઈએ. –હાથમાં ગેળ અને બીજા હાથમાં ધી =જુઓ એકડે મું. [i, ] એકની સંજ્ઞાસૂચક આંકડો -૧ (૨) સહી
એક પગ દૂધમાં ને બીજે દહીંમાં'. એકે કેર કાચી ન રહેવી | (૩) કબૂલાત (૪) જ્ઞાતિને ગળ. [એકઠા ૫ર બગડો કા = સુખદુ:ખના – સારામાઠા બધા અનુભવ થઈ જવા. એકે કેર = ભણવાનું કઈક શરૂ કરવું; કક્કો ઘૂંટતા થવું. એકઠા વગરનું કાચી ન રાખવી = મણ ન રાખવી; કશું બાકી ન રહેવા દેવું.] મીઠું = લેખામાં નહિ એવું; નકામું, એકડે એક પુત્ર બ૦ ૧૦ એક એક વિ૦ એકીસાથે એક (૨) એક પછી એક; ક્રમિક શરૂનું સંખ્યાલેખન (૧ થી ૧૦૦ સુધીનું સામાન્ય રીતે); તે આંક. એકકક્ષિક સમીકરણન[.]*ઈકવેશન ઑફ ધી ફર્સ્ટ ઑર્ડર(ગ.) એકડે એકથી = શરૂઆતથી. –કર =એકડે લખો કે એક કતાર [fહૃ.]કવાયતને, એક કતારકે પંક્તિમાં થવાનું કહેવાને કાદવ (૨) સહી કે કબૂલાત કે ગોળ કર. –કા =એકડે હુકમ કે બેલ. [–થવું =સીધી લીટીમાં ગોઠવાવું(કવાયત માટે)] લખ. -કાઢી નાંખો = ગણતરીમાંથી કાઢી નાખવું; સંબંધ એક કાને અવે એકાગ્ર; એકધ્યાન
છોડવા (૨) મમત કે હઠ જતી કરવી. -કાપ = ગોળમાંથી એકકાલિક, એકાકાલીન વિ. [સં.] એક જ સમયનું; સમકાલીન કે સંબંધમાંથી દૂર કરવું (૨) ગણતરીમાં ન લેવું. -નીકળી જ (૨) એકીસાથે બનતું (૩) માત્ર એક વાર બનતું
= ગણતરીમાં ન રહેવું; લેખામાં ન લેવાવું. -પા = એકડે એકકેસરી વિ. એક જ પુંકેસર કે સ્ત્રીકેસર હોય એવું(કલવ.વિ.) કાઢો (૨) સહી કરવી; સંમતિ આપવી. -લે = સહી કે એકકેદ્ર વિ[સં.] એક કેંદ્રવાળું
લર’ (વ.વિ.) સંમતિ લેવી. વિનાનાં મીઠાં =નકામું; વ્યર્થ; પાયા કે આધાર એકકેશી વિ૦ એક કેશ જ આખું અંગ હોય એવું; “મને સેલ્યુ- | વિનાનું.]
[મકાન કે ઓસરી એકખુરી વિ. [સં.] એક અખંડ ખરીવાળું (પ્રાણી) (૨) ન શસ્ત્ર- | એકાળિયું વિ૦ એક જ બાજુ ઢળતા છાપરાવાળું (૨) ન. એવું ઉદનું એક શસ્ત્ર
એકતડાકે અ૦ એકે ઝપાટે; એકદમ એકગર્ભાશી(જી) વિ[ā] એક જ ગર્લકેશવાળું
એકતરફી વિ. એકપક્ષી; એક બાજુનું એકગાંઠ સ્ત્રી સંપ; મેળ; મૈત્રી
[(વ. વિ.) | એકતંત વિ૦ આગ્રહી (૨) પુંઠ આગ્રહ. તે અ સાથે મળીને; એકJછી વિ૦.તમામ કેસર જોડાઈને એકગુચ્છ બન્યા હોય એવું એકરાગથી (૨) લાગુ રહીને; ખંત ને આગ્રહથી એકઘાતપદી સ્ત્રી [i] (ગ.) “ધી ફર્સ્ટ ડિગ્રી એકપ્રેશન' એકતંત્ર વિ. [૪] બધાની સંમતિવાળું (૨) તૂટ પડ્યા વિનાનું એકઘાત સમીકરણ ન. [i](ગ) સુરેખ સમીકરણ; ‘લિનિયર (૩) એક વ્યવસ્થા નીચેનું (૪) ન૦ એકસરખી વ્યવસ્થા તે ઇકવેશન”
[રાખીને (૫) સર્વાનુમતિ [ સંપથી સાથ દઈને જથમાં રહેવું.] એક—કે)ચક અ૦ એકચક્રે એક જ જણના હાથમાં બધી સત્તા એકતંબે અ૦ એકસાથે સંપીને; એક જૂથમાં. [-ઊભું રહેવું = એકચક્ર વિ. [ä.] ચક્રવત. -કી વિ. એક પૈડાવાળું (૨)ચક્ર- એકતા સ્ત્રી [સં.] સંપ; ઐકય [સ્ત્રી એકતાન હોવું તે વર્તી (૩) સ્ત્રી એક પડાની સાઈકલ. - અ૦ જુઓ એકચક | એકતાન વિ૦ (૨) ન૦ [ā] જુઓ એકચિત્ત. છત્વ ન૦, તા એકચર વિ[.]એકલું વિચરનારું ટેળામાં નહિ)
એકતાર વિ. એક તારવાળું (૨) એકસરખું (૩) એકરસ (૪) -૯
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org