Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 165

ઊખડાવું]
૧૨૦
[ઊજવાયું
થવી.]. [ઊખડાવું અકિં. (ભાવે)] [ખારાટવાળી જમીન [-ગ્રાન્ટ = નિયમથી થતી એ કસનહિ પણ ઊધડ અપાતી ગ્રાન્ટ ઊખડી સ્ત્રી જુએ ઊખળી] લાકડાને ખલ(૨) જુઓ ઊખર] | બ્લેક ગ્રાન્ટ.–દર =બીજી ત્રીજી ફોડવાર ઝીણવટ વિના પડાતે ઊખડેલ વિ. જુઓ ઊખડવું] વંઠેલ
એકસર દર; ફલૅટ રેટ’.] ઊખત (કા.), –દ સ્ત્રી નવાઈ આશ્ચર્ય
ઊચકવું સક્રિ. [સં. ૩4 + ? મ. ૩ળે, ઉં. હવાના] ઊખર વિ. [૩. કર] ખારાટવાળું (૨) સ્ત્રી જેમાં કાંઈ પાકે ઊંચું કરવું; માથે લેવું (૨) [લા.] ,કે આપવો; ધમકાવવું. નહીં એવી જમીન; ખારાટવાળી જમીન
[ઊંચકાવું અ૦િ (કર્મણિ)]. ઊખળ(ઈ-) ન૦ [સં. ૩૦, બા.૩d, ૩૩૮] ખાંડ- | ઊચકી સ્ત્રી વાધાણી, હેડકી
ણિ (૨) ચાર બળદવાળા ગાડાના બે આગળના બળદનું ધસરું | ઊચકું વિ૦ ઉછીનું લીધેલું (૨) નાદાર ઊખળવું અક્રિ. [, ૩૦] વળનું ઊકલી જવું; ઊબળવું (૨) | ઊંચકે ૫૦ ઉચ્ચક લીધેલી – આપેલી રકમ
ઊકળવું; ગુસ્સામાં બોલવું. [ઊખળાવું અક્રિ૦ (ભાવે)] | ઊચકો ! [હિં. ૩વમાં, મ. નૈવૈયા] પારકા માલ ઉપર ઊખળી સ્ત્રી,-લું ન જુઓ ઊખળ [ગુણને – ઉલ્લર છોકરો ચેરની નજર રાખનારે આદમી (૨) ઠગ; બદમાશ માણસ(૩) ઊખળો પં. [જુઓ ઊખળ] ખાંડણિયે (૨) ઊંચા વધવાના છકેલે માણસ
[(કર્મણિ)] ઊગટ સ્ત્રી ઊભેલા ગાડી - ગાડાના પૈડાની આગળ પાછળ મુકાતું ઊચડવું સક્રિ. [જુઓ ઊડવું] ઉખાડવું. [ઊચડાવું અક્રિ અટકણ (૨) ઉગટણું, પીઠી કે તે એળવાની ક્રિયા
ઊચણવું સક્રિટ છુટું કરીને ગોઠવવું (રેશમના તાર ઈત્યાદિ). ઊગટવું સક્રિ. પીઠી ચોળવી
[ઊચણાવું અ૦િ કર્મણિ] ઊગટ ૫૦ (કા.) ઘોડાના તંગની વાધરી (૨) જુએ ઊકટ ઊંચમુચ અ૦ જુઓ અચબૂચ
[કિ (કર્મણિ)] ઊગણી સ્ત્રી [જુઓ ઊગવું] ઊગવું તે; ઉગાવો [શરૂઆત | ઊચરવું સક્રિ. [સં. ૩રવર | ઉચ્ચારવું; બાલવું. [ઊચરાવું અ૦ ઊગમ ૫૦ [જુએ ઉગમ] ઊગવું તે (૨) મૂળ; ઉદ્દભવસ્થાન (૩) | ઊચલ(–ળ)વું સક્રિ. [. ૩q] ઉપાડવું (૨) ઉચાળા લઈ ઊગમદાસ્ત વિ૦ ખંતીલું (૨) કામગરું. –સ્તી સ્ત્રી, ખંત; ચીવટ | જતા રહેવું.[ઊચલા(–ળા)વું અક્રિ. (કર્મણ)] [ અશાંતિ ઊગર સ્ત્રી[જુએ ઊગરવું ઉગાર; બચાવ (૨) બચત ઊચલાઊચલ(–લી) સ્ત્રીઊંચકાઊંચકી (૨) દોડાદોડી (૩) ઊગરવું અક્રિ. [પ્રા.શ્વર ?] બચવું (૨) બાકી રહેવું. [ઊગ- ! ઊચવવું સક્રિ૦ ધીરવું; આપવું. [ઊચવાવું અક્રિ. (કર્મણિ)] રાવું અકિં. (ભાવે)]
ઊચળવું, ચળવું સક્રિ૦ જુઓ “ઊચલવું'માં ઊગવવું સક્રિઢ ઊગે એમ કરવું; ઉગાડવું
ઊચી જવું અક્રિ. (ઢેર) વસૂકવું; દૂધ દેતું બંધ થવું ઊગવું અક્રિ. [4. કામ, ગા. ૩૧] આગળ અંકુર થવા; | ઊછરભાવ પુત્ર ઊછરવાની - વૃદ્ધિ પામવાની શક્તિ વધવું; ફૂટવું (બીજમાંથી) (૨) ઉદય થી (જેમ કે, સૂરજ, ચંદ્ર) | ઊછરવું અક્રિ.જુઓ ઉછેરવું] પાલનપણ ને સંભાળથી મેટા (૩) (મનમાં) ફુરવું – ઉપન્ન થવું (૪) [લા.] ફળદાયી થવું; | થવું. [ઊછરવું (કર્મણિ] [(બાળમરણમાંથી બચીને.) પરિણામરૂપે નીપજવું. [ઊગતા સૂરજને પૂજવું = ચડતીવાળા | ઊછરેલ પાછરેલ, ઊછર્યું પાછર્યું વિ૦ ઊછરીને મેટું થયેલું પક્ષમાં રહેવું, તેની ખુશામત કરવી; લાભની બાજુએ જવાની | ઊછળવું અક્રિ. [ä. વત્ + સારુ , 21. ૩૪] ઊંચે જવું - વૃત્તિ રાખવી.ઊગતાં જ આથમવું = નાનપણમાં (કે ઉદય થવામાં ફેંકાવું (૨) ઉછાળો મારવો (૩) છલંગ મારવી; કુદવું (૪) છૂટે હોય તેવામાં) મરી જવું. ઊગવું તેવું આથમવું = સવારથી સાંજ હાથે વાપરવું. (લાકડી, તલવાર, વસ્તુ ઈત્યાદિનું) (૫) ખૂબ સુધીમાં કશી ખાસ સ્થિતિ ન ફરવી; જેવા ને તેવા (કંગાલ) | વધી જવું (જેમ કે, ભાવ) (૬) કેઈ જેશ કે આવેશમાં આવવું; રહેવું (દુઃખ કે અફસોસ બતાવવામાં પ્રયોગ થાય છે.) ઊગ્યા મિજાજ -ગુસ્સો કરવો. ઉદા. “શું જોઈને આમ ઊછળતો હશે?' આથમ્યાની ખબર.=શું બને છે તેની દુનિયાની ખબર કે | “એ તેના પર બહુ ઊછો .” [ઊછળી ભાંગવું = વગર વિચાર્યું સમજ યા ભાન; સામાન્ય સમજ.]
[વિવરણ | કુદી પડવું –સાહસ કરી બેસવું; હાથે કરીને નુકશાનમાં પડવું.] ઊઘ વિ[જુઓ ઊઘડવું] ઉધાડું; સ્પષ્ટ (૨) ન૦ સ્પષ્ટીકરણ; [ઊછળાવું અ૦િ (ભાવે)]. [ આપવાની કિંમત ઊઘાડવું અકિં. સં. ૩ઘટ , પ્રા. ૩૩] ઉઘાડું થવું; ખલવું | ઊછિયે ૫૦ ઉછીની લીધેલી રકમ કે ઉછીની વસ્તુઓની ભરી (જેમકે, બારણું, શાળા, મકાન, પિટી, વાસણલા. વાત, રહસ્ય, | ઊજડ વિ. [જુઓ ઉજજડ] વેરાન. ૦મ સ્ત્રીઅષાડ સુદ ૯ પાપ ઈ૦) (૨) ખીલવું, પ્રફુલ્લ થવું (જેમકે, ફૂલ, કળી ઈ૦; [લા) | ઊજડાવું અકિટ [જુએ ઊજડ, ઉજાડવું] ઉજજડ થવું નસીબ)(૩)સાફ - સ્પષ્ટ થવું; નીકળવું(જેમ કે, રંગ, આકાશ ઈ0) | ઊજવું ન૦ ઉજરડું; ભળભાંખરું; પ્રભાત (૪) અર્થ સરે; કલ્યાણ થવું (જેમ કે, એમાં તારું શું ઊઘડયું) | ઊજમ સિં. ૩મ, પ્રા. ૩ નમ! હોંશ; ઉમંગ (૨)+ ઉદ્યમ (૫) નવેસર ઊધડવું (જેમકે, નિશાળ ઊઘડી.)[ઊઘડાવું અક્રિટ | ઊજમાવું અક્રિટ જુઓ ઊજમી ઊજમમાં – ઉમંગમાં આવવું (ભાવે)]
ઊજ(—ઝવેરવું અક્રિ. (કા.) જુએ ઊછરવું. [ઊજ(-ઝવેરાવું ઊઘડું વિ૦ [જુએ ઊઘડ] ઉઘાડું
[કુંવારું | અકિં. (ભાવ)] ઊઘ વિ. [ä. ૩ઢJદ, પ્રા.૩ઘર = સંન્યાસી] ઘર કર્યા વિનાનું ! ઊજવવું સક્રિ. [5. ઉકળવળ = ઉદ્યાપન] (વ્રતનું) ઉદ્યાપન કરવું ઊઘલવું અક્રિટ છલકાવું (૨) પરણવા (વરઘોડામાં) નીકળવું (૨) ઉત્સવ કરે; કોઈ પ્રસંગ વિધિસર પૂરો કર; (જેમ કે,
(૩) [કટાક્ષમાં] ફજેત થવું. [ઉઘલાવું અક્રિ. (ભાવ) લગ્ન, જન્મતિથિ ઇ૦) (૩) ફજેત કરવું (કટાક્ષમાં). [ઊજવાળું ઊચક અ૦ [જુઓ ઉચ્ચક] ઊધડું (૨) ઊંચું; ઉચાટવાળું (મન). | અ૦િ (કર્મણિ)]