Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 163

ઉલંભડા]
૧૧૮
[ઉશ્વાસ
સક્રિ. (કર્મણિ ને પ્રેરક)].
વિરુદ્ધ જવું –ન માનવું તે (૩) અપરાધ ઉલંભડે ! [સં. ઉપાશ્ચં] ઠપકે; મહેણું : [ઉલાળ | ઉલ્લંઘવું, ઉલ્લંઘાવવું, ઉલંઘાવું જુઓ ‘ઉલ્લંઘવું'માં ઉલાણ (લા') વિ. પાછળના ભાગમાં વધારે વજનવાળું; જુઓ | ઉલ્લાદ, –વવું (ક્લા')+(૫.) જુએ ઉલ્હાદ–વવું - ઉલાળ(લા')
વિજુએ ઊલળવું]ઊલળતું (૨)પુંગાડા ઈત્યાદિ- | ઉ૯લા૫ ૫૦ [ā] વાણી (૨) કટાક્ષ કે તિરસ્કારનું વચન; વક્રોક્તિ ના પાછળના ભાગમાં વધારે વજન હોવું તે. [-પ = વાહનને (૩) ઘાંટો પાડીને બોલાવવું તે (૩) દુઃખ, ભય, શોક, માંદગી પાછળ વધારે પડતું વજન થવું કે લાગવું. ઉલાળે પડવું = પાછળથી | ઈત્યાદિથી સ્વરમાં પડો ફરક; કાકુ. વન ન કથન કાંઈ અડચણ આવવાથી (કામ)અટકી જવું; બંધ થવું.]–ળાચી ઉલાસ પં. [૪] આનંદ (૨) પ્રકાશ; ભભ (૩) પ્રકરણ (૪) સ્ત્રી- બારણાને ઉલાળે ઊંચે કરવાની કચી – આંકડી.-ળિયું | [કા.શા.] એક અર્થાલંકાર જેમાં એકના ગુણ અથવા દેષથી ૧૦ ઉલાળવું તે. [ઉલાળિયું કરવું = વચ્ચેથી બંધ કરવું; દેવાળું બીજાના ગુણ અથવા દોષ બતાવાય છે. [ પ્રકાશવું; ઝળકવું કાઢવું.].--ળિયે ૫૦ઉલાળાવું તે(૨) જુએ ઉલાળો (૩) સ્ત્રીઓનું ઉલ્લાસવું અક્રિ. [. વાસ] હરખાવું (૨) પ્રફુલ્લિત થવું (૩) એક ઘરેણું (કા.) (૪) દેવાળું કાઢવું તે (૫) વિનાશ. [ કરે ઉલાસી વિવેક-સિની વિ૦ સ્ત્રી આનંદી (૨) તેજસ્વી;ભપકાદાર જુએ ઉલાળિયું કરવું]
ઉલ્લ વિ. [હિં.] મુરખ; ગમાર. [–બનવું = મૂર્ખ કરવું; મૂર્ખ - ઉલાળવું સક્રિ૦ ‘ઊલળવું'નું પ્રેરક; ઊલળે એમ કરવું(૨)ઉછાળવું અવિચારી કે બેવકૂફમાં ખપવું, ગણાવું.] (૩) અધવચ મૂકી દેવું (૪) બંધ કરવું; દેવાળું કાઢવું.ઉલાળાવવું | ઉલ્લેખ [i] નિર્દેશ; કથન (૨) વર્ણન (૩) [કા. શા.]એક સક્રિ. (પ્રેરક). ઉલાળવું અક્રિ. (કર્મણિ).]
અલંકાર – જેમાં ઘણા જણ ઘણી રીતે એક જ જણને જુએ અથવા ઉલાળી , ઉલાળિયું, ઉલાળિયે જુઓ ‘ઉલાળ'માં
એક જણ ઘણે રૂપે જણાય તેવું વર્ણન હોય છે. ૦૭ ૫૦ ઉલ્લેખ ઉલાળી સ્ત્રી, નાને ઉલાળો; આગળી
કરનાર. ૦નીય વિ. ઉલ્લેખવા જેવું ઉલાળે (લા') j[ઊલળવું] ઊભે આગળ જૂની ઢબનો લાકડાનો | ઉલ્લેખવું સક્રિ[. ] લખવું; કેતરવું (૨) ઉદ્દેશીને હોય છે તે) (૨)[.૩૮૪ = એક છંદ] કાવ્યના અંતરનું વલણ; લખવું; નિર્દેશ કરે (૩) વર્ણવવું.[ઉલેખાવવું સક્રિ૦ (પ્રેરક). ઊથલો (૩) ઉછાળે; ઊબકે. [-પાટો = ઉલાળ નીચે કરવો ઉલેખાવું અક્રિ. (કર્મણિ)] (બારણું વાસવું); ઉલાળાથી બારણું બંધ કરવું. –ખેંચ =બારણું ઉલલેલ વિ. [સં.] રમતિયાળ (૨) લહેરી [મેજ કરાવવી ઉઘાડવા ઉલાળ ઊંચે કર.]
ઉહાદ ૫૦(.) + આહલાદઉલ્લાસ. –વવું સક્રિ૦ રાજી કરવું; ઉલાંચ (૦) ૫૦ આચ; ધક્કો [ગેટીમડું(૨)એક રમત ઉવટ ન[જુઓ ઉટવણું ઉપટણું; લેપ કર – ચળવું તે (૨) ઉલાંટ () સ્ત્રીઊલટાઈ જવું - ગુલાંટ ખાવી તે. ગુલાંટ સ્ત્રી, શરીરે ચોળવા નું એક સુગંધી દ્રવ્ય (૩) ઊટકવાના કામમાં આવતી ઉલૂક પું; ન [સં.) ઘુવડ
વસ્તુ પુત્ર ઉવટણ તરીકે વપરાતું દ્રવ્ય (૨) જુઓ ઉપરવટશે ઉખલ ૫૦ [ä.] જુએ ઊખળ
ઉવાટ વિ. [સં. ક્ + વ આડું બેટું (૨) સ્ત્રી આડે રસ્ત; ઉલૂપી સ્ત્રી[] (સં.) એક નાગકન્યા; અર્જુનની એક પત્ની ખેટો રસ્ત; ઉન્માર્ગ ઉલેખે અ૦ અલેખે; નકામું
ઉવારો પુત્ર + જુઓ એવારે ઉલેચ(–) (લે') j૦ રૂમાલ; ટાઢેડિયું (૨) ચંદરવે; છત ઉખ પું+[ઉખવું] ઉપેક્ષા; અનાદર. ૦૫ વિ૦ ઉખનાર ઉલેચણી (લે) સ્ત્રી જુઓ ઉલેચવું] નાનો ઉલેચણો.-ણિયે, ઉખવું સવિલં, હા , પ્ર. વો]ઉપેક્ષા કરવી (૨) અના–ણે ડું પાણી ઉલેચવાનું પાત્ર (૨) પાણી ઉલેચવાની એક યુક્તિ |
દર કરે; અવગણવું; તુરછકારવું. [ઉખાવવુંસા ,ઉવેખાવું ઉલેચવું સ૦િ [સં. ૩૪ + રિવ, પ્રા. સ્ટિવ = ખાલી કરવું] અક્રિ. ‘ઉખવું'નાં અનુક્રમે પ્રેરક ને કર્મણિ]. સક્રિટ છેડે થેડે બહાર કાઢવું (પ્રવાહી માટે). [ઉલેચાવવું ઉશના ૫૦ [.] (સં.) અસુરેના ગુરુ –શુક્રાચાર્ય સક્રિ. (પ્રેરક). ઉલેચાવું અ૦૦ (કર્મણિ)]
ઉશાપ [. ૩ + રા૫ ? મ. ૩રરા૫] શાપનું નિવારણ, તેના ઉલેચ (લે) પુંજુઓ ઉલેચ
ઉતારને માર્ગ [ઉથામવાં =માંદાની સારી રીતે ચાકરી કરવી] ઉલેમા પુંછે જુઓ ઉલમા
ઉશીકું-સું) ન૦ [જુઓ ઉશીસું. .૩સમ] ઓશીકું. [ઉશીકાં ઉલ— લ)ર (લે') વિ. ઊંચા વધવાના વલણવાળું (૨) ઊંચું | ઉશીનર ૫૦ [4] (સં.) પુરુના વંશને રાજ ઉલકા સ્ત્રી [] રેખાના આ કારે પડતો તેજનો ઢગલો; આકાશન | ઉશી(–ષી)ર ન૦ [i] એક વનસ્પતિ; વીરણને વાળો
અગ્નિ (૨) ખરતા તારે (૩) ખેરિયું (૪) જવાળામુખીમાંથી | ઉશી નÉä. ૩છીર્ષક, ત્રા. ડીસ, ૫.૩રારી, કરો ઓશીકું ઊડેલો અગ્નિ. ૦૫ાત ૫૦ ઉષ્કાનું પડવું તે (૨)[લા.] મહા અનર્થ | ઉશે –સે)ટવું સક્રિાં , ૩/ક્ષા ,પ્રા.૩fસ્લFI](તિરસ્કારથી – ઉત્પાત. ૦મુખ ન૦ જવાળામુખીનું માં (૨) ખેરિયાને બળતો | કે કાળજી વિના ગમે તેમ) કવું.[ઉશે(–સે)ટાવું અદ્દેિ ,-વવું છેડો (૩) પં. અગ્નિમુખી રાક્ષસ
સક્રિ અનુક્રમે કર્મણિ ને પ્રેરક] ઉત સ્ત્રી [] દોસ્તી; મહેબત
ઉશ્કેરવું સક્રિરવ ‘હુશ' + કરવું] આવેશમાં આવે એમ કરવું; ઉલર વિ. મ. ૩૦ = ઊંચું ચાલવું ?] જુઓ ઉલેર
ઉત્તેજિત કરવું (૨) ભંભેરવું; ચડાવવું. –ણ ન૦, –ણુ સ્ત્રી ઉલસવું અ૦િ [સં. ૩~] જુએ ઉલ્લાસવું
ઉશ્કેરવું તે [‘ઉશ્કેરવું'નું અનુક્રમે પ્રેરક અને કર્મણિ ઉલ્લસિત વિ. [સં.] હર્ષથી પ્રફુલ્લિત; ઉક્લાસવાળું
ઉશ્કેરાટ પું, આવેશ, ઉશ્કેરણી. -વલું સક્રિ૦, –વું અ૦િ ઉલ્લંઘન ન૦ [] ઓળંગવું તે; અતિક્રમ (૨) અનાદર કરવો તે; | ઉશ્વાસ રૂંવ + જુઓ ઉચ્છવાસ